Anoreksja a ciąża
Problem anoreksji i ciąży może dotyczyć kilku sytuacji: gdy chora kobieta chce mieć dziecko lub gdy jest wyleczona i zachodzi w ciążę, a także gdy dotychczas, wydawałoby się, zdrowa kobieta, będąc w ciąży, zaczyna się chorobliwie odchudzać. Na tych powiązaniach anoreksji, ciąży i na tym, czym jest pregoreksja, postaramy się skupić w tym temacie.
1. Anoreksja a niepłodność
Przede wszystkim trzeba podkreślić, że anoreksja doprowadza często do niepłodności. Organizm, który nie otrzymuje potrzebnej do życia energii, próbuje zaoszczędzić ją na wszystkich przeprowadzanych procesach, także na normalnie zachodzących przemianach hormonalnych. W ten sposób zatrzymane zostaje pobudzenie jajników do cyklicznych zmian i prawidłowe wydzielanie hormonów płciowych. Skutkiem tego jest zatrzymanie miesiączki, owulacji, a co za tym idzie – niepłodność. Ocenia się, że zmiany takie zachodzą, gdy indeks masy ciała BMI jest niższy niż 17,5. Stąd też wynika, że rzadko zdarza się, by kobieta chora na anoreksję zaszła w ciążę, ponieważ zazwyczaj jest niepłodna.
2. Anorektyczka w ciąży
Przybranie na wadze, wzrost BMI to jedne z ważnych kroków. Zmiany w organizmie, jakie wywołała choroba, długotrwała głodówka to kolejny problem do pokonania.Często sam wzrost masy ciała nie wystarczy, by organizm i jego funkcje wróciły do normy. Gdy kobieta wyzdrowieje, może udać się jej zajść w ciążę, ale nie zawsze uda się tę ciążę utrzymać. Często dochodzi do poronienia, ciąży obumarłej lub porodu przedwczesnego. Jednak nie wiadomo nigdy, w jaki sposób kobieta poradzi sobie ze zmieniającym się jej ciałem i czy będzie potrafiła wziąć odpowiedzialność także za rozwijające się dziecko. Niektórym kobietom wydaje się, że ciąża odciągnie ich uwagę od choroby. Jest to ogromne wyzwanie także dla kobiety, która podejrzewa, że jest wyleczona z anoreksji, nawet jeśli jej waga od jakiegoś czasu pozostawała w normie. Ciężar płodu, łożyska, powiększającej się macicy i piersi, tkanki tłuszczowej to zazwyczaj średnio 11 kg masy ciała więcej, których przybywa w bardzo krótkim czasie.Wiele kobiet pozornie wyleczonych z anoreksji ma tendencję do mniejszego przybywania na wadze niż normalne zdrowe ciężarne. Kolejny problem pojawia się zaraz po porodzie, gdy kobieta musi zrozumieć, że nie od razu jej ciało wróci do dawnego wyglądu. Cały ten proces jest ogromnym wyzwaniem dla kobiety chorującej wcześniej na anoreksję. Stąd, nierzadko zdarza się, że mimo poczucia wyleczenia w trakcie ciąży objawy anoreksji powracają.
Kobieta nie radzi sobie z szybko zmieniającym się jej ciałem, rosnącym obwodem brzucha, piersi i bioder. Zaczyna mniej jeść, czasem nawet wymiotować, stosować środki moczopędne i przeczyszczające. To ogromne zagrożenie dla dziecka, ryzyko poronienia, porodu przedwczesnego, urodzenia dziecka o małej masie. Skutkuje to także na dalszym rozwoju dziecka: depresją, zaburzeniami psychicznymi, gorszym rozwojem umysłowym. Te same zachowania dotyczą okresu po porodzie, gdy kobieta chce szybko wrócić do dawnej sylwetki i wagi ciała sprzed ciąży. Nadmiernie ćwiczy i głoduje. Czasem po urodzeniu dziecka matka może nadmiernie koncentrować się na jego wadze i sylwetce, przekazując niewłaściwe nawyki żywieniowe i wpływając na jego sposób zachowania.
3. Pregoreksja
Trochę nakładającym się na tę sytuację problemem jest pregoreksja.Określa się nią zaburzenia odżywiania charakteryzujące się lękiem przed przytyciem i nadmiernym, chorobliwym odchudzaniem się, które występują u kobiet w trakcie ciąży. Winą za to zjawisko obarcza się media i lansowanie postaci szczupłych aktorek, modelek, które nawet w trakcie ciąży zachowały nienaganną figurę. To także „moda” i „tworzenie podziwu” dla kobiet, które w bardzo krótkim czasie po porodzie wróciły do dawnej sylwetki i aktywności zawodowej. Kobiety zamiast dbać o to, by ich dieta w trakcie ciąży była zdrowa i zawierała odpowiednio dużo energii, myślą o tym, by nadmiernie nie przytyć, i to staje się ich nadrzędnym celem.
Ale czy to jest tylko kwestia mody? Wydaje się, że nie. Wiadomo, że dziewczyna/kobieta chora na anoreksję nie akceptuje swojego ciała oraz tego, że jest kobietą. Próbuje czasem w ten sposób temu zaprzeczać, zapobiec zmieniającym się kształtom jej ciała, zaokrąglającym się biodrom, rosnącym piersiom, występującej miesiączce. Anorektyczki często po prostu nie chcą być kobietami. Podobnie może być w przypadku pregoreksji. Kobiety te nie akceptują swojej roli jako kobiety, tego, że są w ciąży, że mogą tak wyglądać. Próbują w ten sposób to negować. A zatem to bardziej zaburzenie psychiczne niż tylko podążanie za modą.
3.1. Czynniki ryzyka pregoreksji
Kto może zachorować na pregoreksję? Odpowiedzieć można w ten sposób, że zachorować może kobieta, która nie miała wcześniej objawów zaburzeń odżywiania. To prawda. Jednak biorąc pod uwagę wspomniane przyczyny choroby, czy można powiedzieć, że jest ona zdrowa? Wydaje się, że nie, lecz jedynie ciąża obudziła w niej istniejące już wcześniej pogardzenie własną kobiecością i własnym ciałem. Niektórzy lekarze uważają, że jest to objaw anoreksji i dotyczy chorych na anoreksję, nawet jeśli wcześniej waga kobiety utrzymywała się w granicach normy. Przejawy pregoreksji zdecydowanie częściej obserwuje się u kobiet, które wcześniej chorowały na anoreksję lub bulimię.
Ciąża to szczególny czas dla kobiety i każda z nich powinna stanąć przed szansą doświadczenia tego stanu. Jednak trzeba podejść do tego z odpowiedzialnością nie tylko za siebie, lecz także za rozwijające się dziecko. Najlepiej, by kobieta cierpiąca na anoreksję przed zajściem w ciążę była całkowicie wyleczona i mogła odpowiednio się do tego przygotować. Właściwa opieka w trakcie trwania ciąży i bliska osoba, której może zaufać i która udzieli jej pomocy zarówno w trakcie ciąży, jak i po porodzie, może być bardzo potrzebnym i właściwym dla niej oparciem. Czasem warto skonsultować się ze swoim lekarzem, terapeutą i porozmawiać o ewentualnych obawach.