Błąd początkującego grzybiarza. Natychmiast przestań wierzyć w ten mit

Zwłaszcza wśród początkujących grzybiarzy pokutuje przekonanie, że to tzw. grzyby blaszkowe są źródłem niebezpiecznego zatrucia, podczas gdy wszystkie z "gąbką" pod kapeluszem są bezpieczne. Niestety wśród nich znajdują się zarówno grzyby niejadalne, jak i trujące.

To mit, że nie stanowią zagrożenia. Spożycie może uszkadzać wątrobę, serce i nerkiTo mit, że nie stanowią zagrożenia. Spożycie może uszkadzać wątrobę, serce i nerki
Źródło zdjęć: © Getty Images
Karolina Rozmus

Niejadalne czy trujące?

Określenie niejadalne oznacza takie grzyby, które nie są uznawane za trujące, jednak nie powinny być spożywane z uwagi na nieprzyjemny smak czy zapach, niekiedy też miejsce występowania czy wreszcie ciężkostrawność. Grzyby trujące to z kolei takie, których spożycie może prowadzić do poważnego zaburzenia funkcjonowania czy uszkodzenia głównie wątroby, ale też nerek, serca, a nawet mózgu. Toksyny zawarte w grzybach mogą też wywoływać masywne krwawienia z przewodu pokarmowego, a nawet prowadzić do zgonu. Wszystko przez to, że niektóre z nich są źródłem związków tj. amanityna, gyromitryna, orellanina, muskaryna, kwas ibotenowy, muscymol, kopryna, psylocybina czy psylocyna.

Większość nawet niewprawnych grzybiarzy ma tego świadomość, jednak nie każdy z nich wie, że nie tylko grzyby blaszkowe mogą być mylone z gatunkami jadalnymi. Niestety także gatunki z hymenoforem rurkowym, potocznie określanym gąbką pod kapeluszem, mogą być niebezpieczne dla człowieka.

Grzyby z gąbką, które są niejadalne lub trujące

Do trujących grzybów, które można pomylić z borowikiem szlachetnym, należy borowik szatański, nazywany też diablikiem, szatanem lub smoczym łbem. Zawiera toksyczne żywice, a także niewielkie ilości muskaryny i bolesatyny.

Grzyby trujące - podział

Nie tylko grzyby blaszkowe mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia
Nie tylko grzyby blaszkowe mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia © Pixabay
Borowik szatański zawiera niewielkie ilości muskaryny i bolesatyny
Borowik szatański zawiera niewielkie ilości muskaryny i bolesatyny © Pixabay

Młode owocniki mają kapelusze szare, starsze szaro-oliwkowe. Pory pod kapeluszem są jasnożółte, potem zmieniają kolor na pomarańczowy i czerwony. Trzon grzyba ma wygląd purpurowej siateczki. Charakterystyczne jest to, że kapelusz pod naciskiem palca staje się niebieskawy, podobnie jak trzon borowika szatańskiego kilka chwil po przecięciu go nożem.

Do szlachetnego borowika podobny jest także goryczak żółciowy, grzyb zaliczany do niejadalnych z uwagi na jego gorzki smak. Nazywany jest też podgrzybkiem gorzkim lub borowikiem żółciowym, a spotkać go można w lasach iglastych pod świerkami i sosnami. Zdecydowanie łatwiej pomylić go z grzybem jadalnym, bo oba mają żółtawe trzony oraz żółte lub jasnobrązowe kapelusze, są także podobnej wielkości. Miąższ goryczaka jest biały, ale po przekrojeniu zabarwia się na różowo.

Goryczak żółciowy ma biały miąższ, który po przekrojeniu barwi się na różowo
Goryczak żółciowy ma biały miąższ, który po przekrojeniu barwi się na różowo © Pixabay

Do niejadalnych zaliczany jest też borowik żółtopory, nazywany wścieklakiem. Można go spotkać w lasach liściastych. Trzon tego grzyba kształtem przypomina maczugę, dorastającą do 15 cm długości. U dołu jest czerwony, pod kapeluszem żółknie. Miąższ borowika żółtoporego ma barwę żółtą lub kremową, ale pod naciskiem palca staje się zielonkawy jak skórka trzonu.

Borowik żółtopory u dołu trzonu jest czerwony, żółknie w okolicach kapelusza
Borowik żółtopory u dołu trzonu jest czerwony, żółknie w okolicach kapelusza © Pixabay

Inne niejadalne lub trujące okazy, które można pomylić z prawdziwkiem to m.in.:

  • borowik purpurowy (biały grzyb z gąbką, żółty grzyb z gąbką lub krwistoborowik purpurowy),
  • borowik ponury, potocznie nazywany siniakiem,
  • borowik grubotrzonowy,
  • borowik korzeniasty,
  • grzybiec purpurowozarodnikowy.

Karolina Rozmus, dziennikarka Wirtualnej Polski

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.

Wybrane dla Ciebie
Kluczowy w diecie seniorów. Bogactwo białka, wapnia i cennych witamin
Kluczowy w diecie seniorów. Bogactwo białka, wapnia i cennych witamin
U Niemców zakazana, w Polsce legalna. Takie są skutki jej spożycia
U Niemców zakazana, w Polsce legalna. Takie są skutki jej spożycia
Sezam wycofany z obrotu. Wykryto w nim Salmonellę
Sezam wycofany z obrotu. Wykryto w nim Salmonellę
Ranking ketchupów 2025. "Niska zawartość pomidorów"
Ranking ketchupów 2025. "Niska zawartość pomidorów"
Najgorszy dodatek do jarzynowej. Zrezygnuj nawet w Wielkanoc
Najgorszy dodatek do jarzynowej. Zrezygnuj nawet w Wielkanoc
Najlepsze wśród mięs. Tylko takie kupuj na święta wielkanocne
Najlepsze wśród mięs. Tylko takie kupuj na święta wielkanocne
Naukowcy odkryli nowe działanie kefiru. To nadzieja dla chorych
Naukowcy odkryli nowe działanie kefiru. To nadzieja dla chorych
Sprzyjają demencji i pogarszają pamięć. Te produkty są wrogami mózgu
Sprzyjają demencji i pogarszają pamięć. Te produkty są wrogami mózgu
Jakie znaczenie ma kolor skorupki jajka? Niektórzy będą zdziwieni
Jakie znaczenie ma kolor skorupki jajka? Niektórzy będą zdziwieni
Choć mają złą opinie, otulą serce. Kardiolog wskazuje 5 produktów
Choć mają złą opinie, otulą serce. Kardiolog wskazuje 5 produktów
Zbadali w laboratorium paprykę z Biedronki i z Lidla. Oto, co wykryli
Zbadali w laboratorium paprykę z Biedronki i z Lidla. Oto, co wykryli
Będzie towarem luksusowym. Fatalne prognozy dla...ziemniaka
Będzie towarem luksusowym. Fatalne prognozy dla...ziemniaka