Czy otyłość jest upiorem współczesnego świata?

Według danych Światowej Organizacji Zdrowia, na całym świecie z problemem nadwagi zmaga się ok. 1,6 miliarda ludzi, zaś 522 miliony z otyłością. Liczba ta lawinowo wzrasta pomimo szerzenia wiedzy w zakresie zdrowego stylu życia. W jaki sposób można zminimalizować problem nadmiaru kilogramów – radzi ekspert.

Źródłem otyłości w głównej mierze jest przedłużający się dodatni bilans energetyczny, czyli dostarczanie organizmowi większej ilości kalorii w stosunku do wydatkowanej energii. Efektem tego jest odkładająca się w nadmiarze tkanka tłuszczowa. Jak podaje World Health Organization, w samym 2014 roku aż 39 proc. dorosłych w wieku od 18 lat i więcej zmagało się z nadwagą, natomiast 13 proc. z otyłością.

Problem ten nie dotyka jednak tylko osób dorosłych, szacuje się, że około 41 milionów dzieci poniżej 5. roku życia borykało się z nadwagą lub otyłością. Zaawansowany nadmiar tkanki tłuszczowej, czyli otyłość, niesie ze sobą szereg niekorzystnych zmian w organizmie, które warunkują podłoże do rozwoju tzw. chorób dietozależnych, takich jak: miażdżyca, cukrzyca czy choroby przewodu pokarmowego. Dodatkowo, przyczynia się to do 10-13 proc. przedwczesnych zgonów w Europie.

Zobacz film: "#dziejesienazywo: Otyłość jako choroba"

1. Skąd się wzięła “epidemia” otyłości wśród dzieci?

Częste jedzenie “w biegu”, poza domem, brak regularności w porach posiłków czy unikanie aktywności fizycznej wpisały się w kanon współczesnego społeczeństwa, a w szczególności rodziny. Rodzice wychodzą z założenia, że lepiej jest przekarmić dziecko, aniżeli sprawić, by poznało uczucie głodu. Opiekunowie niechętnie posyłają dzieci na zajęcia sportowe z obawy, że narażą się one na niebezpieczeństwo podczas zabawy.

- Ograniczając dzieciom możliwość wzięcia udziału w aktywności fizycznej, wyrządzamy im krzywdę. Należy tu pamiętać, że ilość komórek tłuszczowych rozwiniętych w trakcie okresu dojrzewania pozostaje do końca życia. Zatem otyłość u małych dzieci i młodzieży predysponuje do występowania otyłości w wieku dorosłym, a co za tym idzie rozwoju chorób wynikających z nadmiernej masy ciała – tłumaczy Katarzyna Jańska, lekarz internista.

- Możemy zahamować ten proces poprzez zwrócenie większej uwagi na jakość spożywanej żywności oraz wyrobienie nowych, właściwych nawyków żywieniowych. Warto w tym celu rozmawiać z dziećmi i młodzieżą, wskazując im proste w przygotowaniu i lekkostrawne dania, takie jak zupy. Jeżeli dziecko nie lubi poszczególnych składników, możemy wyjaśniać, jaki wpływ ma dany produkt na organizm lub w ostateczności zamienić na inny – dodaje doktor Jańska.

Edukacja na temat zdrowego żywienia nie powinna dotyczyć tylko dzieci, ale także odpowiedzialnych za ich codzienne posiłki rodziców i opiekunów.

- Współcześnie nadal panuje przeświadczenie, według którego nie trzeba się martwić o nadmierną tuszę dziecka, ponieważ ono “wyrośnie z tego”. Otóż nic bardziej mylnego. Od samego początku należy wyrabiać w dziecku dobre nawyki żywieniowe w postaci regularności spożywania posiłków oraz urozmaicać je dużą ilością warzyw, ryb i chudego mięsa – mówi Monika Honory, ekspert ds. żywienia.

2. Walka z kilogramami – co robimy nie tak?

Jako sposób walki z nadmiarem kilogramów wiele osób sięga po różnego rodzaje diety.

- Trzeba pamiętać, że proces odchudzania powinien być przede wszystkim bezpieczny dla organizmu i zachodzić w tempie ok. 1 kilograma tygodniowo. Dlatego, słysząc o “szybkiej diecie”, warto się zastanowić, zanim ją wybierzemy – podpowiada Monika Honory.

Częstym efektem tego rodzaju programów odchudzających jest powracająca z nadwyżką masa ciała.

- Kolejnym elementem odchudzania, na jaki zwracam uwagę, jest eliminacja z menu dużej grupy produktów. Stosowanie restrykcyjnych diet powoduje spustoszenie w organizmie, a przede wszystkim spowolnienie swojej przemiany materii. Eliminacja grup produktów spożywczych zawsze będzie wiązała się z utratą wagi. Natomiast powrót do dawnych zwyczajów powoduje, że zgubione kilogramy powracają jak bumerang – tłumaczy ekspert Monika Honory.

Spożywanie posiłków gotowanych opartych na warzywach odciąża organizm, reguluje pracę jelit, a także oczyszcza. Stosowanie zup, wody i owoców skutecznie doprowadza organizm do równowagi, przyspieszając przy tym metabolizm.

Etap odchudzania za pomocą rozpisanego jadłospisu jest tylko jedną częścią całej układanki. Istotnym aspektem często pomijanym w trakcie próby tego procesu jest odpowiednie przygotowanie.

- Ważne jest wzmocnienie wewnętrznej motywacji, znalezienie powodów, dla których chcemy podjąć walkę, np. o zdrowie, lepsze samopoczucie czy też wyższą samoocenę - radzi ekspert Monika Honory.

W trakcie odchudzania warto też zadbać o właściwą pielęgnację ciała, stosowanie lekkich, nie obciążających organizmu ćwiczeń, np. spacerowanie, pływanie, a także masaży peelingami, które wpłyną na poprawę jędrności skóry.

Aby sprawdzić ryzyko otyłości można posłużyć się wskaźnikiem BMI (masa ciała/wzrost²). Wartości prawidłowe szacuje się na poziomie 18,5 – 24,9, nadwagę na poziomie 25-29,9, natomiast otyłość powyżej 30.