Dieta niskosodowa - wskazania, zasady, produkty zakazane
Dieta niskosodowa jest dietą leczniczą wskazaną przy nadciśnieniu tętniczym oraz innych chorobach układu krążenia. Jej istotą jest wykluczenie z jadłospisu produktów przetworzonych i zawierających konserwanty, które dostarczają dużych ilości soli. Co warto wiedzieć?
1. Co to jest dieta niskosodowa?
Dieta niskosodowa polega na ograniczaniu w jadłospisie soli, zarówno dodawanej do posiłków, jak i tej, którą zawierają gotowe produkty. Sól kuchenna jest prawie czystym chlorkiem sodu (NaCl). Stosuje się ją jako wzmacniacz smaku i naturalny konserwant.
Sód zalicza się do najważniejszych elektrolitów płynów zewnątrzkomórkowych, ponieważ:
- reguluje zawartość wody w organizmie,
- bierze udział we wchłanianiu,
- uczestniczy w pracy układu nerwowego i mięśniowego.
- uczestniczy w procesach równowagi kwasowo-zasadowej,
- wchodzi w skład soku trzustkowego i jelitowego.
Sód jest składnikiem soli kuchennej, występuje też naturalnie w pożywieniu, a i jest dodawana do wielu produktów spożywczych. W związku z powszechnością stosowania soli ryzyko jego niedoborów praktycznie nie istnieje. Poważnym i realnym zagrożeniem jest jego nadmiar.
Choć sód jest ważny, spożywany w nadmiarze szkodzi. Nadmierne i długotrwałe spożycie soli prowadzi do zawału serca, niewydolności nerek, nadciśnienia tętniczego (nadmiar sodu w organizmie prowadzi do zatrzymywania wody, wzrostu objętości krwi i powstania nadciśnienia), udaru mózgu, kamicy nerkowej czy raka żołądka, a nawet otyłości(duże spożycie sodu prowadzi do zaburzenia metabolizmu tłuszczu).
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Dzienne zapotrzebowanie na sód jest zależne od wieku, aktywności fizycznej i temperatury otoczenia. Maksymalna ilość soli w diecie zalecana przez WHO wynosi do 5 g dziennie (jedna łyżeczka dziennie), w praktyce jednak jej spożycie jest dużo większe.
Można powiedzieć, że dieta niskosodowa, polegająca na ograniczanie sodu w diecie, jest dobra i wskazana niemal dla każdego. Wskazaniem do jej stosowania są w szczególności różne choroby, takie jak nadciśnienie tętnicze oraz inne zaburzenia pracy układu krążenia, schorzenia nerek, marskości wątroby z wodobrzuszem, obrzęki ciała w ciąży lub pojawiające się z przyczyn hormonalnych.
2. Zasady diety niskosodowej
Istotą diety niskodosowej jest ograniczenie podaży soli. Jednak niedosalanie potraw to za mało. Specjaliści podkreślają, że:
- 15 procent pochodzi z dosalania potraw,
- 10 procent spożywanego sodu znajduje się naturalnie w żywności nieprzetworzonej,
- 75 procent sodu pochodzi z produktów przetworzonych.
Istnieje kilka wariantów diety niskosodowej. Najczęściej polega ona na ograniczeniu sodu w posiłkach do ilości poniżej 2 g dziennie. Jednak im bardziej zaawansowane stany chorobowe i gorszy stan zdrowia, tym w diecie powinno być mniej soli.
Jakie są główne założenia diety niskosodowej? Osoby, które ją stosują muszą pamiętać, by:
- wykluczyć z jadłospisu bądź ograniczać żywność przetworzoną zawierającą sól i konserwanty z sodem w składzie,
- sprawdzać zawartość sodu w różnych produktach oraz napojach i wybierać te najbardziej ubogie w sól,
- zrezygnować z dosalania potraw podczas gotowania. Można ją zastępować takimi przyprawami jak czubryca, lubczyk, estragon, natka pietruszki, cząber, tymianek, oregano.
3. Produkty niedozwolone i niezalecane
Podczas stosowania diety niskosodowej należy zrezygnować z takich produktów jak:
- sól: kuchenna, morska, himalajska, sól w mieszankach przypraw. Dla podkreślenia smaku warto sięgać po czosnek, zioła, ocet, cytrynę,
- dania w proszku, sosy, zupy instant, fast-food,
- warzywa konserwowe,
- gotowe mieszanki przypraw,
- kostki rosołowe,
- słone przekąski: paluszki, orzeszki, krakersy, chipsy,
- białe pszenne pieczywo,
- wędliny, kiełbasy, konserwy mięsne,
- ryby wędzone, konserwy rybne,
- sery: żółte i topione,
- kiszona kapusta i ogórki,
- zupy zagęszczone, zupy zaprawiane śmietaną,
- mocna kawa, mocna herbata, mocne kakao,
- napoje alkoholowe,
- produkty zawierające konserwanty, takie jak choćby glutaminian sodu, benzoesan sodu, cytrynian sodu czy wodorowęglan sodu.
Należy również unikać smażenia w głębokim tłuszczu i w panierkach, wybierać potrawy gotowane, gotowane na parze, duszone bez obsmażania i pieczone. Codzienna dieta powinna zawierać od 3 do 5 posiłków dziennie
4. Produkty zalecane w diecie niskosodowej
Dieta niskosodowa opiera się na produktach świeżych i nieprzetworzonych, niedosalanych. Oznacza to, że w diecie powinny się znaleźć:
- świeże warzywa i owoce,
- pieczywo o niskiej zawartości sodu,
- chude mięsa, domowe wędliny,
- ryby, szczególnie tłuste ryby morskie,
- produkty pełnoziarniste: kasze, makaron razowy, brązowy ryż, płatki zbożowe,
- chudy nabiał twaróg, jogurt, maślanka, kefir,
- oleje roślinne.