Niedobory jakościowe i ilościowe w diecie seniorów
Wraz z wiekiem nasze ciało ulega wielu zmianom. Proces starzenia się jest zajewiskiem naturalnym. Nasze organy kurczą się, zmienia się metabolizm, a także zapotrzebowanie na składniki odżywcze. To, co było dobre dla trzydziestolatka, może zagrażać zdrowiu i życiu osobie, która ukończyła już 50. rok życia. Odpowiednio dobrana dieta z kolei to klucz do długiego i szczęśliwego życia. Niestety, niedobory – zarówno ilościowe, jak i jakościowe w diecie polskich seniorów są bardzo powszechne. Ma to związek z różnymi czynnikami. Jakimi?
Seniorzy są w szczególności narażeni na niedożywienie. Wraz z wiekiem w ich organizmie zachodzi wiele zmian związanych z funkcjonowaniem układu pokarmowego. Organizm znacznie trudniej ''przerabia'' węglowodany, zwłaszcza te proste. Ich zwiększona ilość w diecie może doprowadzić do rozwoju cukrzycy.
Zmniejsza się również zdolność spalania tłuszczów. Szacuje się, że zapotrzebowanie na energię osób po 50. roku życia jest o 30 proc. mniejsze niż zapotrzebowanie trzydziestolatków. A ich nadmiar w diecie może niestety przyczynić się do rozwoju nadwagi i otyłości.
Organizm osób starszych ma również zmniejszoną zdolność syntezy białek. - O ile cukrzyca jest tematem medialnym, o tyle o niedoborach białkowych mówi się znacznie rzadziej – mówił podczas XVI Ogólnopolskiej Konferencji POLKA W EUROPIE, lek. med. Dariusz Bednarczyk reprezentujący Southerland Medical Center.
Gdy brakuje białka, organizm nie jest w stanie wchłaniać wszystkich niezbędnych substancji odżywczych, które dostarczamy mu wraz z pożywieniem. Brak białka uniemożliwia wchłanianie w układzie pokarmowym ważnych składników: witamin z grupy B, kwasu foliowego oraz mikroelementów takich jak wapń, żelazo i cynk.
Również jelita seniorów nie działają już na pełnych obrotach. W jelicie cienkim znajduje się coraz mniej kosmków jelitowych odpowiedzialnych za wchłanianie składników odżywczych. Może to spowodować niebezpieczne niedobory witaminy D12, kwasu foliowego oraz żelaza. Suplementacja czy wyrównanie tych niedoborów znacznie poprawi jakość krwi.
Wraz z wiekiem coraz częściej pojawiają się też problemy z zaparciami lub biegunki. Zaparcia są zazwyczaj związane ze złą dietą, mniejszą aktywnością fizyczną i zbyt małą podażą wody, która z kolei ma związek z tym, że seniorzy słabiej odczuwają pragnienie. Niekiedy to właśnie ich bliscy muszą ''zmuszać'' ich do przyjmowania większej ilości płynów. Seniorzy cierpiący na zaparcia nie powinni zapominać o dostarczaniu błonnika, ale tylko podawanego wraz z wodą. UWAGA! Niedobór płynów w organizmie może prowadzić do niebezpiecznego odwodnienia. Z kolei biegunki mogą być związane z upośledzeniem działania trzustki.
Osoby starsze nie tylko mają zmniejszone pragnienie, pogorszeniu ulega także ich apetyt. U wielu seniorów występują również braki w uzębieniu, które zmniejszają przyjemności związane ze spożywaniem smacznych pokarmów. U seniorów mogą występować też zaniki pamięci, otępienie, a to z kolei może powodować zaburzenia w świadomości – starsze osoby nie wiedzą czy odżywiają się dobrze, nie są tego świadome.
Wpływ na niedożywienie mogą mieć również czynniki ekonomiczne czy współwystępujące schorzenia – cukrzyca, niewydolność serca, nadciśnienie tętnicze, hipercholesterolemia, dna moczanowa. Dieta osób cierpiących na te choroby powinna być inna – dopasowana do ich indywidualnych potrzeb.
Od 30. roku życia zanika też masa kostna. A niedobory wapnia mogą przyczyniać się do śmiertelnie niebezpiecznej dla seniorów osteoporozy. U osób starszych często zauważa się także niedobory żelaza, witamin z grupy B czy witaminy C. Zdrowa dieta może nie wystarczyć. Dlatego tak ważna jest suplementacja i wyrównanie poziomu ewentualnych niedoborów.
Tekst powstał w wyniku inspiracji wykładem ''Niedobory jakościowe i ilościowe w diecie seniorów'', który wygłosił lek. med. Dariusz Bednarczyk reprezentujący Southerland Medical Center podczas XVI Ogólnopolskiej Konferencji POLKA W EUROPIE organizowanej przez ''Dziennikarze dla Zdrowia''. Kraków 2017.
