Olej rydzowy – zapomniane złoto
Zawiera mnóstwo niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 oraz witaminę E, zapobiega zawałom serca, obniża poziom złego cholesterolu. Mowa o oleju rydzowym, który po wielu latach nieobecności na naszych stołach teraz wraca do łask. Kojarzyć nam się może z popularnym grzybem. Ale nic bardziej mylnego. Nie jest on pozyskiwany z rydzów, ale z lnicznika siewnego, zwanego inaczej lnianką. Ta roślina z rodziny kapustowatych pochodzi z Bliskiego Wschodu, a jej nasiona przypominają barwą kolor rydza. Właśnie z tych nasion tłoczony jest olej.
Właściwości kwasów omega-3
Jak potwierdzają badania archeologiczne olej z lnianki (olej rydzowy), popularny i często wykorzystywany był już w czasach słowiańskich (ok. 3000 lat temu). Szeroko znany był jeszcze w połowie ubiegłego wieku, ponieważ na jego bazie powstawały inne oleje. Ze względu na wydajność wyparł go jednak rzepak.
Skarb na stole
Olej rydzowy w 90 proc. składa się z kwasów nienasyconych. Ponad połowa to kwasy wielonienasycone, wśród których dominuje omega-3 (ponad 40 proc.). Kwasy te zwykle znajdują się w mięsie ryb morskich i alg. 36 proc. stanowią z kolei kwasy jednonienasycone. Na tle innych olejów wyróżnia go fakt, że zawiera też kwas ikozenowy w ilości 20 proc. Olej z lnianki ma także najkorzystniejszy stosunek udziału kwasów tłuszczowych omega-6 i omega-3 (0,4:1). Jest to bardzo ważne, ponieważ tylko wtedy olej ma właściwości zdrowotne. Niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe to podstawa prawidłowego funkcjonowania mózgu i układu nerwowego.
Codzienna dawka zdrowia
Pij codziennie olej rydzowy lub dodawaj go do potraw, jeśli chcesz obniżyć poziom złego cholesterolu LDL i trójglicerydów, a jednocześnie ustrzec się przed plagą naszych czasów, czyli miażdżycą i chorobą niedokrwienną serca. Wszystkie te zalety potwierdzają specjaliści z Instytutu Żywności i Żywienia. Naukowcy przeprowadzili badania, podczas których podawali pacjentom z podwyższonym poziomem cholesterolu olej rydzowy przez dwa tygodnie. Efekt? Poziom LDL spadł o 12 proc. A to dzięki jednej łyżeczce oleju z lnianki dziennie. To wystarczy, by pokryć dzienne zapotrzebowanie na NNKT u dorosłego.
Bogactwo witaminy E
Ale to nie wszystkie zalety oleju rydzowego. Zawiera on także nawet do 100 mg (na 100g) witaminy E, która potrafi niemalże czynić cuda. Wzmacnia ściany naczyń krwionośnych, chroni krwinki czerwone przed wczesnym rozpadem, a także zapobiega tworzeniu się zakrzepów. Oprócz tego ta "witamina młodości" jest antyoksydantem i posiada właściwości opóźniające starzenie. Dlatego olej z lnianki ma również zastosowanie w kosmetyce. Jeśli zależy ci na poprawie stanu włosów, skóry i paznokci, bez wahania sięgnij po olej rydzowy.
Zastosowanie w kuchni
Olej rydzowy ma charakterystyczny smak. Określa się go jako cebulowy z posmakiem gorczycy lub korzenny. Rozpoznamy go po rdzawym kolorze w odcieniach od złocistego po czerwonobrunatny. Jak podają rolnicy, kolor oleju zależy od odmiany lnianki, z jakiej jest on tłoczony (ozima lub jara). Dawniej przyrządzano z niego maczankę do pieczywa. Krojono cebulę i zalewano ją olejem rydzowym, później dodawano przyprawy. Dzisiaj olej rydzowy stosowany jest głównie do sałatek, twarogu i makaronu. Jednak najlepiej smakuje ze śledziami i cebulą. Warto zwrócić uwagę, że oleju nie należy smażyć, ponieważ straci on wtedy swoje właściwości. Wysoka temperatura nie sprzyja nienasyconym kwasom tłuszczowym. Olej z lnianki należy też prawidłowo przechowywać: w szczelnej ciemnej butelce i w temperaturze nie wyższej niż 20 stopni Celsjusza postoi nawet do pół roku, a jego właściwości nie zmienią się.
