Smakują lepiej niż schabowe. Jednak zatrucie tym grzybem może być śmiertelnie groźne
Czubajka kania to grzyb pospolity, który jest jednak niezwykle ceniony przez smakoszy. Nadaje się do duszenia, pieczenia i marynowania, a nawet suszenia. Jednak najwięksi amatorzy czubajki kani przyznają, że panierowana smakuje lepiej niż kotlet schabowy. Niestety kanie przypominają dwa gatunki muchomora, a pomyłka może słono kosztować.
1. Czubajka kania – czy warto ją spożywać?
Sowa, drop, gularka czy gapa to różne określenia jednego smakowitego grzyba. Czubajka kania (Macrolepiota procera) jest gatunkiem należącym do rodziny pieczarkowatych. Jej smak jednak nie ma nic wspólnego z pieczarkami, podobnie jak i wygląd.
Choć rośnie od czerwca aż do listopada, to największy wysyp tych grzybów notuje się właśnie we wrześniu – warto wówczas rozglądać się za kaniami na łąkach i polanach, niedaleko rowów i na granicy lasów zarówno liściastych, jak i iglastych.
Podobnie jak inne grzyby kania jest niskokaloryczna –100 g to zaledwie 21 kCal oraz po 2 g białka, węglowodanów i tłuszczów. Z powodzeniem może zastąpić na talerzu mięso lub być smacznym dodatkiem do obiadu. W kaniach znajdziemy też cenne witaminy, w tym witaminę A, D, witaminy z grupy B i witaminę PP oraz tak cenne dla zdrowia pierwiastki jak żelazo, fosfor, mangan czy potas.
Zawiera też kwas linolenowy, który należy do kwasów tłuszczowych nienasyconych i ma właściwości przeciwzapalne oraz zmniejsza ryzyko chorób układu krążenia.
Czy warto zatem spożywać kanie? Oczywiście, choć należy pamiętać, że grzybów leśnych nie wolno podawać dzieciom, a także i seniorzy powinni na nie uważać. Z uwagi na to, że są ciężkostrawne, kanie raczej nie powinny pojawiać się w diecie osób z chorobami układu pokarmowego czy problemami gastrycznymi.
Jest jeszcze jedno – niewprawni grzybiarze mogą kanię pomylić z muchomorem sromotnikowym czy plamistym. To najbardziej trujące gatunków grzybów w polskich lasach. Spożycie nawet niewielkich ilości któregoś z nich może prowadzić do nieodwracalnego uszkodzenia wątroby.
2. Jak nie pomylić czubajki z muchomorem?
Kanię można pomylić z muchomorem sromotnikowym (Amanita phalloides), ale też z muchomorem plamistym (Amanita panterina) czy z sinoblaszkiem czerwieniejącym (czubajką czerwieniejącą). Ten ostatni gatunek nie jest tak groźny, może jednak powodować przejściowe dolegliwości trawienne, w tym silne bóle brzucha czy biegunkę. Dla niego charakterystyczny jest czerwony czy też pomarańczowy kolor, który pojawia się po przekrojeniu na blaszkach i miąższu grzyba.
A jak odróżnić kanię od muchomora? Kania ma charakterystyczny kapelusz z małym czubkiem u szczytu, od którego wzięła swoją nazwę – "czubajka". Jest on ciemnobrązowy, suchy i niekiedy popękany.
Powierzchnię kapelusza pokrywają łuski. Średnica kapelusza może mieć od 10 do nawet 30 cm. Blaszki pod nim są gęsto usiane, ale nie sięgają trzonu, i mają zazwyczaj kolor beżowy. Na trzonie znajduje się pierścień, który inaczej niż u muchomorów, jest u czubajki kani ruchomy. Uszkodzony grzyb ma łagodny, przyjemny i lekko orzechowy zapach.
Najłatwiej jest pomylić młode okazy – oba gatunki mają kulisty i jajowaty kształt. Z kolei stare owocniki muchomora sromotnikowego mają barwę zielonkawą. Ten grzyb nie ma także charakterystycznych dla kani łatek.
Muchomor plamisty może mieć barwę nieco bardziej podobną do koloru kani, jednak w odróżnieniu od grzyba jadalnego plamki na kapeluszu muchomora są jaśniejsze. U muchomorów blaszki są białe.
Karolina Rozmus, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
