Sód w organizmie
Sód jest mikropierwiastkiem niezbędnym do funkcjonowania organizmu. Reguluje gospodarkę wodną organizmu. Jego niedobór powoduje zaburzenia pracy serca oraz odwodnienie organizmu. Natomiast nadmiar prowadzi do nadciśnienia tętniczego.
1. Rola sodu w organizmie
Sód jest mikropierwiastkiem niezbędnym do życia, ponieważ pełni wiele funkcji. Przede wszystkim reguluje gospodarkę wodną organizmu. Odpowiada za stan uwodnienia komórek i tkanek oraz odgrywa istotną rolę w utrzymaniu odpowiedniej pobudliwości komórek nerwowych oraz mięśniowych. Razem z potasem jest odpowiedzialny za utrzymanie właściwego ciśnienia osmotycznego we krwi. Chroni organizm przed nadmierną utratą płynów.
Niedobór sodu (hiponatremia) w organizmie jest najczęściej spowodowany biegunką lub wymiotami. Duża utrata jonów sodu następuje z potem, zwłaszcza podczas pracy fizycznej w upalne dni. Hiponatremia objawia się zaburzeniami pracy serca, następują skurcze mięśni, bóle i zawroty głowy, a nawet utrata przytomności. Długotrwały niedobór sodu może prowadzić do śmierci. Z kolei nadmiar sodu w organizmie zwiększa ciśnienie tętnicze krwi, stanowi bezpośrednią przyczynę obrzęków, które są spowodowane przewodnieniem komórek.
| Produkt | Zawartość sodu w mg/100 g | Produkt | Zawartość sodu w mg/100 g |
|---|---|---|---|
| Mleko 3,2% | 44 | Polędwica sopocka | 748 |
| Kefir | 38 | Kasza gryczana | 5 |
| Ser gouda | 898 | Ryż brązowy | 10 |
| Ser feta | 1100 | Chleb żytni | 456 |
| Ser twarogowy | 41 | Jabłko | 2 |
| Kurczak | 61 | Pomarańcza | 3 |
| Wątróbka kurczaka | 89 | Paluszki | 1093 |
| Parówki | 889 | Sezamki | 84 |
Główne źródło sodu w organizmie stanowią produkty wysoko przetworzone (zupy z torebki, gotowe dania), przyprawy typu Vegeta, kostki bulionowe, sery żółte, wędliny, pasztety, parówki.
2. Nadciśnienie tętnicze
Osoby cierpiące z powodu nadciśnienia tętniczego powinny stosować dietę ubogosodową, tzw. DASH. W przeprowadzonych badaniach wykazano, że dieta zawierająca około 6 g soli kuchennej, czyli około 2,4 g sodu, powoduje zmniejszenie ciśnienia skurczowego o 2,2 mmHg, a rozkurczowego o 0,1 mmHg. Ograniczenie ilości soli w diecie przynosi większe korzyści, gdy równocześnie następuje zwiększenie ilości potasu i magnezu, czyli produktów w nie bogatych: banany, pomidory, orzechy, kasza gryczana, ryż brązowy. Ponadto wykazano, że dieta zawierająca spore ilości soli kuchennej prowadzi także do wielu zaburzeń metabolicznych, w tym insuliooporności, podwyższenia cholesterolu we krwi. Dlatego też stosowanie diety DASH nie tylko zapobiega nadciśnieniu, ale również cukrzycy i zaburzeniom lipidowym. Nieleczone nadciśnienie tętnicze jest najczęstszą przyczyną udaru mózgu oraz zawału mięśnia sercowego, które bezpośrednio zagrażają życiu.