Biorąc witaminy, palisz więcej!
Palacze, którzy starają się mimo zgubnego nałogu dbać o swoje zdrowie, często przyjmują różnorodne witaminy i suplementy diety. Oczywiście robią to po to, aby zmniejszyć szkodliwe skutki palenia i uzupełnić powodowane przez tytoń niedobory składników. Czy rzeczywiście tabletki z witaminami i minerałami mogą im w tym pomóc? Naukowcy wykazali, że suplementacja w przypadku osób uzależnionych od nikotynymoże zadziałać dokładnie odwrotnie i jeszcze bardziej pogorszyć ich zdrowie. Mechanizm tej zależności jest bardzo ciekawy.
1. Witaminy a poczucie bezkarności u palaczy
Naukowcy na podstawie przeprowadzonych testów stwierdzili, że kiedy osoba paląca przyjmuje tabletki mające poprawiać jej zdrowie, podświadomie sądzi, że wyrównuje w ten sposób szkody wyrządzane przez nałóg.
Do pierwszego badania zaproszono 74 palące osoby i dano im tabletki niezawierające żadnej substancji czynnej (placebo). Połowie z nich jednak prowadzący eksperyment powiedzieli, że jest to witamina C, podczas gdy pozostali stanowili grupę kontrolną i wiedzieli, że przyjmują placebo. Efekt był dość nietypowy: ci z badanych, którzy sądzili, że dostali witaminy – wypalili aż dwukrotnie więcej papierosów.
W celu sprawdzenia wyniku testu na grupie lepiej reprezentującej przekrój społeczny, eksperyment powtórzono. Tym razem uczestników było 80, a połowa z nich usłyszała, że tabletki to multiwitamina. Dodatkowo zapytano też wszystkich, co sądzą o multiwitaminach i czy uważają, że dają one pozytywne efekty zdrowotne. Efekt był bardzo podobny do wyników poprzedniego testu:
- palacze z grupy, która sądziła, że przyjmuje multiwitaminę, palili znacznie więcej niż wiedzący, że przyjmują placebo;
- w grupie osób sądzących, że dostają multiwitaminę, osoby pozytywnie nastawione do takiej suplementacji wypalały więcej papierosów niż niewierzący w pozytywne skutki przyjmowania witamin.
Naukowcy są zdania, że efekt ten – powtarzalny najwyraźniej w różnych grupach społecznych – spowodowany jest właśnie nastawieniem do witamin.
2. Biorę witaminy, więc jestem zdrowszy?
Palacze podświadomie uważają, że przyjmowanie witamin poprawia ich zdrowie. Jednocześnie mają świadomość tego, że papierosy negatywnie wpływają na ich organizm. Jeżeli jednak biorą suplementy, podświadomie wierzą, że w ten sposób uzupełniają niedobory witamin i wyrównują szkodliwe działanie papierosów. W rezultacie czują się bezpieczniej niż bez witamin i sądzą, że spada zagrożenie chorobami wywoływanymi przez dym tytoniowy – w tym uszkodzenia czy raka płuc. Z tego też powodu czują się usprawiedliwieni, wypalając więcej papierosów niż zwykle. Niestety, witaminy nie chronią przed rakiem. Wiadomo, że jedyne, co może poprawić nasze zdrowie w sytuacji, kiedy palimy – to rzucenie papierosów. Obiektywnie więc patrząc, suplementacja witamin nie ma działania ochronnego i nie zmniejsza ryzyka, na jakie narażamy się, paląc. Zaobserwowana reakcja nie ma więc rozsądnych podstaw, jednak najwyraźniej występuje u większości ludzi. Jeśli więc jeszcze palimy, a chcemy przyjmować suplementy diety – zwróćmy baczną uwagę na to, czy przypadkiem nie zwiększyła się dzienna liczba wypalanych papierosów. Może się okazać, że przyjmowanie witamin wcale nam na zdrowie nie wychodzi.