Brusznica – właściwości lecznicze, uprawa, przetwory, cena

Borówka brusznica jest jadalnym owocem, który rośnie na niewielkich krzewach. Pochodzi z borealnych lasów Norwegii, Szwecji, Finlandii, Kanady, Rosji i terenów tundry arktycznej na całej półkuli północnej.

Ten mały zimozielony krzew wytwarza okrągłe, czerwone jagody przypominające żurawinę. Owoce brusznicy są jednak bardziej soczyste i słodsze niż żurawina oraz znacznie mniejsze. Ich średnica wynosi od 6 do 13 mm.

Brusznica nie jest tak popularna, jak jej kuzyni – borówka amerykańska, malina czy wspomniana już żurawina. Jest jednak tak samo bogata w składniki odżywcze i ma właściwości lecznicze. Owoce brusznicy zawierają niewiele ponad 50 kalorii w 100-gramowej porcji, a także odpowiednią ilość błonnika pokarmowego, niewielką ilość białka i wysoki poziom witaminy C i A. Te jagody są również bardzo bogate w potas żelazo, wapń, fosfor i magnez.

Badania pokazują, że błonnik pokarmowy zawarty w borówce brusznicy pomaga zapobiegać chorobom zakaźnym oraz łagodzić objawy i przyczyny chorób serca.

Brusznica ma działanie hipoglikemiczne, co wpływa na zapobieganie cukrzycy. Te cecha pomaga stymulować wytwarzanie insuliny w organizmie, co pomaga spowolnić wchłanianie cukru w krwiobiegu.

Częste jedzenie borówki brusznicy może poprawić funkcjonowanie mózgu i pomaga utrzymać zdrowie psychiczne, dzięki zawartych w niej dużych ilościach żelaza i potasu. Żelazo poprawia ilość czerwonych krwinek w organizmie, co wpływa na odżywianie mózgu. Poza tym zawarte w borówce witaminy C i A są silnymi przeciwutleniaczami, które zapobiegają uszkodzeniom oksydacyjnym komórek neurologicznych spowodowanych wolnymi rodnikami.

Kwas askorbinowy pomaga również poprawić produkcję białych krwinek będących ważnymi częściami układu odpornościowego. Regularne spożywanie brusznicy może, więc zapobiec chorobom, takim jak przeziębienie, gorączka, grypa oraz kaszel.

Wysoka zawartość witaminy A w borówkach brusznicy jest również korzystna dla poprawy wzroku. Badania wykazały, że regularne spożywanie borówki brusznicy może polepszyć widzenie i zapobiec zaćmie.

Czerwone borówki brusznicy podobnie jak owoce żurawiny uchodzą za doskonałe lekarstwo na schorzenia dróg moczowych. Te jagody zawierają proantocyjany, które zapobiegają przywieraniu bakterii do ściany pęcherza. Sok z brusznicy często przyjmowany wraz z sokiem z żurawiny zmniejsza, więc ryzyko infekcji dróg moczowych.

Na koniec warto widzieć, że brusznica jest bogata w wapń, który jest jednym z najważniejszych składników mineralnych, gdyż pomaga zwiększyć gęstość kości i wspomaga wzrost i naprawę tkanki kostnej. Udowodniono, że osoby, które spożywają owoce brusznicy, mają silniejsze kości i mniejsze szanse na zachorowanie na osteoporozę.

Borówka brusznica podobnie jak borówka amerykańska i krzew żurawinowy, najlepiej rośnie na kwaśnej glebie. Roślina dobrze rozwija się na płytkich terenach, słabo zagospodarowanych glebach mineralnych, a także na odwodnionym torfie.

Sadzonki borówki brusznicy powinno się sadzić na wiosnę, gdy minie wszelkie niebezpieczeństwo mrozu. W tym celu wykop dziurę o kilka centymetrów głębszą niż korzeń. Musi być ona wystarczająco szeroka, aby umożliwić rozprzestrzenianie się korzeni brusznicy.

Kwiaty brusznicy kwitną wiosną i w środku lata. Przypominają delikatne dzwoneczki o białym lub różowym kolorze. Pierwsze owoce borówki należy zbierać w lipcu, zaś ponownie gotowe są do zbioru w październiku. Po zasadzeniu borówki trzeba uzbroić się jednak w cierpliwość, ponieważ początkowo krzewy nie produkują owoców przez 2-3 lata.

Surowe owoce brusznicy są dość kwaśne, dlatego najlepiej smakują, gdy dodasz do nich odrobinę cukru. Dzięki niemu zachowana zostaje większość składników odżywczych i smak owoców. Gotowanie i słodzenie brusznicy przed jej spożyciem często stosowane jest podczas produkcji dżemu, kompotu, soku, smoothie lub syropu. Sosy i dżemy z borówkami sprawdzają się jako dodatek do dziczyzny, wieprzowiny i ryb.

Aby się o tym przekonać, warto zrobić samodzielnie konfiturę z brusznicy idealną do mięs. Będziesz potrzebować dwóch szklanek owoców, pół szklanki cukru, 8 łyżek wody i kilka kropel soku z cytryny.

Owoce borówki brusznicy umyj i sparz na sicie. Do garnka wlej wodę, wrzuć owoce i smaż je na wolnym ogniu przez około 15 minut. Kiedy część wody odparuje – dodaj cukier i kontynuuj smażenie brusznicy, przykrywając gar. Następnie dodaj kilka kropel cytryny, a gdy owoce częściowo się rozgotują, zdejmij garnek z ognia i przełóż borówki do słoików. Słoiczki z brusznicą powinno się pasteryzować przez 15 minut.

Innym ciekawym pomysłem jest przepis na nalewkę z brusznicy. Do jej wykonania potrzebujesz 1 kg dojrzałych czerwonych borówek, 1 litr 96-procentowego spirytusu i pół kg cukru.

Na początek rozgnieć oczyszczone i umyte owoce. Po czym włóż je do słoja i zalej spirytusem. Tak przygotowane słoiki odstaw w cieple miejsce na około miesiąc, aż owoce stracą kolor.

Po upływie tego czasu przygotuj syrop z cukru i wody. Wystudź i połącz go z wcześniej zrobionym spirytusem z borówkami. Całość przefiltruj, rozlej do butelek, a powstałą nalewkę przenieś do ciemnego i chłodnego miejsca. Wyrób powinien nadać się do picia po upłynięciu roku.

Brusznicę dostaniesz w sklepach z naturalnymi, ekologicznymi produktami, jednak najłatwiej znaleźć jest suszoną borówkę. Za porcję 50 g zapłacisz od 10 do 15 zł.