Chipsy wegańskie i warzywne. Sprawdzamy, czy rzeczywiście są takie zdrowe
Nadszedł ten dzień. W końcu postanawiasz, że rezygnujesz z chipsów ziemniaczanych i od dziś odżywiasz się zdrowo. Nie umiesz jednak rozstać się z chrupaniem, więc sięgasz po zdrowsze przekąski - chipsy wege i warzywne. No cóż, nie mamy dobrych wiadomości.
1. Chipsy ziemniaczane to bomba kaloryczna
Chipsy ziemniaczane występują w wielu smakach, różnią się też grubością i stopniem wysmażenia. My skupimy się na chipsach solonych, bo najłatwiej je porównać z chipsami wegańskimi czy warzywnymi.
Zazwyczaj chipsy ziemniaczane to cienkie plasterki ziemniaków, które są wstępnie osuszane i obsmażane w głębokim tłuszczu. Proces ten sprawia, że zwykłe ziemniaki stają się bombą kaloryczną. W 100 gramach solonych Chipsów Lay's, które wybraliśmy do testów, jest 536 kcal.
To dużo, szczególnie jeśli weźmiemy pod uwagę, że mało kto kończy jedzenie chipsów na jednej porcji (wg producenta to 30 g). Zwykle zjadamy od razu całą paczkę. W końcu tak przyjemnie się je chrupie podczas oglądania serialu.
Kalorie w chipsach pochodzą w większości z tłuszczów, w tym tłuszczów nasyconych W 100 gramach solonych Lay'sów jest 33 g tłuszczu, w tym 2,7 g tłuszczów nasyconych. Znajduje się w nich też odrobina błonnika (4,5 g/100g) i mnóstwo węglowodanów - 52 g/100g. Na uwagę zasługuje też zawartość soli. W 100 g chipsów ziemniaczanych mamy 1,1 g soli. Dla przypomnienia: dzienne spożycie tego dodatku nie powinno przekraczać 5 gramów na dobę (wytyczne WHO).
Nikogo więc nie trzeba przekonywać, że chipsy ziemniaczane nie są najzdrowszą na świecie przekąską. A co z chipsami warzywnymi i wegetariańskimi? Postanowiłam to sprawdzić.
2. Czy chipsy warzywne i wegańskie są zdrowe?
Na początek zapytałam o zdanie dietetyk Elizę Szyszko. Czy wegańskie albo warzywne chipsy mogą być alternatywą dla zwykłych chipsów ziemniaczanych?
- To, czy chipsy warzywne będą dla nas zdrowsze od tradycyjnych chipsów ziemniaczanych, zależy od ilości, jaką zjemy i od składu. Najlepiej wybierać chipsy pieczone i suszone, zamiast smażonych. Nie możemy ich traktować natomiast jako pełnowartościowe źródło witamin. Podczas procesu pieczenia tracą pewne ilości witamin, dlatego surowe warzywa zawsze będą lepsze dla naszego zdrowia - tłumaczy.
Kluczem jak zwykle jest umiar. Jeśli od czasu do czasu sięgniemy po paczkę chipsów, nic złego się nie stanie. Jeśli jednak włączymy ją do codziennego jadłospisu, to mamy zagwarantowane problemy ze zdrowiem.
Na próbę kupiliśmy w redakcji paczkę chipsów warzywnych Ener Bio, a także wegańskie chipsy zrobione z mąki z soczewicy. Porównaliśmy ich składy z chipsami ziemniaczanymi Lay's i Przysnacki. Okazuje się, że jeśli coś jest bio, vegan, gluten free i bez dodatku cukru, to nie znaczy, że jest zdrowe.
Skład wszystkich chipsów jest krótki. Chipsy Lay's mają w składzie ziemniaki, oleje roślinne (słonecznikowy i rzepakowy) oraz sól. W Przysnackach jest podobnie: ziemniaki, olej słonecznikowy, sól morska.
Chipsy warzywne składają się z warzyw z zmiennych proporcjach (burak ćwikłowy, pasternak, marchew, słodkie ziemniaki), oleju słonecznikowego i soli morskiej. W chipsach wegańskich znajdziemy mąkę z soczewicy, skrobię ziemniaczaną, skrobię kukurydzianą, olej rzepakowy i sól morską.
Patrząc na składy, nie ma się do czego przyczepić. Żadnych utwardzanych tłuszczów, dodatkowego cukru, konserwantów i sztucznych barwników. Zabawa zaczyna się, gdy zajrzymy do tabelki z wyszczególnionymi wartościami odżywczymi produktu.
3. Chipsy warzywne z największą ilością tłuszczów nasyconych
Na początek weźmy pod lupę kilokalorie w poszczególnych paczkach (na 100 g). Chipsy Lay's mają 536 kcal, Przysnacki 502 kcal, warzywne 512 kcal, a wege z soczewicy 478 kcal. Jak widać różnica pomiędzy poszczególnymi paczkami nie jest duża. Na plus możemy zaliczyć mniejszą ilość kcal w tych ostatnich.
A co z ilością tłuszczu? Chipsy Lay's 33 g (w tym 2,7 g tłuszczów nasyconych), Przysnacki 28 g (2,6 tł. nasyconych), warzywne 37 g (3,2 tł. nasyconych) i wege z soczewicy 21 g (1,7 tł. nasyconych). Ups... Zamieniając chipsy ziemniaczane na warzywne tak naprawdę nie zmniejszymy ilości tłuszczu w diecie.
Inaczej sprawa ma się z węglowodanami. W chipsach ziemniaczanych Lay's i Przysnacki znajduje się odpowiednio 52 i 53 g na 100 g węglowodanów. W chipsach warzywnych jest ich dużo mniej, bo tylko 32 g. Najwięcej węglowodanów znajduje się w wege chipsach z soczewicy - 62 g.
Gdy jednak spojrzymy niżej, dowiemy się, że aż 20 g spośród 32 g węglowodanów w przekąsce warzywnej stanowią cukry proste! Dla porównania w innych paczkach jest tylko 0,6 g.
- Tak wysoka zawartość cukru wynika z doboru warzyw do produkcji tych chipsów. Same w sobie zawierają znaczne ilości cukrów prostych, w przeciwieństwie do ziemniaków, które są warzywami skrobiowymi (węglowodany złożone) - tłumaczy Szyszko.
Na plus w przypadku chipsów warzywnych możemy zaliczyć obecność dużej ilości błonnika. W 100 g jest go 13 g. W Lay'sach i wege z soczewicy wartość ta wynosi 4,5 g. W Przysnackach nie uwzględniono błonnika w tabeli.
Zawartość soli we wszystkich paczkach jest podobna - ok. 1,1 g. Tylko w wege chipsach z soczewicy jest 2,4 g/100 g.
Mimo że chipsy ziemniaczane niewiele różnią się od promowanych jako ''zdrowsze'' chipsów warzywnych i wykonanych np. z soczewicy, lepiej sięgać po te drugie. Dlaczego?
- Warzywne chipsy są zazwyczaj sporo droższe od zwykłych - jest to plusem, bo być może przez to zjemy ich mniej i rzadziej zdecydujemy się na ich kupno - mówi dietetyk.
Argumentem, który przemawia za tym, żeby w ogóle zrezygnować z chipsów, nieważne, czy będą to ziemniaczane czy warzywne przekąski, jest znajdujący się w nich szkodliwy dla zdrowia akrylamid.
4. Akrylamid w smażonych chipsach
Akrylamid to związek, który powstaje w wyniku skomplikowanych reakcji między cukrami a aminokwasami w podwyższonej temperaturze. Akrylamid powstaje podczas smażenia, pieczenia, grillowania i suszenia w temperaturze powyżej 120ºC. To ten związek powoduje, że produkty brązowieją i nabierają charakterystycznego smaku i zapachu.
Jak można się spodziewać, najwięcej akrylamidu znajduje się w chipsach ziemniaczanych: 16-30 proc. Z raportu przygotowanego przez 10 europejskich organizacji konsumenckich wynika, że wysokie stężenie akrylamidu możemy znaleźć również w chipsach warzywnych, które powszechnie uchodzą za zdrowe i bezpieczne.
Akrylamid jest związkiem wysoko toksycznym. Regularna ekspozycja na tą substancję zwiększa ryzyko zachorowania na nowotwory tarczycy, pęcherza moczowego, jąder, nerek i piersi.
Kobiety w ciąży i karmiące piersią powinny wiedzieć, że akrylamid przenika do mleka i łożyska. Działa toksycznie na mózg dziecka.
Akrylamid może też powodować uszkodzenie centralnego i obwodowego układu nerwowego. Toksyna wpływa także na zmniejszenie płodności.
Zamiast więc sięgać po chipsy ziemniaczane albo po alternatywne chipsy warzywne, proponuję pokroić w słupki marchewkę, jabłko i gruszkę. Efekt chrupania będzie podobny, ale za to o wiele zdrowszy.
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl