Liść laurowy – pochodzenie, właściwości i zastosowanie

Liść laurowy, inaczej bobkowy, to wysuszony liść drzewa laurowego, czyli wawrzynu szlachetnego. Roślina pochodzi z regionu śródziemnomorskiego. W Polsce bywa uprawiana wyłącznie jako roślina doniczkowa. Listek laurowy wykorzystuje się zarówno w kuchni, jak i medycynie naturalnej. Postrzega się go również jako talizman, co ma źródło w wierze, że laur to boskie drzewo. Co warto wiedzieć?

1. Co to jest liść laurowy?

Liść laurowy (liść bobkowy, bobkowe ziele) to suszony liść wawrzynu szlachetnego (Laurus nobilis), znanego także jako laur lub drzewo laurowe. To gatunek należący do rodziny wawrzynowatych (Lauraceae).

Roślina pochodzi z regionu śródziemnomorskiego i takich krajów jak:

• Algieria, Libia, Maroko, Tunezja, (Afryka Północna),
• Albania, Bośnia i Hercegowina, Chorwacja, Francja, Grecja, Słowenia, Włochy (Europa Południowa),
• Cypr, Liban, Izrael, Syria, Turcja (część Azji Zachodniej). Dziś laur rozprzestrzenił się w wielu innych regionach, jest też uprawiany często. W Polsce bywa uprawiana wyłącznie jako pokojowa roślina doniczkowa.

2. Jak wygląda drzewo laurowe?

Laur to wiecznie zielony krzew lub drzewo, które może osiągać wysokość ponad 10 m. Żyje około stu lat. Ma lancetowate, faliste na brzegach, które przy rozcieraniu wydają charakterystyczny zapach. Osiągają wielkość do 3 cm szerokości i 10 cm długości.

Kwiaty wawrzynu szlachetnego są żółte, zebrane w pachwinach liści. Jego owocami są czarne jagody. Liście zbiera się latem, owoce jesienią. Dobrze wysuszone liście laurowe mają jasnozielony kolor i bardzo aromatyczny zapach.

3. Zastosowanie liści laurowych

Surowiec zielarski stanowią nie tylko liście, ale i owoce wawrzynu szlachetnego. Mają wyjątkowe właściwości. Laur zawiera 30% tłustych olejów, do 3% olejków z cyneolem, terpenami, geraniolem, gorycze, skrobię i cukier.

Liść laurowy zawiera między innymi związki takie jak:

• taniny,
• flawony,
• flawonoidy,
• alkaloidy,
• eugenol,
• antocyjany.

3.1. Liść laurowy w kuchni

Suszone liście laurowe są wykorzystywane głównie w sztuce kulinarnej. To powszechna, popularna i uniwersalna przyprawa stosowana podczas gotowania:

• zup,
• dań jednogarnkowych,
• bigosu,
• mięs,
• galaret mięsnych,
• pasztetów,
• pieczeni,
• potraw duszonych,
• sosów.

Jest także kluczowym składnikiem marynat oraz zalew do marynowania warzyw, a także hinduskiej mieszanki przyprawowej „garam masala”. Liść laurowy jako przyprawa jest pozyskiwany z drzewa Laurus Nobilis z regionu Śródziemnomorskiego.

3.2. Lecznicze właściwości liścia laurowego

Liście bobkowe są wykorzystywane w medycynie naturalnej do leczenia:

• kaszlu,
• ran,
• zaburzeń ukrwienia,
• chorób reumatycznych,
• schorzeń skóry.

Stosuje się je zarówno zewnętrznie, jak i wewnętrznie. Są doskonałym źródłem antyoksydantów, minerałów i błonnika pokarmowego. Dzięki zawartości witamin A, E, C należących do antyoksydantów i działaniu przeciwzapalnemu mają działanie wspomagające na układ odpornościowy.

Praktykuje się zarówno nacieranie nalewką i okłady, jak i kąpiel z dodatkiem olejku wawrzynowego. Olej z liścia laurowego zaleca się na problemy z trądzikiem czy wypadające włosy (olejki eteryczne zawierają dużą ilość goryczy i garbników, dlatego charakteryzuje go ostry i gorzki smak).

Właściwości pielęgnacyjne ma także napar z liści laurowych. Nie tylko tonizuje skórę, ale i łagodzi stany zapalne. Dzięki swoim właściwościom bakteriobójczym i grzybobójczym wspiera walkę z łupieżem i trądzikiem. Napar z liści laurowych poprawia też trawienie, ponieważ zwiększa wydzielanie kwasu żołądkowego.

Z kolei wywar z liści laurowych jest stosowany jako środek na stawy i cukrzycę, reumatyzm i artretyzm, a także oczyszczanie organizmu z toksyn (wawrzyn wzmaga wydzielanie potu, a wraz z nimi usuwanie szkodliwych i zbędnych metabolitów), wspomagający pracę watroby i moczopędny.

Ze względu na silny i charakterystyczny aromat liście laurowe znajdują zastosowanie w perfumerii. Są również wkładane do szafek i szuflad, w których przechowuje się żywność, ponieważ ich zapach odstrasza szkodniki.

4. Liść laurowy i jego właściwości magiczne

W starożytnej Grecji wierzono, że laur jest boskim drzewkiem i własnością Apollina. To dlatego pleciono wieńce laurowe dla zwycięzców zawodów olimpijskich, poetów i władców.

Przypisywano mu magiczne właściwości: moc ochronną (laur miał zabezpieczać budynek przed piorunami, a ludzi przed chorobami i czarami) oraz oczyszczającą. W chrześcijańskiej sztuce sakralnej wawrzyn był symbolem życia wiecznego i zwycięstwa nad grzechem. Traktowano go również jako symbol pokuty, także zwycięstwa i triumfu. Traktowano jak talizman.

5. Przeciwwskazania, działania niepożądane i środki ostrożności

Choć liść laurowy ma wiele cennych właściwości, z jego walorów leczniczych nie mogą korzystać wszyscy. Z uwagi na brak badań, powinny z niego zrezygnować kobiety w ciąży, matki karmiące piersią i dzieci.

Należy również zachować środki ostrożności, ponieważ w większych ilościach liść laurowy jest toksyczny. Napar i wywar należy pić małymi porcjami, w dużych odstępach czasu. Kurację można stosować wyłącznie przez kilka dni, ponieważ może dojść do krwotoku. Ponadto w przypadku stosowania oleju laurowego w czystej postaci na dużych powierzchniach może dojść do podrażnienia skóry.

Przed zastosowaniem naparu, wywaru czy nalewki z liści laurowych z lekarzem powinny skonsultować się osoby:

• z zaburzeniami krzepnięcia krwi,
• stosujące leki przeciwzakrzepowe,
• chorujące na cukrzycę, przyjmujące preparaty redukujące poziom cukru we krwi.

Ponieważ substancje czynne obecne w liściach bobkowych mogą wchodzić w interakcję z lekami, stosując je równolegle należy zachować ostrożność.