Polacy się zajadają. Tak dokarmiamy raka i zwiększamy ryzyko cukrzycy
Wysokoprzetworzona żywność zwiększa ryzyko przynajmniej dziesięciu poważnych chorób, które zagrażają bezpośrednio życiu, w tym cukrzycy, otyłości czy zawału serca. Nowe badanie przeprowadzone przez brazylijskich naukowców sugeruje, że spożywanie wysokoprzetworzonej żywności odpowiada także za przedwczesną śmierć. NIK alarmuje, że wysokoprzetworzone produkty cieszą się niestety popularnością także w naszym kraju i stanowią aż 70 proc. diety Polaków.
1. Przetworzona żywność zmorą zachodniej cywilizacji
W krajach wysokorozwiniętych przetworzona żywność stanowi większość oferty wielu sklepów czy hipermarketów. Półki uginają się nie tylko od gotowych dań, które wystarczy podgrzać w mikrofalówce, lecz także wędlin, paczkowanego pieczywa, konserw czy słodyczy. Oszczędność czasu, którą sugerujemy się przy wyborze takich produktów, może negatywnie odbić się na naszym zdrowiu.
Na niepokojący wzrost zainteresowania taką żywnością uwagę zwróciła Najwyższa Izba Kontroli. W raporcie alarmowano o tym, że przeciętny konsument spożywa w ciągu roku ponad 2 kg dodatków do żywności. Jest ona nafaszerowana m.in. konserwantami, przeciwutleniaczami, barwnikami, emulgatorami czy wzmacniaczami smaku. Obecnie dopuszczonych do stosowania w żywności jest ponad 330 takich dodatków.
Dietetyczka Kinga Głaszewska potwierdza, że żywność pozbawiona mikroelementów, witamin czy kwasów tłuszczowych, za to bogata w barwniki czy polepszacze smaku sprzyja rozwojowi wielu chorób – m.in. nadciśnienia czy otyłości, które z kolei doprowadzają do zagrażających życiu chorób układu krążenia. Jak podkreśla, istnieje szereg badań, które dowodzą, że nadmiar przetworzonych produktów w diecie wiąże się również z wyższym ryzykiem cukrzycy, upośledzeniem funkcji poznawczych czy rozwojem choroby nowotworowej.
- Szczególną uwagę należy zwrócić na azotany obecne w czerwonym przetworzonym mięsie, które później przetwarzają się w nitrozoaminy, co zwiększa ryzyko tworzenia komórek nowotworowych. Dlatego też lepiej kupować mięso nieprzetworzone i mieć kontrolę nad jego obróbką. Poza tym w tego typu produktach jest bardzo dużo soli, która spożywana w nadmiarze doprowadza do nadciśnienia tętniczego oraz chorób układu krążenia, które są najczęstszą przyczyną zgonów Polaków . To m.in. miażdżyca, choroba niedokrwienna serca, zawał mięśnia sercowego, udar mózgu czy zakrzepica żylna. Ponadto sól kuchenna powoduje mikrouszkodzenia błony śluzowej przełyku i żołądka – tłumaczy w rozmowie z WP abcZdrowie Kinga Głaszewska.
Jak zaznacza dietetyczka, na liście produktów, których nie powinniśmy spożywać zbyt często, są także chipsy, dania pakowane w plastik, pryskane warzywa i owoce czy hodowlane ryby. Mogą znajdować się w nich szkodliwe pestycydy, antybiotyki, metale ciężkie, dioksyny, kantaksyny, bisfenol A czy aflatoksyny. Wszystkie mogą prowadzić do rozwoju chorób nowotworowych.
- Uważnie należy przyglądać się także kolorowym sokom, które zawierają barwniki i dużą zawartość cukru. Te barwniki często są syntetyczne, a w dużych ilościach mogą powodować m.in. nadpobudliwość, zwłaszcza u młodzieży. Zbyt duże ilości cukru to natomiast rozwój cukrzycy oraz otyłości, czyli współczesnych epidemii. Ważne, aby zwrócić uwagę także na nadmiar pestycydów w diecie. Niestety, rolnicy często nie przestrzegają okresów karencji ich stosowania, przez co dochodzi do ich nadmiaru w owocach czy warzywach. Spożywane w nadmiarze zwiększają ryzyko raka – dodaje dietetyczka.
2. Śmieciowe jedzenie a przedwczesna śmierć
Okazuje się, że spożywanie przetworzonej żywności nie tylko sprzyja rozwojowi wielu chorób, lecz także skraca życie. W najnowszym badaniu opublikowanym na łamach czasopisma American Journal of Preventive Medicine oszacowano, że w 2019 r. śmierć około 57 tys. Brazylijczyków w wieku od 30 do 69 lat była związana ze spożyciem wysoce przetworzonej żywności. Stanowi to ponad 10 proc. rocznych przedwczesnych zgonów w Brazylii w tej grupie wiekowej.
Eduardo Nilson, badacz żywienia z Uniwersytetu w São Paulo i główny autor badania powiedział, że żywność, która jest "ultraprzetworzona", zawiera więcej sztucznych i szkodliwych składników niż ta, do której dodano tylko sól, cukier lub olej. Aromaty, barwniki, spulchniacze czy niektóre szkodliwe emulgatory to podstawa wielu błyskawicznych zupek chińskich, mrożonej pizzy czy słodyczy.
- W Brazylii masowo produkowane jest pieczywo, ciasta i torty, margaryna, solone krakersy, ciasteczka czy produkty mięsne, takie jak szynki, hot dogi i hamburgery. Niezwykle popularne są także napoje słodzone cukrem – wymieniał Nilson.
Naukowiec i jego współpracownicy oszacowali, że gdyby wszyscy dorośli w Brazylii w codziennej diecie spożywali o 23 proc. mniej przetworzonej żywności, w kraju można by było odnotować rocznie ok. 20 tys. przedwczesnych zgonów mniej.
- Większość Brazylijczyków jest już poniżej tego progu, ale jedna czwarta dorosłej populacji pozyskuje 50 proc. dziennego zapotrzebowania kalorycznego z ultraprzetworzonej żywności – powiedział Nilson.
Kinga Głaszewska podkreśla, że ryzyko rozwoju chorób, które skracają życie jest jeszcze większe, kiedy oprócz przetworzonej żywności pali się papierosy i pije alkohol.
- Nadmiar alkoholu może sprzyjać rozwojowi nowotworu trzustki, wątroby lub jelita grubego. Wszystko przez znajdujący się w nim etanol. Substancja ta wpływa na metabolizm żeńskich hormonów płciowych - estrogenów, przez co może zwiększać ryzyko nowotworu piersi. Natomiast tytoń zawiera ok. 40 substancji o potwierdzonym działaniu rakotwórczym, w tym benzopiren czy formaldehyd. Taki styl życia niewątpliwie skraca czas jego trwania – kończy Głaszewska.
Katarzyna Gałązkiewicz, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
