Sekrety metabolizmu – co go spowalnia, co go przyspiesza?
Metabolizm, inaczej przemiana materii, to proces niezwykle złożony. Jest uzależniony od wieku, bo zapotrzebowanie organizmu na składniki energetyczne i odżywcze jest inne dla okresu dojrzewania, inne zaś po 50. roku życia.
Tempo metabolizmu jest zależne od nas samych. Są jednak czynniki stałe, na które nie ma się wpływu. Należą do nich między innymi: geny, klimat, płeć.
U ludzi starszych przemiana materii przebiega wolniej niż u ludzi młodych. W przypadku mężczyzn proces ten wraz z wiekiem spowalnia stopniowo, u kobiet zaś – niezwykle gwałtownie, co zaznacza się szczególnie wyraźnie w okresie menopauzy.
1. Dieta a metabolizm
By przyspieszyć przemianę materii konieczna jest redukcja dostarczanych organizmowi kalorii. I ważny jest również sposób jedzenia. Posiłki muszą być podawane regularnie, najlepiej co 3-4 godziny. Istotne jest także odpowiednie nawadnianie organizmu.
Warto też zainteresować się przyprawami przyspieszającymi metabolizm. A zatem w naszej kuchni nie powinno zabraknąć imbiru, pieprzu, bazylii, cynamonu, estragonu i oregano.
Metabolizm podkręca też kofeina, choć wykazuje ona raczej działanie chwilowe.
Sama dieta jednak nie wystarczy. Konieczne są również codzienne ćwiczenia. By dały oczekiwany efekt muszą trwać co najmniej 45 minut i być intensywne. A zatem przemianę materii pozwoli przyspieszyć choćby szybka jazda na rowerze lub skakanie na skakance.
Pomocny okazać się może również trening na siłowni. By jednak był efektywny, musi być prowadzony w sposób prawidłowy. Specjaliści podpowiadają, że wiele korzyści daje wykonywanie serii ćwiczeń rozdzielonych dwoma lub trzema minutami odpoczynku. Taki system ćwiczeń ma wspierać również wzrost mięśni.
2. Czy głodówki poprawiają metabolizm?
Reakcja organizmu na długotrwały brak pokarmu jest wręcz natychmiastowa: przemiana materii ulega spowolnieniu. Musi on bowiem oszczędzać energię.
I dlatego też głodówki czy rygorystyczne diety trwające przez kilka dni nie przyniosą oczekiwanego efektu. I co więcej – grożą niepożądanym efektem jo-jo, bo organizm będzie chciał uzupełnić niedobory energetyczne.
Sytuacja jest jednak inna, gdy głodówka jest krótkotrwała. Wówczas metabolizm może przyspieszyć nawet o 10 proc. Organizm w wyniku stresu (wszak nie dostarczona mu została energia) produkuje więcej adrenaliny i noradrenaliny. A oba hormony sprzyjają zużywaniu energii.
3. Stres spowalnia metabolizm
Naukowcy z University of Florida Health w Gainesville dowiedli, że przewlekły stres w znacznym stopniu utrudnia pozbycie się zbędnych kilogramów.
Gdy się chronicznie denerwujemy w naszym organizmie zwiększa się produkcja betatrofiny – białka, które hamuje metabolizm tłuszczu.
4. Choroby, które mają wpływ na metabolizm
Przyczyną problemów z przemianą materii mogą być choroby tarczycy. Gruczoł ten odpowiada za produkcję hormonów, które mają niebagatelny wpływ na cały organizm. Ogrywają również ważną rolę w procesie spalania kalorii.
Gdy tarczyca produkuje zbyt małą ilość hormonów, procesy metaboliczne zwalniają, stąd niedoczynności tego gruczołu często towarzyszy zwiększenie masy ciała.
Z kolei nadczynność tarczycy objawić się może szybkim spadkiem wagi.
Przemiana materii jest również wolniejsza u chorych na reumatoidalne zapalenie stawów. Z kolei zaburzenia metaboliczne (m.in. otyłość) pojawić się mogą u kobiet, u których zdiagnozowano zespół policystycznych jajników.
Wpływ na metabolizm ma wiele czynników. Są wśród nich nawyki żywieniowe, rodzaj aktywności fizycznej, ale i choroby. O ile te ostatnie wymagają zdiagnozowania i odpowiedniego leczenia, o tyle inne można zmienić niemal natychmiast. I z pewnością warto to zrobić, by nasze starania o szczupłą sylwetkę były bardziej efektywne.
