Skyr - historia, produkcja, wartości odżywcze, właściwości zdrowotne

Skyr to tradycyjny islandzki wyrób, podobny do jogurtu naturalnego. Jest dostępny w większości sklepów na terenie Skandynawii, Holandii, Wielkiej Brytanii, Holandii, Polski, Austrii i Stanów Zjednoczonych.

Skyr jest najbardziej popularny w klasycznej wersji, ale coraz częściej pojawiają się wyroby z dodatkiem owoców. Skyr produkowany jest z odtłuszczonego krowiego mleka z dodatkiem bakterii. Zazwyczaj zawiera około 12% białka, 3% węglowodanów i jedynie 0,5% tłuszczu.

Skyr to produkt ceniony od wieków, w Muzeum Narodowym w Reykjaviku jednym z eksponatów jest skyr sprzed tysiąca lat. Przez długi czas ten wybór mleczarski był produkowany jedynie dla nielicznych krajów.

Dopiero w 2017 roku jeden z polskich sklepów wprowadził go do oferty, mimo że obawiano się opinii klientów ze względu na to, że na półkach nie znajdowały się żadne podobne produkty. Skyr szybko zdobył wielu zwolenników, do tego stopnia, że obecnie można go kupić niemalże wszędzie. Cenią go przede wszystkim osoby, walczące z nadmiarem kilogramów.

Skyr jest wytwarzany ze zsiadłego mleka, uprzedniego poddawanego pasteryzacji w 90-95 stopniach przez pół godziny. Jeden kilogram produktu otrzymuje się z około 5 litrów mleka.

Kiedyś do produkcji używano podpuszczki, która nieznacznie przyspieszała naturalną fermentację. Obecnie dodatkowo dodaje się gotowe mieszanki bakteryjne, najpopularniejsze to Streptococcus salivarius ssp. thermophilus i Lactobacillus delbrueckii ssp.bulgaricus.

Wraz z upływem czasu zmieniła się również konsystencja skyru z przypominającej twaróg do bliskiej jogurtowi. Coraz częściej pojawiają się również formy pitne.

Skyr zawiera około 12% białka, 3,3% węglowodanów oraz 0,2% tłuszczu. Dodatkowo w składzie znajduje się również:

• witamina B2 - ok. 0,2 mg/100 g,
• witamina B3 - ok. 0,2 mg/100 g,
• witamina B12 - ok. 0,7 ug/100 g,
• wapń (ok. 100 mg/100 g),
• fosfor (ok. 190 mg/100 g),
• potas (ok. 120 mg/100 g),
• magnez (ok. 9 mg/100g).

Skyr ma silne właściwości probiotyczne, pozytywnie wpływa na florę jelitową, odporność organizmu, samopoczucie czy zdolność koncentracji. Jego największą zaletą jest bardzo duża zawartość białka, znacznie przewyższająca walory jogurtu naturalnego. Dzięki temu produkt jest gęsty, kremowy, ale jednocześnie bardzo delikatny w smaku.

Skyr ma wpływ na regenerację mięśni, stan kości i zębów, a także oddziałuje na przemianę materii czy proces krzepnięcia krwi. Wyrób jest niskotłuszczowy, co z jednej strony utrudnia przyswajalność niektórych witamin, ale dostarcza organizmowi mniejszą ilość kalorii (ok. 65 kcal na 100 g). Znacznie mniej zdrowe są owocowe skyry, ze względu na dużą ilość cukru i niewielki dodatek wartości odżywczych, w porównaniu do wersji klasycznej.

Skyr można traktować jako alternatywę jogurtu naturalnego, świetnie sprawdzi się jako dodatek do musli, płatków czy owoców. Ze skyru można przyrządzić sos czosnkowy, wykorzystać do deserów czy sałatek.

Jednym z tradycyjnych inslandzkich śniadań są płatki owsiane (ugotowane na wodzie lub mleku), połączone ze skyrem, owocami lub dżemem. Dobrym pomysłem na wykorzystanie produktu jest skyr cake, czyli ciasto przypominające sernik, podawane z jagodami, borówkami lub jeżynami.

Smoothie z skyrem i owocami

• 200 g skyru naturalnego,
• 1 banan,
• 1 szklanka mrożonych jagód (np. borówek, malin),
• 1/2 szklanki mleka (dowolnego, np. krowiego lub roślinnego),
• 1 łyżeczka miodu lub syropu klonowego (opcjonalnie).

Wszystkie składniki umieść w blenderze. Blenduj do uzyskania gładkiej konsystencji. Przelej do szklanki i podawaj od razu.

Placuszki z skyrem i płatkami owsianymi

• 200 g skyru naturalnego,
• 1 jajko,
• 1/2 szklanki płatków owsianych (mogą być zmielone na mąkę),
• 1 łyżeczka proszku do pieczenia,
• 1/2 łyżeczki cynamonu,
• 1 łyżka miodu (opcjonalnie),
• olej kokosowy lub rzepakowy do smażenia.

Wymieszaj wszystkie składniki w misce, aż powstanie jednolite ciasto. Na rozgrzanej patelni z odrobiną oleju smaż placuszki na złoty kolor z obu stron (ok. 2 minuty z każdej strony). Podawaj z ulubionymi dodatkami, np. świeżymi owocami, jogurtem lub syropem klonowym.

Sałatka z warzywami, kurczakiem i skyrem jako dressingiem

• 200 g skyru naturalnego,
• 100 g ugotowanego lub pieczonego kurczaka (pokrojonego na kawałki),
• 2 garście mixu sałat,
• 1 ogórek (pokrojony w półplasterki),
• 1 papryka (pokrojona w paski),
• 1/2 awokado (pokrojonego w kostkę),
• 1 łyżka soku z cytryny,
• sól, pieprz, zioła do smaku (np. oregano, bazylia).

W misce wymieszaj mix sałat, ogórek, paprykę, awokado i kawałki kurczaka. W osobnej miseczce przygotuj dressing: wymieszaj skyr z sokiem z cytryny, solą, pieprzem i ulubionymi ziołami. Polej sałatkę dressingiem, delikatnie wymieszaj i podawaj od razu.