Spaghetti – rodzaje, wartości odżywcze i kalorie

Spaghetti to rodzaj długiego i prostego makaronu w kształcie grubszych nitek, które produkuje się z twardych odmian mąki pszenicznej tzw. pszenicy durum.

To podstawa dań tradycyjnej kuchni włoskiej. Mówi się tak również na potrawy z użyciem makaronowych nitek.

Jak się robi spaghetti? Typowe danie składa się z porcji świeżo ugotowanego makaronu i sosu z dodatkami. Można je również posypać serem, nie tylko parmezanem lub pecorino. Potrawa występuje zarówno w wersji wegetariańskiej, jak i z mięsem.

Makaron spaghetti gotuje się bez łamania, w dużej ilości osolonej wody. Przyjmuje się, że jest to litr wody na każde 100 g. W naczyniu powinno być trzykrotnie więcej wody niż wynosi objętość makaronu.

Ile gotować makaron? Zależy to od jego grubości, jednak zwykle od 8 do 12 minut. Po tym czasie odcedza się wodę, miesza makaron z sosem i podaje. Ugotowanego makaronu nie przelewa się zimną wodą, a oliwą.

Gotując makaron spaghetti trzeba pamiętać, że dobrze ugotowane spaghetti powinno być al dente, czyli lekko twarde. Spaghetti nie jest nadmierne rozgotowywanie, gdy po rozciągnięciu i przełamaniu wydaje charakterystyczny dźwięk, a w jej przekroju widoczna jest kropeczka. Ile makaronu na osobę przygotować? To zależy od potrzeb i preferencji. O czym trzeba pamiętać? Suchy makaron po ugotowaniu zwiększa swoją objętość ponad dwukrotnie. Oznacza to, że ze 100 g surowego makaronu można uzyskać nawet do 250 g. Wydaje się, że dla jednej dorosłej osoby optymalną porcją jest 50 g suchego spaghetti.

Z czym można zjeść makaron? Okazuje się, że obok tradycyjnych, włoskich receptur, jak grzyby po deszczu pojawiają się różne autorskie wariacje na ich temat. Klasyki to:

• spaghetti aglio, olio e peperoncino. Do jego przygotowania potrzeba oliwy z oliwek, czosnku, natki pietruszki, papryczek chili i soli,
• spaghetti carbonara, które sporządza się z boczku (najlepiej Pancetty), żółtek, parmezanu, sera owczego pecorino, oliwy, soli i pieprzu,
• spaghetti bolognese, czyli popularny makaron z sosem pomidorowo-mięsnym. Aby wzbogacić smak, można dodatkowo podsmażyć na patelni warzywa takie jak seler, marchew, cebula i czosnek,
• spaghetti napoli, które powstaje ze świeżych, dojrzałych pomidorów z oliwą, czosnkiem, octem winnym, bazylią i wiórkami parmezanu

A jeszcze z czym można zrobić makaron? Nie mniej popularny jest makaron ze szpinakiem, makaron z pesto, makaron z tuńczykiem czy łososiem oraz makaron z brokułami. Ale to nie wszystko.

Do potraw można użyć także spaghetti bezglutenowe kukurydziane, makaron pełnoziarnisty, makaron gryczany oraz makaron ze szpinaku, makaron z cukinii, makaron ryżowy czy makaron konjac. To produkt bezglutenowy wytwarzany z korzenia rośliny konjac tradycyjnie uprawianej w Japonii i Chinac.

Zarówno wartości odżywcze, jak i kaloryczność spaghetti zależy zarówno od rodzaju makaronu, jak i dodatków do dania. Sosy, warzywa, mięso czy ser zwiększają wartość odżywczą i energetyczną potrawy.

Porcja 100 g ugotowanego makaronu spaghetti zawiera:

• białko - 3,6 g,
• tłuszcze - 0,4 g,
• kwasy tłuszczowe nasycone - 0,10 g, kwasy tłuszczowe jednonienasycone - 0,10 g, * kwasy tłuszczowe wielonienasycone - 0,20 g,
• węglowodany - 19,9 g.

Makaron jest źródłem białka, witamin z grupy B oraz miedzi, cynku, żelaza i magnezu, jednak zawartość witamin i składników mineralnych w makaronach białych nie jest duża. Zdecydowanie bardziej wartościowe są makarony pełnoziarniste czy gryczane. Ponadto zawierają błonnik pokarmowy i mają niższy indeks glikemiczny.

Aby makaron wychodził na zdrowie, należy ograniczyć wielkość jego porcji i spożywać go w umiarkowanych ilościach, a także gotować al dente oraz podawać z sosami i dodatkami o niskiej zawartości tłuszczu. Warto stawiać na warzywa, oliwę z oliwek dobrej jakości, chude mięso i owoce morza.

Osobom z nadwagą i otyłością oraz będącym na diecie odchudzającej, a także mającym problem z poziomem cukru we krwi odradza się makarony białe, a zaleca pełnoziarniste z uwagi na IG, niższą kaloryczność i wyższą zawartość błonnika pokarmowego.

Makaron jest produktem o umiarkowanej kaloryczności. Można przyjąć, że 100 g ugotowanego spaghetti cechuje wartość energetyczna wynosząca nieco ponad 100 kcal. Jednak makaron, mięso z sosem pomidorowym i dużą ilością parmezanu to prawdziwa bomba kaloryczna. Porcja spaghetti bolognese z parmezanem może dostarczyć nawet 600 kalorii i blisko 30 g tłuszczu. Niewiele mniej, bo około 550 kalorii ma porcji spaghetti carbonara, której podstawą jest boczek, śmietana i starty parmezan.