Szare kluski - historia, kalorie i wartości odżywcze, przepis

Szare kluski to tradycyjna potrawa kuchni wielkopolskiej, przygotowywana z surowych ziemniaków, mąki i jajka. Ciasto jest wkładane na wrzątek za pomocą łyżki, gotowane przez kilka minut, a następnie podawane z okrasą i surówką. Szare kluski najlepiej smakują z podsmażonym boczkiem i kapustą kiszoną, która urozmaica smak dania. Jak zrobić szare kluski?

1. Czym są szare kluski?

Szare kluski to tradycyjna potrawa kuchni polskiej, a konkretnie wielkopolskiej. Danie jest przyrządzane z surowych, startych ziemniaków, połączonych z mąką i jajkiem. Ciasto jest wrzucane za pomocą łyżki do wrzątku, a następnie podawane z podsmażonym boczkiem i cebulą w towarzystwie kiszonej kapusty.

Szare kluski noszą nazwy, takie jak szare kluchy, kulanki, skubanki, kluchy z pokrywki czy z pyrek. Przepis powstał prawdopodobnie na przełomie XVIII i XIX wieku w wyniku dużej dostępności ziemniaków.

Odkrycie mącznej potrawy przypisuje się mieszkańcom Wielkopolski. Szare kluski w przeszłości były przyrządzane wyłącznie ze startych, surowych ziemniaków. Dopiero po pewnym czasie zaczęto eksperymentować z dodawaniem jajek, przypraw, mąki pszennej lub żytniej.

Niektórzy kulanki przygotowują na bazie surowych i ugotowanych ziemniaków w proporcjach 1:1, choć w Wielkopolsce po dziś dzień najbardziej popularne są kluski bez dodatku mąki lub z dodatkiem mąki żytniej.

Szare kluski dużą popularność zyskały w czasie dni bezmięsnych, takich jak okres postu, piątki czy soboty, często były też podawane na kolacje. Początkowo były daniem typowym dla ubogich rodzin, obecnie można zamówić je w wielu drogich restauracjach.

Szare kluski mają łagodny, ziemniaczany smak. Świetnie komponują się z bardziej wyrazistymi dodatkami, na przykład mocniej doprawionym mięsem czy kiszonkami.

Swój nietypowy kolor zawdzięczają naturalnym właściwościom ziemniaków, które ciemnieją na skutek kontaktu z powietrzem. Mają 0,5-4 centymetry długości oraz 0,5-1 cm szerokości. W 2007 roku potrawa została wpisana na Krajową listę produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

100 gramów szarych klusek zawiera:

• wartość energetyczna - 168,89 kcal,
• tłuszcz - 1,25 g,
• w tym kwasy tłuszczowe nasycone - 0,09 g,
• węglowodany - 34,72 g,
• w tym cukry - 0,69 g,
• białko - 5,19 g,
• sól - 0,24 g.

2. Przepis na szare kluski

Składniki:

• 1,5 kg ziemniaków,
• 1,5 szklanki mąki pszennej,
• 4 łyżki mąki ziemniaczanej,
• 1 jajko.
• sól,
• pieprz,
• 150 g wędzonego boczku,
• 1 cebula.

Przygotowanie:

Do zrobienia szarych klusek najlepsze są ziemniaki z kategorii C lub C/B, ze względu na wysoką zawartość skrobi, a stosunkowo niewielką ilość wody.

Ziemniaki obieramy, dokładnie myjemy i ścieramy na tarce lub w robocie kuchennym, na bardzo drobnych oczkach. Powstałą masę odciskamy z nadmiaru wody za pomocą sitka lub bawełnianej ściereczki.

Do ziemniaków dodajemy jajko, mąkę, sól i pieprz. Całość dokładnie mieszamy, aż do uzyskania dość zwartej konsystencji (do zbyt rzadkiej dosypujemy odrobinę mąki).

Boczek kroimy w drobną kostkę i podsmażamy na suchej patelni, razem z posiekaną cebulą. W garnku doprowadzamy do wrzenia sporą ilość osolonej wody.

Mokrą łyżką nabieramy kawałki ciasta i wrzucamy je na wrzątek. Gotujemy 5 minut, wyławiamy łyżką cedzakową, podajemy z podsmażonym boczkiem i cebulą.