Kluski śląskie – jak je zrobić i z czym jeść? Czy są kaloryczne?

Kluski śląskie to danie mączne przygotowywane z ugotowanych, zmielonych ziemniaków z dodatkiem mąki ziemniaczanej. Mają charakterystyczny kształt spłaszczonych kulek z wgłębieniem na środku. Jak można się domyślać pochodzą ze Śląska, choć są popularne także w innych regionach Polski. Jaki jest przepis na kluski śląskie? Z czym je podawać?

1. Co to są kluski śląskie?

Kluski śląskie to rodzaj klusek ziemniaczanych, które przygotowuje się z gotowanych ziemniaków i mąki ziemniaczanej. Wyglądają charakterystycznie – to spłaszczone kulki z wgłębieniem, które pełni nie tylko funkcję dekoracyjną. W nim zatrzymuje się również podany z potrawą sos, a dziurka pozwala na równomierne ugotowanie klusek.

Kluski z dziurką nie są duże. Mają około 4-5 cm szerokości i 2,5 cm wysokości. Przyjmują barwę białokremową, czasem lekko żółtą, w zależności od gatunku ziemniaków. Po ugotowaniu mają gumową konsystencję.

Kluski śląskie wpisano na listy produktów tradycyjnych dwóch województw: opolskiego oraz śląskiego. Są popularne w całej Polsce. Znane są także pod takimi nazwami jak kluski białe, biołe, guminowe, gumione, kartofelmelklezy czy gumiklyjzy.

Zobacz film: "Jak zdrowo jeść i tracić na wadze?"

Kopytka a kluski śląskie

Kluski śląskie bywają mylone z kopytkami, które także przygotowuje się z ugotowanych ziemniaków i mąki, czasami także z dodatkiem jajka. Różnica jest taka, że kluski z dziurką robi się z dodatkiem mąki ziemniaczanej, a kopytka – mąki pszennej (lub mąki pszennej i ziemniaczanej).

2. Jak się robi kluski śląskie?

Kluski śląskie przygotowuje się z ugotowanych ziemniaków połączonych z mąką ziemniaczaną w stosunku 4:1 (rzadziej 3:1). Dodaje się do nich sól do smaku, opcjonalnie surowe jajko.

Sposób ich wykonania jest prosty. Ugotowane, gorące ziemniaki mieli się w maszynce do mięsa lub przeciska się przez praskę, po czym łączy się je z resztą składników. Następnie z dobrze wyrobionego ciasta formuje się wałek. Trzeba z niego odkrajać małe kawałki, którym nadaje się kształt klusek. Charakterystyczne wgłębienie robi się palcem lub końcem drewnianej łyżki. Kluski gotuje się we wrzącej, osolonej wodzie.

3. Z czym jeść kluski śląskie?

Kluski śląskie podaje się na ciepło jako dodatek do obiadu: pieczonych i duszonych dań mięsnych z sosem, ale i warzyw. Dobrze smakują z gulaszami, roladami, bitkami, zrazami czy klopsami w sosie własnym. Pasują także do kapusty przyrządzanej na różne sposoby, a także grzybów w sosie. Mogą być także okraszone stopioną słoniną. Czasem podaje się je także na słodko z dodatkiem śmietany i cukru bądź dżemu.

4. Wartości odżywcze klusek śląskich

Kluski śląskie to głównie źródło węglowodanów. Porcja 100-gramowa dostarcza około 169 kcal, jednak zwykle danie spożywa się w większej objętości, a i często z kalorycznymi dodatkami. To dlatego danie może być nie tylko sycące, ale i kaloryczne.

Gumiklyjzy zawierają także białko, tłuszcze oraz cholesterol i błonnik. Znaleźć w nich można również minerały, takie jak wapń, sód, magnez, fosfor, cynk i żelazo oraz witaminy z grupy B, witaminę C, A, i E. Trzeba jednak pamiętać, że dzienne zapotrzebowanie na składniki mineralne i witaminy kluski pokrywają w bardzo niewielkim stopniu.

5. Kluski śląskie - przepis

Jak zrobić tradycyjne, domowe kluski śląskie? Do ich przygotowania potrzebne są takie składniki jak:

• ziemniaki: ugotowane, około 500 g,
• mąka ziemniaczana,
• jajko,
• sól.

Ziemniaki trzeba obrać, ugotować, odcedzić i od razu dokładnie zmielić w maszynce lub przecisnąć przez praskę. Ostudzić, po czym wyłożyć na talerz i je uklepać. To ważne, ponieważ dzięki temu można ustalić idealne proporcje składników.

Z ziemniaków trzeba wykroić 1/4 część, wyjąć ją i odłożyć, a w to miejsce wsypać mąkę ziemniaczaną (dokładnie tyle, ile było pierwotnie ziemniaków). Później wystarczy dodać jajko, sól oraz resztę ziemniaków (te, które zostały odłożone). Wszystkie składniki trzeba połączyć, by wyszło gładkie ciasto. Gdy jest za rzadkie, można dodać nieco mąki ziemniaczanej.

Ciasto na kluski śląskie trzeba uformować w kulę lub wałek, a następnie odrywać lub odkrajać małe kawałki (wielkość orzecha włoskiego) i formować z nich kluski, lekko spłaszczając. Na koniec trzeba robić charakterystyczne dla nich - dziurki palcem lub końcem drewnianej łyżki.

Kluski gotuje się w dużym garnku, we wrzącej i osolonej wodzie. Ile gotować kluski śląskie? Trzeba je trzymać na minimalnym ogniu przez około 10 minut. Woda nie może się zagotować, ponieważ wówczas nie będą gładkie (choć powinny). Warto je delikatnie przemieszać od czasu do czasu. Wyjmuje się je łyżką cedzakową.

Co ważne, kluski śląskie można robić z każdego rodzaju oraz każdej ilości ziemniaków i to bez konieczności odmierzania składników. Wystarczy zapamiętać prostą zasadę, by wyjmować 1/4 części ziemniaków i dosypywać tyle samo maki ziemniaczanej.