Trujący koral ognisty – występowanie i właściwości

Trujący koral ognisty (Podostroma cornu-damae, Poison fire coral) to rzadki i niebezpieczny grzyb z rodziny Hypocreaceae. Pochodzi z Azji. Do niedawna pojawiał się wyłącznie w Japonii, Korei Południowej, Chinach, Tajlandii i Papui Nowej Gwinei. Obecnie spotkać go można również w Australii.

Gatunek w 1895 roku został opisany przez Narcisse Théophile Patouillard jako Hypocrea cornu-damae, następnie w 1905 roku Pier Andrea Saccardo przeniósł go do rodzaju Podocrea. W 1994 roku japońscy mikolodzy Tsuguo Hongo i Masana Izawa umieścili gatunek w rodzaju Podostroma.

Poison fire coral jest piękny, ale szczególnie groźny. Swoim wyglądem przypomina czerwony sukulent bądź koralowiec. Okazuje się jednak, że spotkanie z nim może pozostawić po sobie przykrą pamiątkę. Nie tylko konsumpcja, ale i dotknięcie grzyba może być niebezpieczne.

Kontakt z nim prowadzi do bolesnego zapalenia skóry. Wówczas pojawia się zaczerwienienie lub obrzęk. To jedyny znany grzyb, którego toksyczne związki mogą być wchłaniane bezpośrednio w ten sposób.

Ma to związek z tym, że czerwone owocniki korala ognistego zawierają mikotoksyny (ściślej mówiąc kilka mykotoksyn trichotecenowych), które mogą prowadzić do niewydolności wielu narządów.

Z biochemicznego punktu widzenia są to wtórne produkty przemiany materii grzybów pleśniowych, toksyczne dla człowieka, roślin i zwierząt. Nie wpływają bezpośrednio na wzrost i rozwój grzyba. Termin „mikotoksyny” pochodzi od słów: greckiego „mycos” – grzyb oraz łacińskiego „toxicum” – trucizna.

Dotknięcie korala ognistego może skutkować zapaleniem skóry. Dużo poważniejsze konsekwencje wiążą się z jego spożyciem, ponieważ Podostroma cornu-damae jest grzybem trującym. Po jego zjedzeniu pojawia się wiele dolegliwości, takich jak:

• ból brzucha, wymioty, biegunka,
• gorączka,
• drętwienie ciała,
• kurczenie się móżdżku, co skutkuje zaburzeniami mowy i problemami z poruszaniem się oraz zaburzeniami percepcji, uszkodzenie mózgu,
• rozwarstwienie skóry na twarzy, dłoniach i stopach,
• wypadanie włosów,
• obniżenie ciśnienia krwi,
• zmniejszenie liczby leukocytów i trombocytów,
• martwica wątroby,
• poważne uszkodzenie nerek,
• nieodwracalne uszkodzenie innych organów.

Brak leczenia po spożyciu Podostroma cornu-damae może prowadzić do śmierci. Trujący koral ognisty był już przyczyną zgonów. Ofiarami śmiertelnymi były na przykład osoby, które spożyły go w mieszance herbat leczniczych. Poison fire coral znalazł się tam, ponieważ jest podobny do gatunku jadalnych grzybów wykorzystywanych w medycynie naturalnej.

Grzyby trujące, do których zalicza się koral ognisty, to grupa grzybów, które zawierają substancje trujące w ilościach toksycznych dla ludzi. Najpowszechniej występującymi są: gyromitryna, orellanina, amanityna, muskaryna, kwas ibotenowy, muscymol, kopryna, psylocybina, psylocyna i substancje drażniące przewód pokarmowy.

Spośród tysięcy gatunków grzybów na całym świecie około 30 gatunków jest śmiertelnie trujących. W Polsce szczególnie należy uważać na takie gatunki i okazy jak:

• muchomor sromotnikowy (Amanita phalloides),
• muchomor plamisty (Amanita pantherina),
• muchomor czerwony (Amanita muscaria),
• muchomor jadowity (Amanita virosa),
• muchomor wiosenny (Amanita verna),
• strzępiak ceglasty (Inocybe erubescens),
• piestrzenica kasztanowata (Gyromitra esculenta),
• borowik szatański (Rubroboletus satanas),
• borowik purpurowy (Rubroboletus rhodoxanthus),
• zasłonak rudy (Cortinarius orellanus),
• maślanka wiązkowa (Hypholoma fasciculare).

Pierwsze objawy zatrucia grzybami mogą pojawić się kilka, a nawet kilkanaście godzin po zjedzeniu grzyba. Najczęściej zaczynają dokuczać bóle głowy i brzucha, występują problemy ze wzrokiem, a także nudności, wymioty i biegunka. Zdarza się, że po pozornym wyleczeniu (dolegliwości związane z zatruciem mijają po 2-3 dniach) następuje nawrót objawów i dochodzi do zaburzenia pracy nerek czy wątroby. Uszkodzenia wielonarządowe prowadzą do zapaści lub zgonu.

W przypadku podejrzenia zatrucia grzybem nie wolno zwlekać. Trzeba udać się do szpitala lub zadzwonić po karetkę pogotowia ratunkowego. Jeśli to możliwe, należy zabezpieczyć kawałek zjedzonego grzyba. Pierwsza pomoc i szybka reakcja są w tej sytuacji kluczowe.