Karmi komórki rakowe. "To przyczyna przynajmniej 30 proc. nowotworów"
Zła dieta zwiększa ryzyko raka? To nie pusty frazes, ale ogromny problem, który niepokoi badaczy od wielu lat. Zwłaszcza że odsetek rakotwórczych produktów w naszej diecie wciąż wzrasta. Niektóre z nich uchodzą, jeśli nie za zdrowe, to na pewno za bezpieczne. Należą do nich np. mleko czy orzeszki ziemne. Na czarnej liście króluje jednak sól. Według Second World Cancer Research Fund każdy dodatkowy gram soli na dzień zwiększa ryzyko raka żołądka aż o osiem procent.
1. Skąd w jedzeniu kancerogeny i mutageny?
Szacuje się, że około jednej trzeciej nowotworów można byłoby zapobiec, dbając o dietę.
- Artykuły żywnościowe, oprócz składników odżywczych, mogą zawierać potencjalne mutageny i kancerogeny. Niektóre z nich występują naturalnie w żywności, inne powstają podczas obróbki termicznej oraz niewłaściwego przechowywania produktów spożywczych. Szacuje się, że przyczynę przynajmniej 30 proc. nowotworów stanowi zła dieta – tłumaczy w rozmowie z WP abcZdrowie Joanna Mulik-Buczma, technolog żywności, psychodietetyk z Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
- Za rakotwórczy efekt niektórych produktów spożywczych odpowiadają zarówno składniki pierwotne żywności, jak również związki chemiczne dodawane do żywności, w tym konserwanty, oraz związki powstające z naturalnych składników żywności w procesie jej przetwarzania – wędzenia, gotowania czy pieczenia – dodaje ekspertka.
Są jednak takie produkty, których byśmy nie podejrzewali, że mogą przyczyniać się do powstawania raka. Na czarnej liście znajduje się mleko, a także... orzeszki ziemne.
2. Produkty, które mogą powodować raka
2.1. Konserwy i sól
Co je łączy? Chlorek sodu. Zarówno konserwy (szczególnie mięsne), jak i inne produkty bogate w sód, także te, które solimy hojnie na talerzu, mogą zwiększać ryzyko raka. Dlaczego? Ponieważ działa ona drażniąco na delikatną śluzówkę m.in. jamy ustnej, przełyku czy żołądka, powodując mikrouszkodzenia. Długotrwałe narażanie ich na nadmiar chlorku sodu zwiększa ryzyko nowotworów.
Według Second World Cancer Research Fund każdy dodatkowy gram soli na dzień zwiększa ryzyko raka żołądka o osiem procent.
Uwaga na:
- zupy instant i sosy w proszku,
- produkty wysoko przetworzone, hamburgery, krokiety, pierogi,
- wędliny i inne wyroby mięsne,
- sos sojowy i gotowe mieszanki przypraw,
- słone przekąski, w tym zawierające szkodliwy akrylamid.
- Jego największe i najbardziej szkodliwe dla człowieka ilości powstają podczas obróbki termicznej żywności bogatej w węglowodany, takiej jak: chipsy ziemniaczane, frytki, tosty, chrupki kukurydziane, krakersy. Podczas tego procesu dochodzi do brązowienia produktu i nadania mu specyficznego smaku i zapachu – potwierdza Joanna Mulik-Buczma.
2.2. Orzechy ziemne
I to nie tylko te, które lubimy najbardziej, czyli solone. Badacze z Uniwersytetu w Liverpoolu odkryli, że białko obecne w orzechach – aglutynina – stymuluje produkcję dwóch cytokin. Te z kolei przyczyniają się do powstawania przerzutów. Komórki nowotworowe mogą bowiem wykorzystywać tzw. cząsteczki adhezyjne powstające na skutek nadmiernego wydzielania cytokin do rozprzestrzeniania się na inne partie organizmu.
Autorzy zalecają pacjentom z historią onkologiczną, by zachowali umiar w spożywaniu orzeszków ziemnych.
To jednak nie wszystko – pestki, nasiona i orzechy uważamy za cenne źródło wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. Wiele badań dowiodło, że zapobiegają rozwojowi wielu nowotworów. Jednak w rzeczywistości mogą być skażone przez aflatoksyny. Chodzi o jeden gatunek grzyba, tj. Aspergillus flavus.
- Przyczyniają się do powstawania wolnych rodników tlenowych, mogą powodować wady w rozwoju płodu, mutacje genów, uszkodzenia wątroby, nerek, układu nerwowego i odpornościowego. Wielu naukowców podkreśla epidemiologiczną zależność między stopniem narażenia na mykotoksyny, a częstością rozwoju niektórych nowotworów – raka przełyku, żołądka, pierwotnego raka wątroby, nowotworów płaskonabłonkowych głowy i szyi, tkanek miękkich oraz ostrych i przewlekłych białaczek – mówi Joanna Mulik-Buczma.
Uwaga na:
- orzechy i nasiona sprzedawane na wagę, z otwartych opakowań,
- orzechy i pestki importowane spoza Unii Europejskiej.
- W Polsce zanieczyszczone aflatoksynami są najczęściej produkty pochodzące z importu – orzechy arachidowe i brazylijskie, pistacje, kukurydza i ryż oraz produkty z nich wytwarzane, czyli masło orzechowe, mąka, ciastka, płatki zbożowe itp. – dodaje ekspertka.
2.3. Mleko
Zanim odstawimy mleko, warto wziąć dwa głębokie oddechy. Część badań wskazuje, że mleko może zmniejszać ryzyko niektórych nowotworów.
- Badania nie są jednoznaczne. Jeśli chodzi o mleko, to może ono wręcz zmniejszać ryzyko nowotworzenia, zwłaszcza w przypadku raka jelita grubego – przyznaje w rozmowie z WP abcZdrowie dietetyczka Kinga Głaszewska i dodaje: - Ale kontrowersją pozostają hormony płciowe, które mogą występować w surowym mleku. I faktycznie może mieć to związek z nowotworami, które tworzą się na tle hormonalnym. Mam na myśli właśnie raka piersi czy jajnika lub macicy.
Uwaga na:
- mleko przy nietolerancji laktozy.
2.4. Cukier
Wszystkie produkty obfitujące w cukier, poczynając od słodkich napojów przez słodycze, aż po lody czy jogurty, a nawet produkty piekarnicze i cukiernicze zawierające rafinowaną mąkę, mogą zwiększać ryzyko kilku nowotworów.
Badacze odkryli, że nie tylko sam cukier ma działanie prozapalne w organizmie, ale też gwałtowne skoki glukozy we krwi mogą się przyczyniać do tworzenia nowotworów.
Z kolei słodkości, które swój smak zawdzięczają syropowi glukozowo-fruktozowemu, stwarzają dodatkowe ryzyko. Okazuje się, że fruktoza jest znacznie szybciej metabolizowana przez komórki rakowe niż jakakolwiek inna forma słodzika w pożywieniu.
Karolina Rozmus, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
