Bułka żytnia: wartości odżywcze i kaloryczność

Bułka żytnia to odmiana pieczywa z mąki żytniej jasnej lub ciemnej. Wypieka się ją także z mąki żytniej z niewielkim dodatkiem mąki pszennej, która nie zmienia jej smaku, a poprawia strukturę ciasta.

Mąka żytnia jest rodzajem mąki otrzymywanej z żyta (Secale L.). To rodzaj roślin jednorocznych z rodziny wiechlinowatych. Jej ziarna o podłużnym kształcie są oczyszczane, hartowane przy użyciu wody, a następnie mielone na mąkę żytnią: z pełnego przemiału (typ 3000), mąkę razową (typ 2000), mąkę starogardzką (typ 1850), mąkę sitkową (typ 1400), mąkę pytlową (typ 720) i mąkę żytnią jasną (typ 580). W zależności od rodzaju mąki uzyskuje się ciasto na bułki żytnie czy chleb żytni jasny, razowy, pełnoziarnisty czy sitkowy.

Jakie składniki znajdują się w przepisie na bułkę żytnią? Ponieważ im krótszy skład, tym lepiej, najlepsze pieczywo żytnie składa się z mąki żytniej, zakwasu lub drożdży, wody, soli, ewentualnie dodatków, takich jak ziarna i pestki (opcjonalnie). Może w nim być również obecna maślanka czy kefir.

Czym cechuje się pieczywo z mąki żytniej, z której się je wypieka? Przede wszystkim bułki i chleby żytnie zawierają mniej skrobi i glutenu niż mąka pszenna. Gąbczastą strukturę ciasta uzyskuje się przez przygotowanie zakwasu. Pieczywo żytnie jest ciężkie, nieco „ubite” i nie tak pulchne, jak pszenne.

Pieczywo żytnie najczęściej jest bardziej wartościowe od pszennego. Jest bogatsze w błonnik, który ma pozytywny wpływ na trawienie. Zwykle ma też niższy indeks glikemiczny (IG).

W chlebie i bułkach żytnich znajduje się również białko i witaminy (głównie z grupy B) i minerały, takie jak żelazo, wapń, cynk czy mangan, alkaloidy oraz lignany.

Warto pamiętać, że jeśli chodzi o wartość odżywczą, czyli zawartość cennych składników, w dużej mierze zależy ona od rodzaju, ale i typu mąki. Za najzdrowsze uważane jest jest ciemne pieczywo z mąki żytniej, grubo mielonej, sporządzone na zakwasie.

Trzeba również wiedzieć, że bułki żytnie, tak jak i chleb, zawierają sporo węglowodanów. Ponieważ jednak utleniają się powoli, na dłużej zapewniają uczucie sytości.

Ile kalorii zawiera bułka żytnia?

To zależy od kilku czynników. Jak przedstawiają się wartości bułek żytnich z najpopularniejszych supermarketów. I tak:

• bułka żytnia Biedronka – kcal 302 (w 100g produktu),
• bułka żytnia Lidl. Pieczywo fińskie owsiane BIO – 236 kcal (100g) i bułka żytnia BIO – 218 kalorii (75g).

Dlaczego żytni chleb czy bułki są dobre dla zdrowia? Pieczywo żytnie:

• nie podnosi gwałtownie poziomu cukru we krwi, wspiera utrzymanie jego prawidłowego poziomu,
• ma dobry wpływ na funkcjonowanie przewodu pokarmowego (obecny w zakwasie kwas mlekowy ułatwia trawienie),
• może pomóc obniżyć poziom cholesterolu, a co za tym idzie obniżać ryzyko rozwoju chorób serca i układu krążenia.

Dla kogo jest dobry chleb i bułki żytnie? Z uwagi na właściwości mąki, której użyto do ich wypieczenia, to doskonała opcja dla osób, które chcą jeść zdrowo, dbają o linię bądź się odchudzają (należy jednak zachować umiar) oraz ludzi zmagających się z cukrzycą czy insulinoopornością.

Trzeba pamiętać, że chleb czy bułki żytnie wypieczone wyłącznie z mąki żytniej są stosunkowo ciężkostrawne. Nie powinny po nie sięgać osoby zmagające się z dolegliwościami ze strony układu pokarmowego, na przykład z delikatnym żołądkiem. Lepszym wyborem jest ciemne pieczywo z mąki pszennej razowej bądź pieczywo mieszane.

Bułki żytnie, tak jak i inne rodzaje tego typu wypieków, można jeść zarówno na zimno, jak i na ciepło (opiekając w tosterze czy w piekarniku).

Jakie są różne sposoby wykorzystania bułki żytniej w codziennym jadłospisie? Pieczywo żytnie to przede wszystkim doskonała baza do kanapek, ale i dodatek do zup i różnych dań.

Aby przygotować zdrową kanapkę z bułki żytniej, wystarczy posmarować ją niewielką ilością zdrowego tłuszczu (np. masło, guacamole, awokado) lub innego smarowidła (np. serek kanapkowy), dodać ser czy wędlinę bądź jajko czy wędzonego łososia oraz warzywa. Doskonale sprawdzi się sałata, pomidor, papryka, rzodkiewka czy ogórek, tak świeży, jak i kiszony czy konserwowy. Do kanapek pasują także listki bazylii, natka pietruszki czy szczypiorek.