Chłopski garnek – przepis, kalorie i wartości odżywcze
Chłopski garnek to rodzaj gulaszu z pospolitych, łatwo dostępnych warzyw: ziemniaków, cebuli czy kapusty oraz mięsa: kiełbasy i boczku. Jak wszystkie dania jednogarnkowe jest ekspresowy do wykonania. Jak go przygotować? Czy to danie jest kaloryczne?
1. Co to jest chłopski garnek?
Chłopski garnek, znany także jako kociołek, to szybkie, jednogarnkowe danie, które jest smaczne i proste, a przy tym sycące i bardzo pożywne. Jego bazę stanowią warzywa, takie jak ziemniaki, cebula, marchew czy pomidory oraz kiełbasa i boczek. To szybki i tani obiad dla rodziny, który można dowolnie modyfikować.
Do chłopskiego garnka można dodać półplasterki cukinii, kawałki pieczarek lub drobno posiekaną kapustę, także kiszoną, odsączoną z zalewy fasolę czerwoną lub białą, czerwoną paprykę czy pomidory z puszki.
W wersji wegatariańskiej wystarczy wyeliminować mięso, pozostawiając warzywa, nie zapominając o ich dużej ilości i papryce wędzonej (oraz innych aromatycznych przyprawach).
Najczęściej chłopski garnek jada się z chlebem czy bułką, ale i makaronem, który gotuje się oddzielnie i podaje razem z daniem wymieszane na talerzu.
2. Szybki przepis na chłopski garnek
Aby przygotować chłopski garnek, potrzebne są takie składniki jak:
- 3 ziemniaki pokrojone w kostkę,
- cebula pokrojona w kostkę,
- marchew pokrojona w kostkę,
- ½ czerwonej papryki pokrojonej w kostkę,
- kiełbasa pokrojona w kostkę (ok. 300 g),
- parzony lub surowy, wędzony boczek pokrojony w kostkę (ok. 150 g),
- 2 łyżki oleju lub oliwy,
- bulion lub woda (500 ml),
- ½ szklanki przecieru pomidorowego lub 3 łyżki koncentratu pomidorowego,
- ulubione przyprawy: majeranek, papryka słodka, papryka wędzona, papryka ostra, pieprz, sól, czosnek, ziele angielskie, liść laurowy.
W garnku rozgrzej oliwę, dodaj cebulę oraz boczek. Gdy cebula się zeszkli, a boczek zacznie się rumienić, dorzuć kiełbasę, a po chwili także ziemniaki i marchew. Całość zalej wrzącym bulionem.
Dodaj przyprawy i gotuj przez kwadrans. Gdy ziemniaki będą miękkie, dołóż paprykę. Gotuj wszystko 5 minut. Wlej przecier pomidorowy, zdejmij z ognia, gdy się zagotuje.
3. Chłopski garnek - kalorie i wartości odżywcze
Chłopski garnek to proste, sycące i pożywne, ale niespecjalnie niskokaloryczne w swojej klasycznej, mięsnej wersji. Zarówno jego wartość kaloryczna, jak i odżywcza zależą od użytych składników oraz ich ilości.
Ziemniaki nie są wprawdzie kaloryczne, bo porcja 100 g dostarcza około 70 kcal, ale ugotowane mają wysoki indeks glikemiczny (IG=80). Mają jednak sporo zalet.
Bulwy ziemniaka są źródłem skrobi, błonnika pokarmowego i białka roślinnego, a także witaminy C oraz A, E, B1, B2, B3 i B6. Obecne są w nim również minerały, takie jak potas, wapń oraz magnez, fosfor, żelazo, cynk, miedź i mangan.
Cebula słynie nie tylko ze swojego smaku, ale i walorów prozdrowotnych. Jest bowiem źródłem antyoksydantów, witamin z grupy B, C, K, E, A oraz błonnika pokarmowego, a także siarki, cynku, magnezu, fluoru, kwasu foliowego, żelaza, potasu, wapnia, krzemu.
Surowy boczek wieprzowy w 100 g porcji dostarcza 37,2 g tłuszczów, w tym: 12,91 g tłuszczów nasyconych, 16,79 g tłuszczów jednonienasyconych, 5,55 g tłuszczów wielonienasyconych. Wyróżnia go stosunkowo wysoki poziom sodu. Jest bardzo tłusty i kaloryczny, a zawartość kwasów tłuszczowych nasyconych ma zły wpływ na serce i układ krążenia. Wpływa na rozwój takich chorób jak otyłość, miażdżyca naczyń krwionośnych czy nadciśnienie.
Z kolei miłośnicy boczku twierdzą, że ten jest nie tylko smaczny, ale także pożywny, dostarcza także organizmowi białka i tłuszczu, w tym również zdrowych tłuszczów jednonienasyconych, a nawet witamin z grupy B, a także cynk i selen.
A kiełbasa? Kiełbasa jest kaloryczna i niezbyt zdrowa. Cechuje się wysoką zawartością tłuszczu, głównie kwasów tłuszczowych nasyconych i cholesterolu. Nie brakuje w niej także sodu, który jest szczególnie groźny dla osób z nadciśnieniem tętniczym.
Spożywanie kiełbasy odradza się także ze względu na obecne w niej substancje chemiczne zwane azotynami i azotanami, które mogą zostać przekształcone w organizmie w związki rakotwórcze. Jednocześnie kiełbasa to źródło pełnowartościowego białka zwierzęcego. Dostarcza także witaminy z grupy B oraz fosfor, żelazo i cynk.
Światowa Organizacja Zdrowia przestrzega boczek i kiełbasę zaliczyła do tak zwanej grupy 1 substancji rakotwórczych według klasyfikacji Międzynarodowej Agencji Badań na Rakiem (IARC). Oznacza to, że produkty te powodują raka u ludzi. W przypadku boczku w szczególności chodzi o nowotwór jelita grubego. Zdecydowanie warto o tym pamiętać.
Boczek i kiełbasa, spożywane sporadycznie i w niewielkich ilościach, jako dodatek do zbilansowanego, zróżnicowanego i racjonalnego jadłospisu, mogą być wartościowe. Nie należy jednak przesadzać z ich ilością.
