Czeremcha - charakterystyka, składniki odżywcze, właściwości zdrowotne, zastosowanie w kuchni

Czeremcha, nazywana również śliwą kocierpką, trzemchą lub smrodynią to roślina z rodziny różowatych, występująca na terenie całej Europy. Porasta ona tereny wilgotnych lasów łęgowych, obszary usytuowane blisko rzek, jezior, strumyków czy innych zbiorników wodnych. Drzewa czeremchy mogą osiągać nawet piętnaści metrów wysokości, zaś duże krzewy od pięćdziesięciu centymetrów do nawet czterech metrów. Białe kwiaty pojawiają się w dużych skupiskach (do czterdziestu kwiatów na każdym gronie).

Posiadają one bardzo charakterystyczny, migdałowy zapach. Zapylenia rośliny dokonują pszczoły i muchy. Eliptyczne, wydłużone, gładkie liście czeremchy są koloru jasnozielonego. Cechą charakterystyczną rośliny są jej kuliste, słodkie o lekko cierpkie w smaku owoce koloru ciemnofioletowego lub czarnego. Swoim wyglądem przypominają one aronię lub owoce czarnego bzu. Ich średnica ma zazwyczaj od siedmiu do ośmiu milimetrów. Jadalna warstwa zewnętrzna owoców otacza pestkę. W naszym kraju najczęściej spotykanymi odmianami czeremchy są: czeremcha zwyczajna i czeremcha amerykańska.

Czeremcha stanowi cenne źródło witamin, minerałów i składników odżywczych. W jej składzie znaleźć możemy:

• potas,
• witaminę C,
• rutynę,
• pektyny,
• wapń,
• fosfor,
• karotenoidy,
• flawonoidy,
• przeciwutleniacze,
• antocyjany.

Czeremcha znana jest ze swoich prozdrowotnych właściwości. Wykazuje działanie przeciwzapalne, moczopędne, antyoksydacyjne, bakteriobójczo oraz uspokajająco. Kobiety wykorzystują tę roślinę do zwalczania menstruacyjnych dolegliwości bólowych czy nieprzyjemnych objawów związanych z zespołem napięcia przedmiesiączkowego. Napar z czeremchy stosowany jest w leczeniu przeziębień, stanów gorączkowych, grypy, infekcji dróg oddechowych. Stosowany bezpośrednio na skórę, wykazuje działanie ściągające i antybakteryjne. Działa nawilżająco, wygładzająco, przeciwobrzękowo. Roślina wykorzystywana jest w terapii niektórych problemów skórnych, takich jak przebarwienia, łojotowe zapalenie skóry, trądzik, atopowe zapalenie skóry, świerzb.

Suszone owoce czeremchy pozwalają wyeliminować problemy związane z układem pokarmowym. Warto po nie sięgnąć w przypadku wystąpienia zatrucia pokarmowego lub rozwolnienia. Zawarte w roślinie pektyny mają dobroczynny wpływ na mikrobiotę jelitową.

Zawarta w pestkowcach rośliny rutyna jest silnym antyoksydantem, który przeciwdziała przedwczesnemu starzeniu się skóry i ochrania organizm przed działaniem wolnych rodników.

Owoce czeremchy z powodzeniem wykorzystywane są w wielu kuchniach świata. Można je spożywać na surowo lub wykorzystywać je w formie dodatku do potraw, np. dań mięsnych, deserów, sałatek, lodów, konfitur, dżemów, syropów, galaretek.