Grzybiarze zachwyceni. "Kto czekał, to może wreszcie się doczekał"
"Kto czekał, to może wreszcie się doczekał" – pisą leśnicy na profilu Nadleśnictwa Baligród, położonego w województwie podkarpackim. Mowa o rydzu, przez wielu Polaków uznawanym za najsmaczniejszy i najszlachetniejszy ze skarbów leśnych.
1. Czas na rydza!
"Wszyscy dybią na rydza" – pisał już Adam Mickiewicz w "Panu Tadeuszu". Ten niezwykle smakowity okaz, należący do rodziny gołąbkowatych, określany jest także jako: bedłka rydz czy rydz prawdziwy. W zależności od regionu bywa nazywany również ryżykiem, rydzykiem czy ryckiem. Występuje w lasach i młodnikach iglastych, na piaszczystych glebach.
"Kto czekał, to może wreszcie się doczekał - mleczaj jodłowy (Lactarius salmonicolor) vel. rydz. Leje okrutnie" – czytamy w poście opublikowanym na Facebooku okraszonym zdjęciem rudego grzyba.
Kapelusz owocnika ma średnicę od czterech do 12 cm o barwach od cielistej, przez jaskrawopomarańczową aż po odcienie brązu. U młodych okazów jest wypukły, z czasem staje się coraz bardziej wklęsły. Najstarsze owocniki są lejkowate i mają podwinięte brzegi. Pod kapeluszem rydza znajdują się blaszki, ale najbardziej charakterystyczne dla grzyba jest pomarańczowe mleczko, które wypływa z uszkodzonego owocnika. W kontakcie z powietrzem mleczko się utlenia, podobnie zresztą jak i sam przecięty czy uszkodzony grzyb, i staje zielonkawe. Nie dotyczy to jednak wszystkich gatunków rydza.
Co ciekawe, w lasach można spotkać pobratymców mleczaja jodłowego. To m.in. mleczaj rydz (Lactarius deliciosus), mleczaj świerkowy (Lactarius deterrimus) czy mleczaj czerwieniejący (Lactarius sanguifluus) lub mleczaj zmienny (Lactarius semisanguineus). Wszystkie są trudne do rozróżnienia, ale jadalne. Wyjątek stanowi mleczaj modrzewiowy (L. porninsis) uznawany za lekko trujący.
Warto pamiętać, że rydze niedoświadczeni grzybiarze mogą pomylić z mleczajem wełnianką (L. torminosus). Ma piekący smak, a jego mleczko jest białe.
2. Smaczny i zdrowy. Źródło cennych związków
Dlaczego grzybiarze tak cenią rydze? Są one bowiem wyjątkowo smaczne – świetnie nadają się do jajecznicy, zup i sosów, wybornie smakują smażone na maśle, wreszcie jest wielu amatorów rydzów marynowanych w occie czy też grzybów kiszonych.
Mają jednak do zaoferowania znacznie więcej niż tylko smak – są źródłem witamin A, C, D, E oraz witamin z grupy B. Zawierają m.in. cynk, fluor, jod, magnez, fosfor czy miedź, potas, a nawet żelazo. Poza tym są źródłem białka i błonnika, niewielkiej ilości tłuszczów i węglowodanów. Na tym jednak zalety rydza się nie kończą.
Mały, rudy grzyb zawiera również bardzo silne przeciwutleniacze: beta-karoten oraz likopen. Mają działanie przeciwzapalne, immunostymulujące, a nawet antynowotworowe.
Z owocników rydza udało się wyizolować inne cenne związki. Są to związki seskwiterpenowe o nazwie laktarazulen, laktarofulwen oraz laktarowiolina. Ta ostatnia wykazuje działanie przeciwdrobnoustrojowe przeciwko prątkom gruźlicy czy pałeczkom duru brzusznego.
Karolina Rozmus, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
