Błąd początkującego grzybiarza. Natychmiast przestań wierzyć w ten mit
Zwłaszcza wśród początkujących grzybiarzy pokutuje przekonanie, że to tzw. grzyby blaszkowe są źródłem niebezpiecznego zatrucia, podczas gdy wszystkie z "gąbką" pod kapeluszem są bezpieczne. Niestety wśród nich znajdują się zarówno grzyby niejadalne, jak i trujące.
1. Niejadalne czy trujące?
Określenie niejadalne oznacza takie grzyby, które nie są uznawane za trujące, jednak nie powinny być spożywane z uwagi na nieprzyjemny smak czy zapach, niekiedy też miejsce występowania czy wreszcie ciężkostrawność. Grzyby trujące to z kolei takie, których spożycie może prowadzić do poważnego zaburzenia funkcjonowania czy uszkodzenia głównie wątroby, ale też nerek, serca, a nawet mózgu. Toksyny zawarte w grzybach mogą też wywoływać masywne krwawienia z przewodu pokarmowego, a nawet prowadzić do zgonu. Wszystko przez to, że niektóre z nich są źródłem związków tj. amanityna, gyromitryna, orellanina, muskaryna, kwas ibotenowy, muscymol, kopryna, psylocybina czy psylocyna.
Większość nawet niewprawnych grzybiarzy ma tego świadomość, jednak nie każdy z nich wie, że nie tylko grzyby blaszkowe mogą być mylone z gatunkami jadalnymi. Niestety także gatunki z hymenoforem rurkowym, potocznie określanym gąbką pod kapeluszem, mogą być niebezpieczne dla człowieka.
2. Grzyby z gąbką, które są niejadalne lub trujące
Do trujących grzybów, które można pomylić z borowikiem szlachetnym, należy borowik szatański, nazywany też diablikiem, szatanem lub smoczym łbem. Zawiera toksyczne żywice, a także niewielkie ilości muskaryny i bolesatyny.
Młode owocniki mają kapelusze szare, starsze szaro-oliwkowe. Pory pod kapeluszem są jasnożółte, potem zmieniają kolor na pomarańczowy i czerwony. Trzon grzyba ma wygląd purpurowej siateczki. Charakterystyczne jest to, że kapelusz pod naciskiem palca staje się niebieskawy, podobnie jak trzon borowika szatańskiego kilka chwil po przecięciu go nożem.
Do szlachetnego borowika podobny jest także goryczak żółciowy, grzyb zaliczany do niejadalnych z uwagi na jego gorzki smak. Nazywany jest też podgrzybkiem gorzkim lub borowikiem żółciowym, a spotkać go można w lasach iglastych pod świerkami i sosnami. Zdecydowanie łatwiej pomylić go z grzybem jadalnym, bo oba mają żółtawe trzony oraz żółte lub jasnobrązowe kapelusze, są także podobnej wielkości. Miąższ goryczaka jest biały, ale po przekrojeniu zabarwia się na różowo.
Do niejadalnych zaliczany jest też borowik żółtopory, nazywany wścieklakiem. Można go spotkać w lasach liściastych. Trzon tego grzyba kształtem przypomina maczugę, dorastającą do 15 cm długości. U dołu jest czerwony, pod kapeluszem żółknie. Miąższ borowika żółtoporego ma barwę żółtą lub kremową, ale pod naciskiem palca staje się zielonkawy jak skórka trzonu.
Inne niejadalne lub trujące okazy, które można pomylić z prawdziwkiem to m.in.:
- borowik purpurowy (biały grzyb z gąbką, żółty grzyb z gąbką lub krwistoborowik purpurowy),
- borowik ponury, potocznie nazywany siniakiem,
- borowik grubotrzonowy,
- borowik korzeniasty,
- grzybiec purpurowozarodnikowy.
Karolina Rozmus, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
