Jedz i nie bój się cholesterolu. Takie jajka to bomba witaminy D
Uznawane za bombę cholesterolową, nierzadko traktowane jako zaledwie dodatek do dań. Tymczasem jajko to skarbnica zdrowia, bo pod niepozorną skorupką kryje się wzorcowe dla ludzkiego organizmu białko oraz cały garnitur witamin poza witaminą C.
1. Białko czy żółtko?
Jak wyjaśniła dr Agata Kiciak z zakładu technologii i oceny jakości żywności w katedrze dietetyki Śląskiego Uniwersytetu Medycznego, cytowana przez rzeczniczkę uczelni Agatę Pustułkę, o wartości odżywczej jaja kurzego decyduje kilka czynników.
Białko jaja kurzego jest białkiem pełnowartościowym. Stanowi tzw. białko wzorcowe, zawierając wszystkie aminokwasy, w tym niezbędne aminokwasy egzogenne, jak np. tryptofan, treonina czy metionina, których organizm nie potrafi sam wyprodukować.
- Żółtko ma bardziej urozmaicony skład chemiczny niż białko, z tego względu jest bardziej wartościową częścią jaja, jest jednak również bardziej kaloryczne – podkreśliła Kiciak.
Jaja dostarczają wielu niezbędnych dla organizmu nienasyconych kwasów tłuszczowych, w tym kwasów omega-3, głównie w postaci kwasu dokozaheksaenowego (DHA). DHA pomaga w utrzymaniu funkcji mózgu i wzroku.
Ważnym składnikiem jest lecytyna, której zawartość w żółtku jest trzykrotnie wyższa niż w soi, będącej głównym jej źródłem żywieniowym. Lecytyna jest istotna dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego, jest stałą składową mózgu, osłonek mielinowych tkanki nerwowej i uczestniczy w metabolizmie cholesterolu.
Cennym składnikiem jaja kurzego jest także cholina, będąca ważnym elementem zapewniającym prawidłową pracę mózgu, systemu nerwowego i metabolizmu wątroby.
Jajka są przy tym dobrym źródłem witamin A, D, E, K oraz B1, B2, B5, B6, B9, B12. Spożywanie dwóch jaj dziennie może pokryć od 10 do 30 proc. zapotrzebowania na witaminy dla osób dorosłych, poza witaminą C, której jaja nie zawierają. Jaja kurze są również cennym źródłem składników mineralnych: fosforu, potasu, sodu, wapnia, żelaza, cynku, selenu.
2. To źródło cholesterolu. Ale bez obaw
Jedno jajo zawiera 270 mg cholesterolu. Dr Kiciak zastrzegła, że wysokie spożycie cholesterolu wraz z żywnością nie jest jednoznaczne z podwyższonym jego stężeniem we krwi. Aktualne badania naukowe wskazują, że cholesterol pokarmowy nie wpływa na ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych.
Według wytycznych Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego ograniczanie cholesterolu pokarmowego w diecie osób zdrowych znajduje się na dalszym miejscu wśród zaleceń żywieniowych w celu zmniejszenia stężenia cholesterolu LDL. Dąży się natomiast do zastępowania w diecie nasyconych kwasów tłuszczowych nasyconych nienasyconymi kwasami tłuszczowymi oraz na eliminowaniu przetworzonej żywności zawierającej tzw. tłuszcze trans.
3. Klatkowe czy z wolnego wybiegu?
Zwolennicy hodowli wolnowybiegowych przekonują, że zdrowe są tylko jaja niesione przez kury biegające po wolnym wybiegu. Zawartość składników odżywczych w jajach zależy jednak od różnych czynników, m.in. rasy kury, sposobu żywienia i pory roku.
Skład tłuszczu jajek zależy głównie od rodzaju podawanej paszy. Na przykład zastosowanie do żywienia kur siemienia lnianego powoduje zwiększenie zawartości kwasu linolenowego i linolowego, a oleju słonecznikowego i kukurydzianego zwiększa ilość kwasu linolenowego i w mniejszym stopniu arachidonowego.
Zawartość witaminy A jest również zróżnicowana i zależy od żywienia – najwięcej zawierają jaja w okresie wiosny i lata, gdy kury spożywają dużą ilość zielonej paszy.
Z kolei zawartość witaminy D w żółtku zależy od dostępu do światła słonecznego. Pod tym względem bardziej wartościowe będą jaja z chowu na wolnym wybiegu czy ekologicznego. W czerwcu jajka mogą zawierać o połowę więcej witaminy D, niż te zniesione w kwietniu, kiedy ilość światła jest mniejsza. Z tego też powodu jaja letnie są czterokrotnie bogatsze w witaminę D niż zimowe.
Jajka z wolnego wybiegu mogą też zawierać:
- nawet siedem razy więcej beta-karotenu niż jajka z chowu klatkowego,
- trzykrotnie więcej witaminy E,
- o jedną czwartą mniej kwasów tłuszczowych nasyconych,
- dwukrotnie więcej kwasów omega-3.
Źródło: PAP
Karolina Rozmus, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
