Jedz, nie żałuj sobie. Tak obniżysz za wysoki poziom kortyzolu
Kortyzol znany jako "hormon stresu", odgrywa kluczową rolę w funkcjonowaniu naszego organizmu, ale jego nadmiar może prowadzić do poważnych problemów. Wydzielany jest przez nadnercza w odpowiedzi na stresujące sytuacje - zarówno fizyczne, jak i emocjonalne. W normalnych warunkach jest niezbędny, jednak przewlekły stres może mieć negatywny wpływ na nasze zdrowie.
W tym artykule:
- Objawy podwyższonego kortyzolu
- Objawy zbyt wysokiego poziomu kortyzolu
- Przyczyny podwyższonego poziomu kortyzolu
- Jak obniżyć poziom kortyzolu?
- Produkty bogate w witaminę C
- Pełnoziarniste produkty zbożowe
- Ryby bogate w kwasy tłuszczowe omega-3
- Magnez
- Ciemna czekolada
- Owoce jagodowe
- Orzechy i nasiona
- Jogurty probiotyczne
- Herbaty ziołowe
- Szpinak i inne warzywa liściaste
- Kurkumina
Objawy podwyższonego kortyzolu
Zbyt wysoki poziom kortyzolu może objawiać się na różne sposoby, które często są widoczne w naszym codziennym życiu. Charakterystyczne objawy to:
- zmęczenie i brak energii - pomimo odpowiedniej ilości snu, osoby z wysokim poziomem kortyzolu mogą odczuwać chroniczne zmęczenie i problemy z wstawaniem rano,
- zmiany nastroju - kortyzol wpływa na nastrój, co może prowadzić do uczucia niepokoju, drażliwości, a nawet depresji,
- zaburzenia snu - osoby z podwyższonym kortyzolem często mają trudności z zasypianiem i budzą się w środku nocy,
- przyrost masy ciała - kortyzol może sprzyjać odkładaniu tkanki tłuszczowej, zwłaszcza w okolicy brzucha, co określane jest jako "kortyzolowy brzuch",
- zaokrąglona twarz - tzw. "kortyzolowa twarz" to widoczne zaokrąglenie i obrzęk twarzy,
- osłabienie odporności - kortyzol hamuje reakcje odpornościowe, co może zwiększać podatność na infekcje.
W skrajnych przypadkach przewlekłe podwyższenie kortyzolu prowadzi do rozwoju zespołu Cushinga, którego objawami są m.in. otyłość brzuszna, trądzik, nadmierne owłosienie u kobiet oraz nadciśnienie.
Objawy zbyt wysokiego poziomu kortyzolu
Przyczyny podwyższonego poziomu kortyzolu
Podwyższony poziom kortyzolu może być wywołany przez różne czynniki, z których najczęstszym jest przewlekły stres. Stres emocjonalny związany z problemami zawodowymi, osobistymi czy trudnymi wydarzeniami życiowymi odgrywa istotną rolę w podnoszeniu poziomu tego hormonu.
Również przewlekłe zmęczenie, wynikające z braku snu lub jego niskiej jakości, wpływa na nadmierne wydzielanie kortyzolu. Nieodpowiednia dieta, w której brakuje białka i warzyw, a dominuje nadmiar cukrów prostych i tłuszczów trans, może także przyczyniać się do zwiększenia poziomu kortyzolu.
Brak regularnej aktywności fizycznej lub przeciwnie - nadmierny wysiłek fizyczny także mogą wywoływać dysregulację hormonalną. W niektórych przypadkach choroby, takie jak zespół Cushinga, guzy nadnerczy czy przysadki, mogą prowadzić do patologicznego wzrostu poziomu kortyzolu w organizmie.
Jak obniżyć poziom kortyzolu?
Obniżenie poziomu kortyzolu można skutecznie wspierać poprzez wprowadzenie odpowiednich produktów spożywczych do codziennej diety.
Produkty bogate w witaminę C
Witamina C jest kluczowa dla obniżania poziomu kortyzolu, szczególnie w sytuacjach stresowych. Regularne spożywanie produktów bogatych w tę witaminę pomaga wzmocnić układ odpornościowy i poprawić nastrój. Witamina C neutralizuje też wolne rodniki powstające podczas stresu, chroniąc organizm przed uszkodzeniami komórkowymi.
- Źródła witaminy C: pomarańcze, kiwi, truskawki, papryka, brokuły, szpinak.
Pełnoziarniste produkty zbożowe
Produkty pełnoziarniste bogate w węglowodany złożone pomagają w stabilizacji poziomu cukru we krwi, co jest kluczowe w regulacji poziomu kortyzolu. Węglowodany złożone stymulują produkcję serotoniny, hormonu odpowiedzialnego za poprawę nastroju, co pomaga złagodzić objawy stresu.
- Pełnoziarniste produkty: owsianka, pełnoziarniste pieczywo, brązowy ryż, kasze (jęczmienna, gryczana).
Ryby bogate w kwasy tłuszczowe omega-3
Kwasy tłuszczowe omega-3 mają silne działanie przeciwzapalne, a ich regularne spożywanie pomaga obniżyć poziom kortyzolu oraz wspiera pracę układu nerwowego. Omega-3 są kluczowe w zmniejszaniu reakcji zapalnych wywoływanych przez stres.
- Źródła kwasów omega-3: łosoś, sardynki, makrela, orzechy włoskie, nasiona lnu, siemię lniane, nasiona chia.
Magnez
Magnez odgrywa istotną rolę w regulacji poziomu kortyzolu i pomaga organizmowi w walce ze stresem. Działa wyciszająco, wspiera regenerację mięśni i poprawia jakość snu. Niedobór magnezu jest często powiązany ze wzrostem poziomu kortyzolu, dlatego jego odpowiednia podaż jest kluczowa dla równowagi hormonalnej.
- Źródła magnezu: szpinak, migdały, nasiona dyni, awokado, orzechy, rośliny strączkowe (fasola, soczewica), kakao.
Ciemna czekolada
Ciemna czekolada, zwłaszcza o wysokiej zawartości kakao (min. 70 proc.) jest doskonałym źródłem antyoksydantów oraz magnezu, które pomagają w obniżeniu stresu. Kakao zawiera również substancje bioaktywne, takie jak flawonoidy, które wpływają na poprawę nastroju i redukcję kortyzolu.
- Czekolada: najlepiej wybierać czekoladę o wysokiej zawartości kakao i minimalnej ilości cukru.
Owoce jagodowe
Owoce jagodowe są bogate w przeciwutleniacze, szczególnie w witaminę C i flawonoidy. Te składniki pomagają w neutralizowaniu wolnych rodników, które powstają w wyniku stresu oraz wspierają układ odpornościowy.
- Postaw na: jagody, borówki, maliny, truskawki, jeżyny.
Orzechy i nasiona
Orzechy są bogatym źródłem zdrowych tłuszczów, białka oraz magnezu, które pomagają zredukować stres i obniżyć poziom kortyzolu. Orzechy włoskie zawierają także kwasy omega-3, które wspomagają układ nerwowy.
- Postaw na: orzechy włoskie, migdały, pistacje, nasiona słonecznika, nasiona chia.
Jogurty probiotyczne
Jogurty zawierające probiotyki, takie jak bakterie Lactobacillus i Bifidobacteria, wspierają zdrowie jelit, które ma bezpośredni wpływ na zdrowie psychiczne i reakcje stresowe. Układ trawienny i mózg są ściśle powiązane, dlatego zdrowie jelit może wpływać na poziom stresu i kortyzolu.
- Źródła probiotyków: jogurty naturalne, kefiry, fermentowane warzywa (kiszone ogórki, kapusta).
Herbaty ziołowe
Herbaty ziołowe mają właściwości uspokajające i relaksacyjne, co pomaga w redukcji poziomu kortyzolu. Zielona herbata zawiera również L-teaninę, która pomaga w relaksacji i zmniejsza napięcie psychiczne.
- Postaw na: rumianek, melisę, zieloną herbatę, miętę.
Szpinak i inne warzywa liściaste
Szpinak oraz inne ciemnozielone warzywa liściaste są bogatym źródłem magnezu oraz witamin z grupy B, które pomagają w łagodzeniu stresu i wspierają układ nerwowy. Regularne spożywanie warzyw liściastych pomaga obniżyć poziom kortyzolu i poprawia ogólną kondycję organizmu.
- Postaw na: szpinak, jarmuż, rukolę.
Kurkumina
Kurkumina ma silne właściwości przeciwzapalne, które mogą pomóc w redukcji poziomu kortyzolu. Kurkuma jest również znana z poprawy zdrowia mózgu oraz wspierania układu odpornościowego.
- Źródła kurkuminy: kurkuma (najlepiej w połączeniu z pieprzem, który zwiększa jej biodostępność).
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Źródła
- MedicalNewsToday
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.