Lebioda - charakterystyka, składniki odżywcze, przepisy
Lebioda to nic innego jak komosa jadalna. Jest to dziko rosnąca smaczna roślina. Lebioda może kojarzyć się z biedą i głodem. Jak najbardziej jest to dobre skojarzenie, ponieważ była spożywana przez ludzi w czasach wojny i głodu.
1. Co to jest lebioda?
Sława „lebioda” nie znajdziemy w żadnym atlasie. Jest to nazwa zwyczajowa. Inne nazwy tej rośliny to: komosa, łoboda, natyna, wołok, szabaga, lebida, łapucha, łopucha, kumosa, warmuz, jarmucha, jarmuż, jarmużka, faćka, czy bańdocha. Nazwy łoboda i jarmuż są mylące ponieważ tym mianem są określane inne rośliny.
Lebioda była w Polsce bardzo popularna. Jadano ja w każdej polskiej wsi. W XIX wieku stała się synonimem biedy, choć była używana powszechnie. Zbierano młode liście lebiody i smażono je na maśle lub smalcu. Lebioda była podawana ziemniakam, śmietaną, mlekiem oraz z jajkami.
Lebioda jest rośliną jednoroczną. Można spotkać ją jako chwast w ogórkach i na polach. Najpopularniejsza była na Podhalu i Lubelszczyźnie. Zdarza się, że w dzisiejszych czasach można spotkać miłośników lebiody.
2. Składniki odżywcze komosy
Lebioda jest bardzo pozywaną rośliną. Nasiona lebiody powinny być moczone na noc tak jak groch lub fasola ponieważ zawierają saponiny. Gotuje się ją jak kaszę.
Lebioda jest bogata w witaminę A i witaminę C, cyn, potas, miedź i magnez. Włączając lebiodę do menu sięgajmy po młode rośliny. Ze starszych zbiera się tylko górne części. Najbardziej wartościowe pod względem składników odżywczych są młode pędy rośliny, starsze są uważane za trujące. Liście lebiody należy sparzyć wrzątkiem przed dodaniem do potrawy.
3. Przepisy na potrawy z lebiodą
Lebiodę możemy stosować także dzisiaj. Młode liście lebiody warto dodawać do sałatek, stare liście lebiody jako dodatek do naleśników, ciast czy zup. Smakuje świetnie w połączeniu z kaszą jęczmienną. Nasiona lebiody są bogatym źródłem zdrowych tłuszczy, pędy zawierają duże ilości łatwo przyswajalnego białka.
3.1. Jajecznica z lebiodą
Jeżeli chcemy spróbować jak smakuje lebioda to możemy dodać jej do jajecznicy.
Do przygotowania jajecznicy z lebiodą potrzebujemy:
- 2 jajka
- 3 garście młodych liści lebiody sparzonych wcześniej gorącą wodą,
- kilka liści mięty
- masło
Lebiodę trzeba podsmażyć ma maśle, dodać mięte, a następnie wbić jajka.
3.2. Makaron z lebiodą
Lebioda może zastąpić szpinak. Można ją dodać do naleśników lub do makaronu. Do przygotowania penne z lebiodą potrzebujemy:
- 3 garści młodych liści lebiody
- 1 cebula
- 2 ząbki czosnku
- 2 łyżki oliwy z oliwek
- sól
- pieprz
- gałka muszkatołowa
- makaron
- orzechy włoskie
Na tłuszczu podsmażamy cebulę. Liście lebiody trzeba sparzyć wrzątkiem, a następnie dodać do cebuli i dusić ok. 15 minut. Na koniec smażenia dodajemy czosnek. Lebiodę z cebula i czosnkiem miksujemy i doprawiamy solą, pieprzem i gałką muszkatołową.
Lebiodę łączymy z ugotowanym makaronem i dodajemy orzechy włoskie. Opcjonalnie możemy dodać także ser feta, zwykły twaróg, a także ziarna słonecznika.