Mąka razowa - charakterystyka, właściwości, przepis na chleb
Mąka jest produktem, który z pewnością każdy posiada w swojej kuchni. Za jej pomocą przygotowujemy wiele dań i wypieków. To z niej wytwarzamy pieczywo, które często jest podstawą diety. Coraz więcej osób rezygnuje z pszennych bułek i białego chleba na rzecz grahamek i razowego chleba, co cieszy szczególnie dietetyków. Nie każdy jednak wie, na czym polega różnica pomiędzy razowym a lubianym przez dzieci jasnym pieczywem. Co sprawia, że pieczywo razowe jest wartościowe? Jak zrobić je samemu w domu?
1. Charakterystyka mąki razowej
Wiele osób w swojej kuchni ma mąkę pszenną, drobno zmieloną. Jest to biały, sypki proszek o niezwykle drobnych ziarnach. Coraz częściej słyszymy jednak o mące pełnoziarnistej, lub jak potocznie się ją nazywa - o mące razowej.
Mąka razowa to doskonała alternatywa dla osób chcących uczynić swoją dietę zdrowszą, bez rezygnacji z pieczywa, wypieków czy ciast. Mąki z pełnego ziarna używać możemy do przygotowywania tych samych dań, do których używamy pszennej. Dzięki temu potrawy te będą zdrowsze i bogatsze w składniki odżywcze.
2. Właściwości mąki razowej
Proces mielenia, w wyniku którego powstaje mąka pszenna razowa to proces, w którym nieoczyszczone ziarna pszenicy, razem z łuskami, jądrem i kiełkiem zostają zmielone.
Mąka razowa jest w wyniku tego procesu dużo bogatsza w zdrowe składniki odżywcze, a jej zastosowanie wzbogaca smak oraz wartość naszego pokarmu. Zawiera przede wszystkim dużo błonnika, którego ilość jest dużo mniejsza w innych rodzajach mąk.
Błonnik reguluje pracę jelit i ułatwia wydalanie, dzięki czemu nasz metabolizm może działać szybciej, a my mamy lepsze samopoczucie. Spożywanie błonnika zaleca się osobom cierpiącym na zaparcia.
Minerały zawarte w mące razowej to przede wszystkim fosfor, żelazo i cynk. Przyczynią się one do poprawy funkcjonowania wielu naszych organów, takich jak serce, mózg czy układ trawienny.
Oprócz tego, mąka razowa posiada przewagę nad mąką zwykłą w postaci mniejszej zawartości skrobi. Skrobia jest szkodliwa dla naszego organizmu, ponieważ pęcznieje w naszym żołądku i tworzy pewnego rodzaju 'klej', który utrudnia, a czasem wręcz uniemożliwia proces trawienia, co może powodować poważne konsekwencje.
3. Pieczywo razowe a pieczywo pszenne
Biała mąka i mąka razowa to dwa główne rodzaje, które różnią się przede wszystkim procesem produkcji. Podczas mielenia mąki razowej wykorzystuje się całe ziarna i niczego nie usuwa się po ich przemieleniu.
Dla kontrastu, biała mąka jest rafinowana, co oznacza, że otręby i bogate w składniki odżywcze kiełki są oddzielane od reszty ziaren. W rezultacie biała mąka jest znacznie uboższa w składniki odżywcze.
Na korzyść mąki razowej przemawia zawartość otrębów, które są doskonałym źródłem błonnika, witamin z grupy B, minerałów, białka i innych związków chemicznych.
W bielmie ziaren znajdują się węglowodany, białka i niewielkie ilości witamin z grupy B. Natomiast w kiełkach ziaren w mące razowej znaleźć można minerały, witaminę E i witaminy z grupy B.
Zawartość tych składników czyni z razowego pieczywa bardzo wartościowy produkt. Badania wykazały, że regularne spożywanie grahamek i razowego chleba może zmniejszyć ryzyko zachorowania na niektóre schorzenia, na przykład choroby serca i raka okrężnicy.
4. Jak upiec razowy chleb?
Najważniejszym składnikiem razowego chleba jest oczywiście mąka razowa. Na jeden duży bochenek lub dwa małe potrzeba około 570 gramów mąki. Mąka powinna mieć temperaturę pokojową lub nieco wyższą, by przyspieszyć proces przyrządzania ciasta.
Składniki:
- 570 g mąki,
- dwie łyżeczki soli,
- łyżeczka cukru,
- dwie łyżeczki drożdży,
- 400 ml ciepłej wody.
Przygotowanie:
Wsyp mąkę do miski, dodaj dwie łyżeczki soli, jedną łyżeczkę cukru i dwie łyżeczki drożdży. Całość dokładnie wymieszaj. Następnie w środku mieszanki zrób wgłębienie i wlej 400 ml ciepłej wody. Weź drewnianą łyżkę i zacznij mieszać wodę z mąką.
Nie przejmuj się, jeżeli ciasto będzie zbyt wilgotne - nadmiar wody jest lepszy niż zbyt mała jej ilość. Przenieś ciasto na płaską powierzchnię i uformuj podłużny bochenek. Na tym etapie nie ma konieczności wyrabiania ciasta. Całość umieść w posmarowanej masłem blaszce.
Posyp wierzch ciasta mąką i zakryj wilgotną szmatką. Odstaw ciasto do wyrośnięcia. Gdy jego objętość podwoi się, wstaw blaszkę do nagrzanego piekarnika. Temperatura w nim powinna wynosić 200°C.
Gdy ciasto podniesie się do wysokości ścianek blaszki, piecz chleb przez 40 minut (jeśli waży 900 g) lub 30 minut (w przypadku chleba o wadze 450 g). Gdy chleb będzie upieczony, wyjmij go na suchą szmatkę.
Jak poznać, że nie jest w środku surowy? Zapukaj w jego skórkę – powinnaś usłyszeć głuchy odgłos. Jeśli chcesz, by chleb miał chrupiącą skórkę z każdej strony, umieść go dołem do góry w piekarniku na 10 minut. Na koniec wyjmij go i odstaw do wystygnięcia.
Pieczywo razowe powinno znaleźć się w jadłospisie wszystkich osób, którym na sercu leży zdrowa dieta. Razowy chleb i grahamki są nie tylko wartościowe, ale i bardzo smaczne. Przy odrobinie chęci pieczywo razowe można upiec w domu – wówczas dodatkową korzyścią jest piękny zapach.
