Pieprz metystynowy – działanie i skład chemiczny, bezpieczeństwo
Pieprz metystynowy to krzew tropikalny o wielu właściwościach zdrowotnych i rekreacyjnych. Wielowiekowe, kulturowe wykorzystanie go na wyspach Oceanii jest obecnie rozpowszechnione na całym świecie. Spożywanie naparów z kavy kavy leczy i odpręża. Jakie są wskazania i przeciwwskazania do stosowania korzenia rośliny?
1. Co to jest pieprz metystynowy?
Pieprz metystynowy (Piper methysticum), znany także jako kava kava, to tropikalna, wiecznie zielona roślina z rodziny pieprzowatych. Od tysięcy lat wykorzystuje się ją w celach leczniczych, relaksacyjnych i kulturowych.
Termin kava odnosi się także do sporządzanego z niej naparu z korzeni świeżych lub suszonych. Zwyczaj ich picia jest bardzo rozpowszechniony na wyspach Pacyfiku.
Od 2018 roku pieprz metystynowy nie jest już w Polsce klasyfikowany jako środek odurzający. Na mocy rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie wykazu substancji psychotropowych, środków odurzających oraz nowych substancji psychoaktywnych posiadanie kavy zostało zalegalizowane.
Ponieważ jednak pieprz metystynowy nie jest zarejestrowany jako środek spożywczy i suplement diety, jego sprzedaż w Polsce nie jest dozwolona. Można go jednak legalnie sprowadzić z zagranicy. Pieprz metystynowy można zakupić w sklepach spożywczych i internetowych.
2. Skład pieprzu metystynowego
Kava kava jest krzewem o wzniesionych, osiągający około 3 do 4,5 m wysokości pędach. Surowcem są kłącza, najczęściej wysuszone, zawierające pochodne α-pyronu, znane jako kawalaktony i kawapirony.
Zawartość kawalaktonów największa jest w korzeniach i zmniejsza się stopniowo wzdłuż rośliny w górę. Pieprz metystynowy zawiera także nieznaczne ilości chalkonów (flawokawainy A, B i C) i alakaloidy (awainę, pipermetystynę).
Piper methysticum swoje właściwości lecznicze i relaksacyjne roślina zawdzięcza głównie substancjom bioaktywnym - kawalaktonom, Dotychczas w roślinie odkryto ich 18 (to między innymi kawaina, dihydrokawaina, metystycyna, dihydrometystycyna, jangonina i demetoksyjangonina).
Owe lipofilowe pochodne laktonów mają działanie podobne do alkoholu, takie jak relaksacja czy euforia, jednak nie otumania i pozwala zachować jasność umysłu.
3. Zastosowanie pieprzu metystynowego
Ponieważ związki obecne w pieprzu metystynowym wpływają na ośrodkowy układ nerwowy, a i są dobrze przyswajalne z układu pokarmowego, kava kava wykazuje właściwości rozkurczające, uspokajające, przeciwbólowe, przeciwlękowe i przeciwdrgawkowe. Zmniejsza też poziom stresu i napięcie mięśni.
Pieprz metystynowy od wieków stosowano do leczenia różnych infekcji i chorób skóry, bólu mięśniowego i menstruacyjnego, a także chorób układu moczowego, reumatyzm czy zaparć. Napary z kavy stosowane były także na brodawki i w leczeniu astmy.
Z uwagi na swoje właściwości, kava kava jest dziś postrzegana jako lek na depresję i bezsenność (wpływa na poprawę jakości snu i ułatwia zasypianie).
Wskazaniami medycznymi do jej stosowania jest także niepokój i stany lękowe, napięcie psychiczne i nerwica lękowa oraz przewlekłe sytuacje stresowe.
Pojawiły się też badania, które wskazują na skuteczność pieprzu metystynowego w zapobieganiu oraz leczeniu raka płuc, raka pęcherza czy raka jelita grubego.
4. Przeciwwskazania, działania niepożądane i środki ostrożności
Istnieją przeciwwskazaniem do stosowania pieprzu metystynowego. Nie należy po niego sięgać w przypadku:
- nadwrażliwość na składniki wyciągu,
- choroby wątroby (głównie WZW, czyli wirusowe zapalenie wątroby),
- alkoholizmu,
- ciąży i karmienie piersią,
- wiek. Kavy kavy nie mogą stosować dzieci, które nie ukończyły 12 roku życia.
Podczas stosowania pieprzy metystynowego należy zachować środki ostrożności. Należy unikać stosowania go:
- podczas prowadzenia pojazdów mechanicznych,
- wraz z lekami przeciwdepresyjnymi i działającymi na OUN, β-blokerami, lekami przeciwmigrenowymi oraz innymi preparatami potencjalnie hepatotoksycznymi. Wykazano, że pieprz metystynowy wchodzić z nimi w interakcje.
Podczas stosować pieprzu metystynowego nie wolno spożywać alkoholu. Specjaliści przestrzegają także przed nadmiernym i intensywnym stosowaniem rośliny przez długi okres. Kava kava jest bezpieczna w dawce 100 mg/kg/dobę. Sugerowana dawka w leczeniu niepokoju to 105 do 210 mg dziennie przez 3 do 4 tygodni.
Ponadto warto pamiętać, że ze stosowaniem Piper methysticum związane jest ryzyko pojawienia się działań niepożądanych. Najczęstsze skutki uboczne to ból i zawroty głowy, biegunka, brak apetytu, ataksje i zmiany skórne, a także senność.
Gdy dojdzie do zatrucia wskutek spożywania dużych dawek rośliny, obserwuje się zaburzenia funkcji wątroby i nerek oraz koordynacji ruchowej, spadek wagi, zapalenie spojówek oraz nadciśnienie płucne.
