Polacy zjadają 40 kg rocznie. Zabójca dla trzustki, główny winowajca cukrzycy, miażdżycy, raka
Jest cichym zabójcą, który doprowadza do miażdżycy, cukrzycy czy otyłości. Polacy go uwielbiają i nie znają umiaru w spożywaniu. GIS szacuje, że każdy z nas spożywa około 40 kg cukru w ciągu roku. Eksperci są zgodni – statystyki są zatrważające, a taka ilość cukru w diecie nie pozostanie bez konsekwencji dla zdrowia. - Cukier ma najsilniejsze działanie zapalne spośród wszystkich składników obecnych w produktach spożywczych. Stąd już krok do poważnych problemów zdrowotnych: cukrzycy, chorób układu krążenia czy nowotworów – stwierdza dr n. o zdr. Hanna Stolińska, dietetyk kliniczny.
1. Główny generator chorób. Polacy zjadają 40 kg rocznie
Główny Inspektorat Sanitarny przedstawił alarmujące dane, z których wynika, że statystyczny Polak zjada ponad 40 kg cukru w ciągu roku.
Jak ostrzega GIS, jego nadmiar diecie sprzyja rozwojowi wielu chorób, w tym:
- cukrzycy,
- schorzeniom układu krążenia,
- zaburzeniom hormonalnym,
- słabszej odporności,
- próchnicy zębów,
- zmianom skórnym o podłożu grzybiczym,
- przyspiesza też proces starzenia,
- odpowiada za gazy, wzdęcia i zaparcia.
O tym, że Polacy spożywają coraz więcej cukru, mówi się od kilku lat. Już w 2019 roku NFZ przedstawił raport pt. "Cukier, otyłość – konsekwencje", w którym alarmowano, że tylko spożycie napojów słodzonych cukrem rocznie zabija około 1,4 tys. Polaków.
W związku z tym eksperci przewidują, że przez tzw. plagę otyłości do końca 2025 roku będzie o 941 tys. więcej osób chorych na cukrzycę, o 349 tys. więcej pacjentów zmagających się z nadciśnieniem, o 146 tys. więcej pacjentów chorujących na zwyrodnienie stawu kolanowego.
- Cukier ma najsilniejsze działanie zapalne spośród wszystkich składników obecnych w produktach spożywczych. Wywołane nadmiarem glukozy stany zapalne zaburzają między innymi gospodarkę hormonalną czy węglowodanową i pracę wielu narządów. Stąd już krok do poważnych problemów zdrowotnych: cukrzycy, chorób układu krążenia czy nowotworów – potwierdza w rozmowie z WP abcZdrowie dr n. o zdr. Hanna Stolińska, dietetyk kliniczny.
- Cukier jest zabójczy także dla trzustki. Trzustka wydziela insulinę, której gwałtowny wyrzut następuje pod wpływem cukru. Trzustka na nadmiar cukru reaguje "zmęczeniem", co prowadzi do dużej progresji chorób, takich jak cukrzyca czy insulinooporność – dodaje dietetyczka.
2. Jest w chlebie, jogurtach, napojach, czy mięsie. Cukier czai się wszędzie
Jak dodaje dietetyczka, spożywanie nadmiernej ilości cukru prowadzi do zaburzeń składu mikroflory jelitowej. Nadmiar glukozy, której nie jesteśmy w stanie strawić, trafia do jelita grubego. To pożywka dla drobnoustrojów, które żywią się cukrem. Zaczyna ich więc przybywać, co zaburza równowagę w składzie mikroflory jelitowej i powoduje poważne konsekwencje dla zdrowia.
- Niestety nadal wielu konsumentów nie ma świadomości nie tylko szkodliwego wpływu cukru, ale też faktycznego składu produktów spożywczych. Fakt, że produkt będzie sprzedawany jako "dietetyczny" z obniżoną kalorycznością nie znaczy, że jest on zdrowy - zwraca uwagę dr Stolińska. - Wręcz przeciwnie: mniejsza zawartość tłuszczu jest rekompensowana wyższą zawartością cukru. Przykładem są chociażby odtłuszczone jogurty. Z kolei napoje gazowane typu "zero" są źródłem słodzików, które nie pozostają obojętne dla organizmu – ostrzega.
Innymi produktami, w których może kryć się cukier, są np.:
- jogurty owocowe,
- płatki śniadaniowe,
- gotowe owsianki,
- batoniki zbożowe i białkowe.
Co więcej, jest obecny nawet w chlebie – zwłaszcza w tym ciemnym, który wypiekany może być na bazie miodu, cukru, melasy lub słodu. Cukier dodaje się niekiedy także w procesie produkcji kiełbas i wędlin.
- Cukier to nie tylko to, co siedzi w cukiernicy. Dopuszczalne dwie łyżeczki cukru na dobę to nie dwie łyżeczki, po które sięgamy, by posłodzić kawę czy herbatę. Cukier kryje się w wielu produktach: w owocach, a nawet jogurcie i mleku pod postacią laktozy czy w pieczywie – potwierdza w rozmowie z WP abcZdrowie dietetyczka Agnieszka Piskała-Topczewska.
Cukier jest także niezwykle uzależniający. Podczas spożycia słodyczy uwalniają się związki chemiczne odpowiedzialne za dobre samopoczucie: dopamina, serotonina czy endorfiny, co skłania do ponownego sięgnięcia po słodkości.
3. Nadmiar cukru generuje epidemię otyłości i raka
Cukier w głównej mierze przyczynia się do otyłośći nazywanej epidemią naszych czasów. Na liście schorzeń Światowej Organizacji Zdrowia pojawiła się już pół wieku temu, ale to dzisiaj jest jednym z największych wyzwań dla medycyny, choruje na nią bowiem ponad 800 mln ludzi na świecie.
W Polsce trzy na pięć dorosłych osób ma nadwagę, a co czwarta jest otyła. To właśnie z otyłością zmaga się 20 proc. Polaków, a według szacunków Narodowego Funduszu Zdrowia za sześć lat będzie to już 30 proc.
- Jako lekarze bijemy na alarm, jesteśmy przerażeni. Otyłość to najbardziej podstępna choroba i największe zagrożenie – nie doceniamy jej i nie mamy często świadomości, że to w ogóle jest choroba – mówi w rozmowie z WP abcZdrowie dr n. med. Michał Chudzik, kardiolog.
Ekspert przypomina, że otyłość to szereg chorób współistniejących, jak cukrzyca typu 2 czy nadciśnienie tętnicze, a także choroby układu kostnego i stawów, kręgosłupa.
Z kolei Agnieszka Piskała-Topczewska, która pracuje z pacjentami decydującymi się na operację bariatryczną, mówi wprost: wciąż korelujemy nadwagę czy otyłość z defektem kosmetycznym. Nie zdajemy sobie sprawy, że za nią stoi podwyższone ryzyko nowotworów.
- Większość nowotworów jest powiązana z naszą dietą i otyłością. I nie mówię tylko o tych nowotworach, które skorelowane są z tranzytem pokarmowym, tj. języka, żuchwy, przełyku, żołądka, trzustki, dwunastnicy, wątroby, jelit i odbytnicy. Okazuje się, że otyłość zwiększa też ryzyko raka piersi, jajników, czerniaka czy prostaty – to aż ona w 80 proc. odpowiada za te nowotwory – mówi Piskała-Topczewska.
Właśnie dlatego eksperci biją na alarm, uświadamiając, na jakie powikłania jesteśmy narażeni, jedząc produkty bogate w cukier. Ministerstwo Zdrowia widzi problem i jak informuje, wychodzi naprzeciw potrzebom pacjentów.
"Na platformie pacjent.gov.pl publikujemy treści dotyczące zdrowego stylu życia, zasad prawidłowego żywienia, czy regularnych badań profilaktycznych. Na portalu Narodowego Centrum Edukacji Żywieniowej (ncez.pzh.gov.pl) publikujemy informacje dotyczące zdrowego odżywiania – zarówno dla kobiet, jak i dla mężczyzn. Platforma umożliwia skorzystanie z bezpłatnych porad dietetycznych online (jedno z zadań Narodowego Programu Zdrowia). Pracujemy też nad programem pilotażowym Recepta na Ruch wspierającym właściwą aktywność fizyczną" – czytamy w nadesłanej do redakcji WP abcZdrowie wiadomości.
Katarzyna Gałązkiewicz, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
