Tatar – z czego zrobić i jak podawać? Czy to zdrowe?
Tatar to popularna przystawka przyrządzana z siekanego, świeżego mięsa wołowego, podawana najczęściej z surowym żółtkiem, cebulką i ogórkiem. Danie można również przyrządzić z ryb: łososia, śledzia czy tatara. Jak je przygotować? Czy tatar jest zdrowy?
1. Co to jest tatar?
Tatar wołowy, tatar ze śledzia czy tatar z łososia mają wspólny mianownik – przygotowuje się je z surowych produktów i spożywa bez obróbki termicznej.
Najpopularniejszym daniem o najdłuższej tradycji jest bez wątpienia tatar wołowy. Według legend, w która nie wierzą naukowcy, befsztyk tatarski został wymyślony przez Tatarów, którzy mieli zwyczaj umieszczania cienkich plastrów surowej koniny pod siodłami swoich wierzchowców. Z pewnością zaś wiadomo, że tatar w znanej nam postaci zadebiutował w menu francuskich hoteli na przełomie XIX i XX w pod nazwą „beefsteack à l'Américaine”, czyli „befsztyk amerykański”.
1.1. Tatar wołowy
Tatar wołowy, inaczej befsztyk tatarski, to potrawa przyrządzana z mielonego lub drobno siekanego mięsa wołowego, oleju, cebuli i opcjonalnie żółtek jaj, a także przypraw: soli, pieprzu, Maggi czy sosu Worcestershire. Do tatara można także dodać grzyby marynowane lub ogórki kiszone bądź konserwowe. Zwykle podaje się go jako przystawkę.
Jakie mięso na tatar? Sprawdzi się chude, miękkie i świeże. Najlepszym wyborem jest udziec, szynka, polędwica lub ligawa.
1.2. Tatar z łososia
Jak zrobić tatar z łososia? Wystarczy drobno posiekany filet z ryby doprawić odrobiną soku z cytryny, oliwą i Maggi. Można dodać posiekana szalotkę lub kiszony ogórek. Można dodać koper i cebulkę. W ten sam sposób można przyrządzić tatar z tuńczyka.
Osoby, które nie chcą jeść surowej ryby, mogą przygotować tatar z łososia wędzonego. W tym celu wystarczy poszatkować lub zmielić w maszynce do mielenia z sitem o grubych oczkach porcję łososia wędzonego (koniecznie bez skóry i ości). Następnie mięso przełożyć do miski, posypać czarnym pieprzem, skropić cytryną i wymieszać.
1.3. Tatar ze śledzia
Tatar ze śledzia to doskonały pomysł na serwowanie ryby zarówno z solanki, filetów śledziowych z oleju, jak i śledzi marynowanych w occie.
Filety śledziowe solone (3-4) trzeba przepłukać i wymoczyć w misce z zimną wodą, by pozbyć się z nich nadmiaru soli. Potem wystarczy pokroić je w bardzo drobną kostkę. Filetów z oleju nie trzeba moczyć. Filety marynowane w occie dokładnie osuszyć i drobno posiekać.
Następnie do pokrojonych ryb trzeba dodać musztardę, szczyptę świeżo mielonego pieprzu, dwie łyżki oleju roślinnego oraz natkę pietruszki. Całość wystarczy wymieszać – i tatar gotowy.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
2. Jak podać tatar?
Tatar, bez względu na to, z czego został przygotowany, warto ładnie podać. W tym celu można wysmarować olejem małe filiżanki, wypełnić je nim i wykładać na talerzyki. Danie można udekorować listkiem natki pietruszki czy szczypiorkiem. Sprawdzą się również marynowane podgrzybki, ogórek kiszony lub konserwowy, czerwona cebulka, cebula czosnkowa lub dymka, kapary, marynowane pieczarki czy oliwki kalamata. Ważne, by wszystkie dodatki były bardzo drobno posiekane.
W Polsce tatar zwyczajowo pełni rolę zakąski i zazwyczaj pojawia się na stole w towarzystwie schłodzonej, czystej wódki. Tatar najlepiej smakuje z białym lub ciemnym pieczywem oraz grzankami.
3. Czy tatar jest zdrowy?
Wartość odżywcza tatara różni się w zależności od wykorzystanego do jego przygotowania mięsa, użytych dodatków i sposobu podania.
Befsztyk tatarski jest doskonałym źródłem pełnowartościowego białka i naturalnym źródłem kreatyny oraz żelaza. Co istotne, surowe mięso wyróżnia się lepszą dostępnością aminokwasów i witamin z grupy B.
Tatar z łososia jest z kolei bogaty w nienasycone kwasy tłuszczowe Omega 3, które wspierają odporność organizmu i zapobiegają chorobom serca. Zawiera także sporo witamin (A, B2, B6, B12, D, E, PP) i minerałów (selen, fosfor, magnez). Dostarcza także sporo białka, przy czym zawiera aminokwasy egzogenne, które nie są wytwarzane w organizmie (to leucyna, izoleucyna, walina i lizyna).
A śledzie? Te są bogatym źródłem pełnowartościowego i dobrze przyswajalnego białka, dobroczynnych dla zdrowia nienasyconych kwasów tłuszczowych (między innymi kwasy omega-3), witaminy A, witaminy D oraz witaminy E oraz żelaza, cynku i miedzi oraz fosforu i jodu.
W kontekście tatara pojawia się także pytanie, czy jedzenie surowego mięsa zwierząt i ryb oraz żółtek jaj jest bezpieczne. Z pewnością istnieje ryzyko zatrucia, dlatego należy zadbać, by produkty były świeże i pochodziły z pewnego źródła.
Ponadto jaja przed użyciem należy sparzyć wrzątkiem. Ważne również jest, by wołowina bądź łosoś przed podaniem były przechowywane w lodówce, a gotowe danie spożyć od razu.