Andruty - historia, produkcja, kalorie i wartości odżywcze
Andruty to cienkie wafle produkowane w Polsce od XVIII wieku. Wywodzą się z Kalisza i zajmują miejsce na liście produktów tradycyjnych. Andruty są wytwarzane z mąki, cukru, oleju oraz wody. Do ich wypieku konieczne jest użycie specjalnej formy i wysokiej temperatury. Co warto wiedzieć o andrutach?
1. Czym są andruty?
Andrut to cienki i delikatny płat ciasta wypiekany w specjalnych formach, określanych mianem żelazek. Zazwyczaj mają okrągły kształt, ale można spotkać również kwadratową wersję.
Andruty są znane już od XVIII wieku i wówczas były serwowane na deser. Produkt jest wytwarzany na podstawie jednej, stałej receptury i przy użyciu żelazka nagrzewanego za pomocą prądu lub gazu.
W przeszłości urządzenia te działały po użyciu węgla drzewnego. Wysoka temperatura sprawia, że ciasto w bardzo krótkim czasie staje się upieczone i suche.
Pomimo rozwoju technologii andruty po dziś dzień są produkowane ręcznie, z tego względu jest to produkt wyjątkowy i niepowtarzalny. Wyrób ma krótki i naturalny skład, a jednak przyciąga smakiem i nie ma potrzeby łączenia go z innymi dodatkami.
Wiele osób traktuje andruty jako samodzielny deser lub prostą przekąskę, inni smarują je kremami i układają warstwowo. Pozostali gustują w jedzeniu wyrobu i zapijaniu go piwem, dzieci natomiast często wybierają andruty jako alternatywę dla chipsów.
2. Historia andrutów
Andruty to regionalny produkt Kalisza, wywodzący się najprawdopodobniej z tradycji żydowskiej, ale był kupowany również przez chrześcijan. Od lat wyrób utrzymuje ten sam kształt oraz wielkość.
Wypiek andrutów nie wymaga specjalnych umiejętności, w przeszłości był to przysmak produkowany w piekarniach polskich i niemieckich, a także w różnych sklepach.
Produkt można było kupić w wielu placówkach, ale najbardziej charakterystycznym miejscem dystrybucji był Park miejski w Kaliszu. Andruty były traktowane jako smaczny dodatek do kawy, ich największą zaletą była niska cena.
Z tego względu wyrób zapisał się w historii miasta, ponieważ tuż po niedzielnej mszy większość osób decydowała się na zakup paczki wafli, które następnie były dzielone po równo dla dzieci i dorosłych.
Andruty przyciągały osoby o każdej narodowości, religii i statusie majątkowym, były elementem łączącym społeczność. Obecnie są one symbolem miasta, który zyskał na popularności na tyle, że coraz częściej można zakupić go również w innych miejscach w Polsce i na świecie.
3. Produkcja andrutów
Andruty są produkowane z mąki, oleju rzepakowego, niewielkiej ilości cukru oraz wody. Po dokładnym wymieszaniu składników uzyskuje się jednolitą masę, którą w niewielkiej ilości wylewa się na żelazka.
Ciasto po krótkiej chwili zamienia się w płaski, chrupiący opłatek, a cukier ulega krystalizacji, nadając całości słodki i jednocześnie lekko gorzki posmak.
Proces produkcji wykonywany jest ręcznie, wymaga przebywania w wysokiej temperaturze i wielokrotnego opuszczania oraz podnoszenia ciężkich żelazek.
Po upieczeniu andruty są sortowane i pakowane zazwyczaj po 10 sztuk. Paczka jest następnie zgrzewana, by blaty jak najdłużej były świeże i chrupiące. Na opakowaniu jest dodatkowo umieszczana data przydatności do spożycia.
4. Kalorie i wartości odżywcze andrutów
100 gramów andrutów zawiera:
- 366 kalorii,
- 3 g tłuszczu,
- 0,33 g nasyconych kwasów tłuszczowych,
- 73,3 g węglowodanów,
- 3,3 g cukru,
- 10 g białka,
- 0 g soli.
W składzie andrutów znajdują się wyłącznie naturalne składniki, takie jak mąka, cukier czy olej. Produkt jest pozbawiony konserwantów, spulchniaczy oraz polepszaczy smaku.
