Biała porzeczka – wygląd, właściwości, zastosowanie i przepisy
Biała porzeczka jest mniej popularną odmianą dobrze wszystkim znanej porzeczki czerwonej. Jej owoce mają nie tylko inną barwę, ale i smak. Ten jest mniej intensywny. Owoce zawierają dużo białka, tłuszczów, węglowodanów, ale i błonnika, pektyny, rutyny, kwasów organicznych czy celulozy. Co można z robić z porzeczki? Dlaczego warto ją jeść?
1. Co to jest biała porzeczka?
Biała porzeczka to gatunek krzewu należący do rodziny agrestowatych. Pochodzi ze wschodniej części Ameryki Północnej. W Polsce to gatunek uprawiany. Porzeczka (Ribes L.) jest rodzajem krzewu, do którego należy około 150 gatunków występujących na obszarach o klimacie umiarkowanym na całej półkuli północnej. To zarówno rośliny owocowe, jak i zdobne. Niektóre mają inne zastosowania w ogrodnictwie lub nasadzeniach biotechnicznych.
W Polsce spotyka się takie gatunki porzeczki jak:
- porzeczka biała,
- porzeczka agrest, agrest,
- porzeczka czarna,
- porzeczka czerwona,
- porzeczka zwyczajna,
- porzeczka krwista,
- porzeczka skalna,
- porzeczka złota,
- porzeczka alpejska.
2. Jak wygląda porzeczka biała?
Biała porzeczka to silnie rozgałęziony krzew osiągający wysokość do 3 metrów (w zależności od odmiany). Ma nieduże, jasnozielone liście i obupłciowe, miseczkowate, żółte kwiaty. Kwitnie w kwietniu. Jego owoce są białe z żółtymi paskami z góry na dół, zebrane w grona. W jednym gronie może być od 24 do ponad 43 jagód. Te są słodko-kwaśne w smaku. Owoce dojrzewają w lipcu i na początku sierpnia.
3. Właściwości białej porzeczki
Porzeczka biała zawiera dużo białka, tłuszczów, węglowodanów, ale i błonnika, pektyny, rutyny, kwasów organicznych czy celulozy. Jest także zasobna w znaczne ilości kwasu glutaminowego i asparaginowego oraz witaminy, takie jak: witamina A, witamina C, witamina E, witaminy z grupy B (B1, B2 i B9). Zawierają także minerały: fosfor, potas, sód, magnez, żelazo, kobalt i molibden.
Owoce białej porzeczki warto jeść nie tylko dla smaku, ale i na zdrowie. Okazuje się, że te niepozorne owoce wspierają pracę serca, stąd można je spożywać także w ramach profilaktyki zawału serca, miażdżycy tętnic czy udaru. Bogate w rutynę owoce białej porzeczki wpływają korzystnie na stan naczyń krwionośnych, oczyszczają ich ściany ze złogów, wzmacniając je. Wspierają również układ odpornościowy i stymulują regenerację komórek w organizmie. Dzięki antyoksydantom zapobiegają starzeniu się ich oraz poprawiają ostrość wzroku.
Warto wspomnieć, że witaminy z grupy B zawarte w porzeczce białej wzmacniają system nerwowy, korzystnie wpływają na stan naczyń krwionośnych mózgu. Biorą również udział w metabolizmie tłuszczów i białek. Zawarta w nich pektyna wspomaga procesy trawienne i obniża cholesterol. To dlatego owoce są uznawane za łagodny środek przeczyszczający.
4. Zastosowanie białej porzeczki
Biała porzeczka to wieloletnia roślina uprawna. Wydaje owoce, które nadają się do spożycia na świeżo. Doskonale sprawdzają się także w przetworach. Można z nich robić dżemy, galaretki, wina, kompoty, lemoniadę i soki. Okazuje się, że to banalnie proste.
Przepis na dżem z białej porzeczki
Aby przygotować dżem z białej porzeczki, należy przygotować:
- 1,5 kg białych porzeczek,
- 1 kg cukru.
Oczyszczone, obrane z szypułek i umyte owoce należy przełożyć na rozgrzaną patelnię lub włożyć do garnka o grubym dnie. Następnie trzeba je podgrzewać, ciągle mieszając. Ważne, by się nie przypaliły. Gdy owoce puszczą sok, dodaje się do nich cukier, opcjonalnie również sok z cytryny. Po doprowadzeniu masy do wrzenia trzeba zdjąć z niej pianę i wolno gotować do uzyskania odpowiedniej konsystencji. Gotowy dżem trzeba przełożyć do słoiczków. Można je pasteryzować przez 20 minut lub po prostu ustawić na nakrętkach. Gdy przykryte ściereczką słoiki wolno się zassą, będzie je można przechowywać kilka miesięcy.
Przepis na lemoniadę z białej porzeczki
Aby przygotować lemoniadę z białej porzeczki trzeba przygotować: 0,5 kg białych porzeczek, 3 łyżki cukru lub miodu, świeżą miętę, kilka plasterków cytryny.
Porzeczki należy umyć, zasypać cukrem i umieścić w rondlu, a następnie gotować przez kilka minut, aż się rozpadną. Gdy są rozgotowane, wystarczy je przetrzeć przez sito. Powstały gęsty sok trzeba odstawić do ostygnięcia.
Do butelki lub dzbanka należy włożyć kilka gałązek mięty i plasterki cytryny. Wlać sok porzeczkowy, uzupełnić naczynie wodą i dodać kostki lodu. Gotowe.