Borowik amerykański (złotak wysmukły) - właściwości i zastosowanie
Borowik amerykański (złotak wysmukły) to grzyb znany w Polsce od niecałych 10 lat. Najczęściej można na niego natrafić nad morzem, w lasach sosnowych i na wydmach. Grzybiarze obserwują go również w województwie lubelskim, podlaskim i świętokrzyskim. Co warto wiedzieć o borowiku amerykańskim?
1. Co to jest borowik amerykański?
Borowik amerykański (złotak wysmukły, borowik wrzosowy lub wysmukły) to grzyb, przypominający borowika szlachetnego. Ma czerwonobrązowy lub rudawy kapelusz z nieco ciemniejszym środkiem.
W trakcie wzrostu kapelusz ma kulisty kształt, a wraz z upływem czasu forma zaczyna imitować wygląd parasola. Jest on matowy, suchy i gładki w dotyku, a skórka wykracza poza zewnętrzną krawędź kapelusza.
Spód grzyba skrywa jaskrawożółte lub zielonkawe rurki, a także smukły, pokryty podłużnymi bruzdami, złotawy trzon. Miąższ borowika amerykańskiego jest biały, ale posiada żółtawe lub różowawe zabarwienie.
Po nacięciu lub uszkodzeniu nie zmienia koloru. Złotak wysmukły może mierzyć nawet ok. 25 centymetrów wysokości, jest najczęściej spotykany w rejonach nadmorskich, ale obecnie można na niego natrafić również w innych miejscach - w województwie lubelskim, świętokrzyskim czy podlaskim.
Zwykle rośnie on w lasach sosnowych, w okolicy wrzosów lub na wydmach od lipca do października w dużych skupiskach. Borowik po raz pierwszy został rozpoznany w 2011 roku na Łotwie i Litwie, a niedługo później zaczął pojawiać się w innych rejonach.
Jest on grzybem charakterystycznym dla Ameryki Północnej, w Polsce to całkowicie nowy okaz, który powoduje wiele wątpliwości. Do tej pory nie wiadomo, w jaki sposób oddziałuje na środowisko leśne i czy nie zagraża pozostałym gatunkom.
2. Właściwości borowika amerykańskiego
Złotak wysmukły jest grzybem jadalnym i niskokalorycznym (mniej niż 50 kcal na 100 g). Stanowi źródło wielu cennych witamin i substancji odżywczych, takich jak fosfor, wapń, selen, magnez, jod, witamina A, B, C, E oraz PP.
Dodatkowo zawiera on błonnik w postaci chityny oraz łatwo przyswajalne białko, składające się z aminokwasów egzogennych. Borowik amerykański wykazuje właściwości przeciwnowotworowe, wzmacniające naczynia krwionośne, a także zmniejszające stężenie cholesterolu we krwi.
Wykazano również, że wpływa na poziom odporności organizmu przed zakażeniami bakteryjnymi i wirusowymi. W składzie złotaka wykryto betagluken, który wykazuje działanie przeciwutleniające, sprzyja wytwarzaniu białych krwinek w szpiku kostnym oraz przeciwdziała procesom starzenia organizmu, za sprawą neutralizacji wolnych rodników.
3. Zastosowanie borowika amerykańskiego w kuchni
Borowik amerykański nadaje się do przygotowania farszu do naleśników czy pierogów, sosu do mięsa lub warzyw. Równie często wykorzystywany jest również do przyrządzenia grzybowego risotto, zup (szczególnie barszczu czerwonego) i bigosu.
Podobnie jak inne gatunki, złotak wysmukły może być również marynowany, suszony lub mrożony. Najmniej zdrowe są grzyby w zalewie octowej, ale zazwyczaj spożywa się je okazjonalnie.
Należy pamiętać, by borowiki przyrządzać bezpośrednio po zbiorze, ale wcześniej bardzo dokładnie je umyć, by pozbyć się zanieczyszczeń z ich powierzchni. Zwykle borowiki amerykańskie nie są pożywką do robaków, z tego względu ich wykorzystywanie w kuchni to prawdziwa przyjemność.
