Cierpi ponad 3 miliony Polaków. Chorobę powodują popularne, pozornie zdrowe produkty
Coraz więcej Polaków cierpi z powodu chorych nerek. Szacuje się, że nawet 10 proc. polskiego społeczeństwa zmaga się z kamicą nerkową. A wystarczyłoby wprowadzić kilka prostych zmian, by uniknąć tego bolesnego problemu.
1. Kto choruje na kamicę nerkową?
Dane epidemiologiczne wskazują, że częstość występowania kamicy nerkowej w populacji światowej oscyluje między jednym a 20 proc., choć statystyki te są prawdopodobnie zaniżone z uwagi na możliwy bezobjawowy przebieg choroby. Dotychczas z jej powodu cierpieli częściej mężczyźni - ta grupa była nawet trzykrotnie większa wśród pacjentów. Jednak w ostatnich latach wzrosła znacząco zachorowalność także wśród kobiet. Powodem jest zmiana stylu życia: eksperci alarmują, że epidemia otyłości będzie pociągać za sobą wzrost pacjentów z kamicą nerkową.
W Polsce problem choroby uznawanej za cywilizacyjną dotyczy aż jednej dziesiątej społeczeństwa. To sprawia, że kamicę nerkową stawia się na czele wszystkich schorzeń związanych z układem moczowym.
- Występowanie kamieni nerkowych w układzie moczowym zależy od wielu czynników: wrodzonej skłonności, wad budowy układu moczowego, zakażeń, przyjmowanych leków. Kamica nerkowa, jak wiele innych współczesnych chorób - wiąże się również ze zbyt obfitą dietą. W krajach zachodnich występuje obecnie dziesięć razy częściej niż około roku 1900 – tłumaczy w rozmowie z WP abcZdrowie technolog żywności i psychodietetyk, mgr inż. Joanna Mulik-Buczma z Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
Choroba może manifestować się przez silne parcie na mocz, bladość, nudności i wymioty, a przede wszystkim przez tzw. kolkę nerkową. To intensywny ból w prawym lub lewym boku będący następstwem zablokowania odpływu moczu z nerek.
- W moczu wydalanym przez nerki rozpuszczone są substancje krystaliczne, np. dostarczane z pokarmem wapń i szczawiany. Gdy nasycenie nimi osiąga wysokie wartości, substancje te zaczynają się krystalizować, tworząc złogi, a w konsekwencji twarde, coraz większe kamienie – mówi technolog żywności.
- Około 80 proc. kamieni w układzie moczowym ludzi mieszkających w krajach rozwiniętych to kamienie szczawianowo-wapniowe. Dlatego to, co jemy i ile płynów pijemy, ma duże znaczenie dla ryzyka tworzenia się kamieni moczowych - dodaje.
"Osoby z otyłością wydalają większe ilości szczawianów, kwasu moczowego, sodu i fosforanów w porównaniu z osobami o prawidłowej masie ciała" – piszą polscy badacze na łamach "Pediatrii i Medycyny Rodzinnej".
Dodają, że większe ryzyko kamicy nerkowej występuje także w przebiegu cukrzycy, nadciśnienia tętniczego, hipercholesterolemii czy nikotynizmu.
Szacuje się, że w przypadku, gdy nie zostaną podjęte działania profilaktyczne, istnieje 40-procentowe prawdopodobieństwo, że choroba powróci na przestrzeni 15 lat.
Jej skutkiem może być nawet schyłkowa niewydolność nerek.
2. Produkty, które wykańczają nerki
- W przypadku nawrotów kamicy nerkowej, to dieta może być najlepszym rozwiązaniem – przyznaje mgr inż. Mulik-Buczma.
Opiera się wówczas na działaniu dwutorowym – zwiększeniu ilości wody i ograniczeniu szczawianów w pożywieniu. To związki naturalnie występujące w roślinach, które w organizmie człowieka wykazują działanie antyodżywcze, głównie związane ze zwiększonym wydalaniem wapnia.
Znajdziemy je w wielu produktach spożywczych – nie tylko w szpinaku czy szczawiu, ale także w jagodach, roślinach strączkowych, pomarańczach, batatach, żurawinie czy słodzonych napojach gazowanych.
- Jedzenie pokarmów bogatych w szczawiany może podwyższać ich wydalanie w moczu, co w połączeniu z wapniem może być przyczyną tworzenia się kamieni nerkowych – przyznaje ekspertka.
- Nie należy przejmować się spożywaniem ok. 200 mg szczawianów dziennie, ale większa ilość może prowadzić do znacznego wzrostu wydalania ich z moczem. Przykładowo: 140 g szpinaku zawiera 1350 mg szczawianów; 75 g rabarbaru 1100 mg szczawianów; a 340 g fasolki konserwowej 50 mg szczawianów. Badania wykazują wysokie poziomy szczawianów w moczu u osób, które spożywają dużo szpinaku, rabarbaru, orzeszków ziemnych, czekolady i herbaty - podkreśla ekspertka.
Według National Kidney Foundation za kamienie nerkowe może odpowiadać w diecie nadmiar pokarmów obfitujących w sód oraz cukier.
- Istnieją badania potwierdzające, że ograniczenie sodu w diecie zmniejsza zawartość wapnia w moczu, zwłaszcza u tych pacjentów, którzy wydalają go zbyt wiele. Ci, którzy ograniczali spożycie sodu i białka, mieli mniejsze wydalanie wapnia z moczem o 35 proc. – dodaje ekspertka.
3. O czym muszą pamiętać chorzy na kamicę?
Technolog żywności zwraca uwagę, że jednym z najistotniejszych elementów w tej chorobie jest wypijanie odpowiedniej ilości płynów – od ośmiu do nawet 16 szklanek wody w czasie upałów.
- W jednym z badań stwierdzono, że wypijanie większych ilości płynów zmniejszało ryzyko kamicy o 29 proc. dzięki rozcieńczeniu zawartych w moczu składników mineralnych: wapnia, szczawianów i innych substancji mogących tworzyć kamienie moczowe – mówi ekspertka.
Z kolei wyniki najnowszych badań opublikowane przez "Mayo Clinic Proceedings" wskazują, że diety bogate w wapń i potas mogą pomóc w zapobieganiu nawrotom objawowych kamieni nerkowych. Obserwacje na podstawie ankiety zgromadzone wśród 411 pacjentów na przestrzeni ponad dziewięciu lat wykazały, że spożywanie mniejszych ilości wapnia i potasu, a także kofeiny oraz fitynianów z kolei zwiększa prawdopodobieństwo tworzenia się kamieni nerkowych.
Karolina Rozmus, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
