Czystek – właściwości, zastosowanie i przeciwwskazania

Czystek (łac. Cistus) to roślina należąca do rodziny czystkowatych (posłonkowatych). Ten niewielki krzew rośnie głównie na bogatych w magnez glebach południowej Europy, ale też w krajach o gorącym klimacie.

Wytwarza kwiaty, których płatki przypominają płatki dzikiej róży. Dlatego też często nazywany jest także skalną różą. W zależności od podrodzaju kwiaty występują w kolorach od białego do fioletowego.

Skalna róża jest zarówno rośliną ozdobną, jak i leczniczą. Wykorzystywana jest w lecznictwie od najdawniejszych czasów. Należy do najstarszych roślin "ziołowych" z udokumentowanym działaniem. Czystek nie tylko wspomaga leczenie wielu chorób, ale też działa pozytywnie na skórę, dlatego wykorzystywany jest też do produkcji kosmetyków.

Wyróżnić można wiele gatunków czystka. Do tych najbardziej popularnych zaliczają się:

• czystek szary, czystek siwy (Cistus incanus),
• czystek kreteński (Cistus creticus L.)
• czystek ladanowy (Cistus ladanifer),
• czystek purpurowy (Cistus purpureus).

Na co jest czystek? Wśród związków, które determinują właściwości lecznicze czystka, szczególną rolę odgrywają polifenole. Wykazują one intensywne działanie antyoksydacyjne, posiadają potencjał przeciwutleniający.

Czystek ma też potencjał przeciwdrobnoustrojowy, wykazuje właściwości przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze. Wspiera w walce z patogenami, stanowi doskonałą broń przeciwko bakteriom, wirusom i grzybom. Wpływa korzystnie na ogólną odporność organizmu. Sprawdza się w przypadku infekcji górnych dróg oddechowych, pomaga szybciej pozbyć się uciążliwych objawów.

Roślina ma też właściwości cytotoksyczne względem komórek raka prostaty, przez co może wspomagać leczenie łagodnego przerostu gruczołu krokowego.

Na co jeszcze działa czystek? Wyciągi i napary z czystka działają także odtruwająco. Czystek wiąże toksyczne substancje i usuwa je z organizmu. Napary z rośliny mają też działanie rozkurczające, dlatego też mogą być pomocne w leczeniu niektórych dolegliwości ze strony układu pokarmowego.

Regularne picie herbaty z czystka wpływa też na poprawę kondycji skóry. Pomaga radzić sobie z trądzikiem i wypryskami.

Kto powinien pić czystek? Picie naparu z tej rośliny jest szczególnie wskazane w przypadku:

• obniżonej odporności organizmu,
• przeziębienia, grypy,
• alergii, chorób skóry, trądziku,
• nałogowych palaczy,
• osób pracujących w zanieczyszczonym środowisku,
• przedwczesnego starzenia się,
• chorób krążenia.

Czystek uznawany jest za roślinę bezpieczną, którą mogą stosować nawet dzieci i kobiety w ciąży. Rzadko wchodzi także w interakcje z przyjmowanymi lekami.

Głównym przeciwwskazaniem do picia naparów z czystka jest uczulenie na tę roślinę, które jednak występuje bardzo rzadko.

Herbata to najbardziej popularna forma użycia czystka. Tego typu napar jest bardzo prosty w przygotowaniu. Wystarczy łyżeczkę suszu lub gotową torebkę herbatki ekspresowej zalać gorącą wodą. Miksturę następnie należy przykryć i parzyć ok. 5-10 minut. Po tym czasie herbatę należy odcedzić. Susz, w odróżnieniu od herbatek ekspresowych, można zalewać kilka razy.

W celu poprawienia smaku naparu, który wielu osobom początkowo wydaje się zbyt gorzki, do herbaty można dodać sok z cytryny lub łyżeczkę miodu.

Warto wspomnieć również o tym, że zioło można przyjmować także w innych formach. Czystek dostępny jest, chociażby w łatwych do stosowania suplementach diety.

Herbatę z czystka można pić bez większych ograniczeń. Ważna jest jednak regularność, gdyż tylko wtedy spożywanie czystka przyniesie pożądane efekty. Jak długo można pić czystek? W celach prozdrowotnych zaleca się spożywanie naparów przynajmniej przez cztery tygodnie.