Dieta lekkostrawna - na czym polega, zasady, wskazania, co jeść, przykładowy jadłospis

Dieta lekkostrawna ma na celu dostarczenie organizmowi wszystkich niezbędnych składników pokarmowych oraz ograniczenie produktów i potraw ciężkostrawnych. Dieta lekkostrawna nie zawiera więc głównie smażonych i tłustych dań. Ważne jest także regularne spożywanie posiłków, o małej objętości, aby nie obciążać układu pokarmowego. Dieta lekkostrawna jest dietą leczniczą, zalecaną w wielu chorobach, szczególnie w schorzeniach jelit, po operacjach czy zatruciach, a także dla ludzi starszych.

Zobacz film: "5 zasad dobrej diety. Jedz zdrowo, żyj zdrowo"

1. Na czym polega dieta lekkostrawna?

Dieta lekkostrawna jest dietą leczniczą, która zalecana jest w przebiegu wielu chorób. Głównie w:

• owrzodzeniach żołądka,
• zapaleniu jelit,
• przy biegunkach,
• w stanach zapalnych błony śluzowej żołądka,
• w okresie rekonwalescencji,
• po zabiegach operacyjnych.

Zalecana jest również osobom w podeszłym wieku. Dzięki tej diecie dostarczamy produktów nieobciążających żołądka, o niewielkiej objętości.

Jadłospis w lekkostrawnej diecie zawiera m.in.:

• wędliny,
• chude mięso,
• pieczywo pszenne,
• chude produkty mleczne,
• drobne makarony,
• biały ryż i tym podobne produkty.

Potrawy w przypadku tej diety gotowane są na wodzie, duszone, gotowane na parze lub duszone w folii.

2. Kiedy stosować dietę lekkostrawną?

Dieta lekkostrawna po operacji wyrostka to konieczność, nie oznacza to jednak, że zdrowe osoby nie mogą z niej skorzystać. Wszystkie osoby, którym dokucza żołądek, powinny rozważyć zmianę diety.

Wskazaniem do diety lekkostrawnej są wrzody, stany zapalne żołądka, gorączka, a także choroby dróg żółciowych i wątroby. Każdy może przekonać się o zaletach, jakie płyną ze stosowania diety lekkostrawnej. Nie wymaga ona wielu wyrzeczeń, a jej dobroczynny wpływ na układ pokarmowy wart jest wszelkiego zachodu.

Dieta lekkostrawna wskazana jest w następujących przypadkach:

• dla osób starszych,
• w stanach zapalnych błony śluzowej jelit i żołądka,
• przy pobudliwości jelita grubego,
• po operacjach przy rekonwalescencji,
• w chorobach infekcyjnych, gdy występuje gorączka,
• po przejedzeniu,
• w zatruciach pokarmowych,
• w przypadku nowotworów jelita,
• w przebiegu chorób infekcyjnych z wysoką gorączką,
• przy zakażeniu rotawirusami,
• w przypadku żywienia osób leżących w łóżku.

Dieta lekkostrawna jest również rewelacyjna podczas odchudzania. Jeśli jest odpowiednio zbilansowana, umożliwi osiągnięcie wymarzonej wagi i jednoczesne uniknięcie efektu jojo.

Dieta lekkostrawna jest doskonała w celu ogólnego oczyszczania organizmu (tzw. detoksu). Jest zalecana raz na jakiś czas każdemu z nas. Dzięki jej zastosowaniu organizm może się zresetować i wyciszyć. Dieta ta jest świetnym pomysłem na różnego rodzaju posty po karnawale lub po świętach.

3. Zasady diety lekkostrawnej

Dieta lekkostrawna, zwana także łatwostrawną, polega na nieobciążaniu układu pokarmowego. Pokrywa ona zapotrzebowanie kaloryczne dorosłej osoby oraz zapotrzebowanie na wartości odżywcze.

Będąc na diecie łatwostrawnej, należy spożywać w regularnych odstępach czasu od 4 do 5 posiłków w ciągu dnia. Ostatni posiłek powinno się zjeść nie później niż na dwie godziny przed snem.

Podstawą diety łatwostrawnej jest ograniczenie lub nawet wyeliminowanie produktów i potraw tłustych, smażonych, długo zalegających w żołądku, wzdymających oraz ostro przyprawionych.

Ponadto w diecie łatwostrawnej ogranicza się spożycie pokarmów zawierających duże ilości błonnika.

Potrawy należy przygotowywać, używając następujących technik kulinarnych:

• gotowanie na parze,
• gotowanie w wodzie,
• duszenie,
• pieczenie w folii.

4. Produkty wskazane w diecie lekkostrawnej

• pieczywo: zalecane są bułki pszenne, biszkopt, chleb pszenny, niezalecane - chleb żytni, razowy, pieczywo chrupkie i z otrębami,
• jako dodatek do pieczywa zalecane są chude wędliny (drobiowe, polędwica sopocka) i chudy twaróg, nie zaleca się tłustych wędlin (wieprzowych), serów żółtych, smalcu, pasztetów,
• z tłuszczów możesz używać oliwę z oliwek), oleje słonecznikowe, rzepakowe, sojowe, masło, a unikać należy twardych margaryn, smalcu,
• warzywa powinny być gotowane, rozdrabniane lub przetarte - pomidor bez skórki, marchewka, buraki, pietruszka, dynia, unikaj warzyw marynowanych (konserwowanych), wzdymających (cebula, por, kapusta biała, czerwona, kalafior, ogórki), nasion roślin strączkowych (fasola, groch, soja), grubo tartych, z majonezem i sosem,
• z owoców zalecane są banany, morele, jabłka pieczone lub gotowane, owoce jagodowe (maliny, truskawki), unikaj gruszek, czereśni, daktyli, śliwek,
• ziemniaki jedz gotowane najlepiej w piure, wyklucz smażone i frytki,
• możesz jeść zupy z dozwolonych warzyw, unikaj tych na wywarach mięsnych, grzybowych, zasmażanych, kapustnych, strączkowych,
• jako dodatek do zup polecany jest biały ryż, drobne makarony (nitki, fale, gwiazdki, muszelki), lane kluski, grzanki, natomiast niepolecane są grube makarony (świderki, lazanie),
• z kasz dozwolone są: manna, kuskus oraz drobna kasza jęczmienna, natomiast po spożyciu kaszy gryczanej oraz grubej jęczmiennej mogą wystąpić dolegliwości,
• z mięs możesz jeść te chude, gotowane (mięso drobiowe, schab, ryby), pulpety i potrawki, unikaj tłustych, smażonych, marynowanych i wędzonych,
• możesz zjeść risotto i pierogi, natomiast smażone krokiety, bigos czy kotlety są niewskazane.

Z powodzeniem można zjadać lekkostrawne zupy, które możemy zagęścić np. jogurtem z niewielką ilością mąki. Będą to miedzy innymi:

• zupy mleczne,
• zupa jarzynowa,
• krupnik na chudym mięsie,
• chudy rosół,
• wywar warzywny.

W diecie łatwostrawnej unika się używania zasmażek, a do zagęszczania potraw można stosować zawiesinę z mąki i wody lub jogurt naturalny.

Warzywa i owoce powinny być spożywane gotowane lub pieczone, a także w formie przecierów lub soków. W diecie lekkostrawnej niektóre produkty są zalecane, inne zabronione.

Dieta optymalna łatwostrawna to:

Będąc na diecie łatwostrawnej, nie wolno pić:

• alkoholu,
• mocnej kawy,
• napojów gazowanych,
• coca-coli.

Wskazane są:

• herbatki owocowe,
• napary ziołowe,
• jogurty naturalne,
• mleko,
• kawa zbożowa.

Na deser można spożyć:

• budyń,
• kisiel,
• galaretkę,
• mus owocowy,
• suflet,
• bezy,
• soki owocowe.

Nie wolno konsumować:

• ciast z kremami,
• tortów,
• batonów,
• czekolady,
• orzechów),
• chałwy.

Podawane dania powinny mieć łagodny smak, aby nie pobudzać wydzielania soków trawiennych, dlatego dozwolone jest stosowanie jako przypraw:

• majeranku,
• rzeżuchy,
• kopru,
• pietruszki,
• cukru,
• kwasku i soku z cytryny.

Po spożyciu potraw z dodatkiem:

• chili,
• papryki,
• pieprzu,
• musztardy,
• octu,
• ziela angielskiego
• gorczycy,

mogą wystąpić dolegliwości bólowe.

5. Produkty zakazane w diecie lekkostrawnej

Dieta lekkostrawna jest stosowana w wielu schorzeniach układu trawiennego, dlatego powinno się mocno ograniczyć lub czasowo wyłączyć potrawy, takie jak: razowe pieczywo, ciasta, potrawy mączne, na przykład naleśniki, pyzy, kopytka, paszteciki, ciasta francuskie, smażone dania, zupy na wywarze z kości, tłustego mięsa, ryb lub grzybów.

Nie polecane są ostre przyprawy (np. pieprz, papryka, curry, musztarda), tłuste mięsa i wędliny, smalec, słonina, sery żółte i topione, smażone ziemniaki, frytki i placki ziemniaczane, a także fasola, kapusta, cebula, czosnek, ogórki świeże i kiszone, soczewica, soja, kwaśne i niedojrzałe owoce, słodycze, alkohol, napoje gazowane, kawa, mocna herbata i kakao.

6. Całodzienne zapotrzebowanie na kalorie

Mimo powszechnej opinii, dieta lekkostrawna ma za zadanie zaspokoić nasze całodzienne zapotrzebowanie na kalorie. Dodatkowo menu powinno być ułożone w taki sposób, aby zawierało wszystkie niezbędne mikro i makroelementy.

Co nam daje dieta lekkostrawna? Jeśli wprowadzimy jej zasady do naszego jadłospisu, poczujemy m.in.:

• poprawę samopoczucia,
• odciążenie trzustki i wątroby,
• uczucie lekkości,
• sprawne funkcjonowanie układu pokarmowego,
• poprawę kondycji skóry włosów i paznokci,
• pomoc w odchudzaniu,
• detoksykację organizmu.

Efekty stosowania diety lekkostrawnej można odczuć już nawet podczas spożywania lekkostrawnych obiadów czy kolacji. Nie jest konieczne wprowadzenie zmian we wszystkich naszych posiłkach. Zmiany żywieniowe najlepiej jest wprowadzać etapami i dokładnie obserwować poprawę swojego stanu zdrowia.

7. Przepisy kulinarne w diecie lekkostrawne

Przepisy kulinarne w diecie lekkostrawnej można znaleźć w internecie. Warto je tworzyć samodzielnie, przy połączeniu ulubionych smaków. Warto pamiętać, że produkty lekkostrawne przede wszystkim:

• dostarczają najważniejszych składników,
• są nieprzetworzone,
• pochodzą z naturalnych źródeł.

Dieta lekkostrawna jest świetnym przygotowaniem do treningu, w czasie którego nie będziesz musiał przejmować się dolegliwościami ze strony żołądka.

8. Przykładowe tygodniowe menu

Poniżej prezentujemy przykładowe menu z diety lekkostrawnej:

8.1. Dzień 1.

Śniadanie - bułka pszenna z masłem i 2 plasterkami dobrej jakościowo wędliny, pomidorem bez skórki i sałatą, Drugie śniadanie - jabłko pieczone, Obiad - gotowany ziemniak 150-200 gram, gotowany na parze pstrąg 250 gram, młode marchewki gotowane, polane łyżeczką masła, Podwieczorek - naturalny jogurt 200 gram, Kolacja - zupa krem z cukinii.

Przepis na zupę z cukinii:

Składniki:

• 0.5 l wody,
• 3 duże cukinie,
• korzeń pietruszki,
• 1/3 korzenia selera,
• 2 łyżki posiekanej natki pietruszki,
• 1/2 małej cebuli,
• 1/2 szklanki mleka 2%.

Sposób przygotowania:

Do wrzącej wody wrzucamy obrane i pokrojone warzywa i natkę pietruszki. Następnie gotujemy przez 25 minut. Gdy warzywa będą już miękkie, dolewamy mleko, doprawiamy wg smaku i blendujemy na gładko.

8.2. Dzień 2.

Śniadanie - 2-3 gotowane jajka na miękko, 2 pomidory obrane ze skórki, polane jedną łyżeczką oliwy z oliwek, Drugie śniadanie - ser biały 100 gram z 1 łyżeczką miodu i 1 łyżeczką jogurtu naturalnego, Obiad - gulasz wołowy i kasza jaglana, Podwieczorek - 2 nektarynki obrane ze skórki, Kolacja - 100 gram gotowanej piersi z kurczaka, szpinak duszony na wodzie i kasa jaglana.

Przepis na gulasz wołowy:

Składniki:

• 2 marchewki,
• 1 korzeń pietruszki,
• 150 gram mięsa wołowego,
• natka pietruszki,
• 1/2 łyżeczki mielonego kminku,
• łyżeczka tymianku,
• 3 liście laurowe,
• sól,
• pieprz,
• 2 łyżki oleju kokosowego,
• kurkuma.

Sposób przygotowania:

Wołowinę mieloną lub w kawałkach dusimy na oleju z listkami laurowymi, następnie podlewamy wodą. Pietruszkę i marchewkę obieramy ze skórki i kroimy na połówki plasterków, po czym wrzucamy do mięsa. Dodajemy kurkumę, mielony kminek i tymianek, mieszamy.

Na koniec gotowania doprawiamy pieprzem, solą i innymi przyprawami wg uznania. Na talerzach posypujemy natką pietruszki.

8.3. Dzień 3.

Śniadanie - 5 łyżek ryżowych płatków, ugotowanych na szklance mleka, borówki, Drugie śniadanie - dwie kromki chleba z masłem i dwoma plastrami dobrej jakości wędliny drobiowej, pomidorem obranym ze skórki i sałatą, Obiad - 200 gram pieczonego w folii indyka, przed podaniem polany łyżką oliwy z oliwek, obrana ze skóry cukinia, Podwieczorek - 1 lub 2 szklanki maślanki, Kolacja - 5 łyżek komosy ryżowej duszona z 1/2 obranej cukinii i 1/2 puszki pomidorów na łyżce kokosowego oleju, z dodatkiem ziół prowansalskich, bazylii i soli.

8.4. Dzień 4.

Śniadanie - jajecznica zrobiona z 3 jajek, przygotowana na beztłuszczowej patelni lub na parze, z trzema plastrami dobrej jakościowo wędliny i młodym szpinakiem, Drugie śniadanie - dojrzała gruszka obrana ze skórki, kilka biszkoptów, Obiad - zupa krem z warzyw pieczonych i pulpecików, Podwieczorek - młoda fasolka szparagowa gotowana, polana łyżką masła, Kolacja - bułka pszenna z masłem, z dobrą jakościowo wędliną, pomidorem bez skórki i sałatą.

Przepis na zupę krem z pieczonych warzyw z pulpecikami:

Składniki:

• 1 jajko,
• mały bakłażan/mała cukinia,
• 3 pomidory,
• 400 gram mielonego mięsa cielęcego lub drobiowego,
• 2 łyżki oliwy,
• 1 łyżeczka listków oregano (najlepiej świeżych),
• 1 mała cebula,
• 1 ząbek czosnku,
• sól,
• pieprz.

Sposób przygotowania:

Myjemy warzywa, bakłażany nakłuwamy widelcem. Przekładamy warzywa do naczynia żaroodpornego wyłozonego papierem do pieczenia, skrapiamy oliwą.

Piekarnik rozgrzewamy do 180°C i pieczemy warzywa po przykrywką przez około 30 minut. W tym samym czasie gotujemy 0.7 litra wody. Mielone mięso mieszamy z jajkiem i przyprawiamy.

Formujemy małe kuleczki i wrzucamy na wrzątek. Warzywa wyjmujemy z piekarnika. Studzimy i obieramy, usuwamy z papryki gniazdo nasienne. Obrane warzywa miksujemy i dodajemy do bulionu z pulpecikami. Na koniec przyprawiamy oregano, pieprzem i solą.

8.5. Dzień 5.

Śniadanie - mleczna zupa z zacierkami, Drugie śniadanie - kasza manna gotowana na wodzie, polana sokiem z malin (najlepiej domowym), Obiad - kotlety marchewkowe i kasza kuskus, Podwieczorek - jednodniowy sok warzywny o ulubionym smaku, Kolacja - duszony na wodzie szpinak z jajkiem i jogurtem naturalnym, wymieszany z kaszą kuskus.

Przepis na kotlety marchewkowe:

Składniki:

• 2 duże surowe marchewki, starte na tarce,
• 300 gram mięsa wołowego,
• 1 łyżka mielonego siemienia lnianego/maki z lnu,
• 3 łyżki otrębów gryczanych lub pszennych,
• tymianek,
• cząber,
• 1 łyżka oleju rzepakowego,
• sól,
• pieprz,
• 1 łyżeczka oleju kokosowego.

Sposób przygotowania:

Wszystkie składniki łączymy i formujemy w kotlety. Smarujemy patelnię olejem i 3-4 łyżkami wody i rozgrzewamy. Po rozgrzaniu układamy kotleciki i dusimy około 20-25 minut.

8.6. Dzień 6.

Śniadanie - omlet z jednego jajka i 2 białek, 1 łyżki mąki pszennej, na patelni posmarowanej 1 łyżeczką klarowanego masła (lub przygotowany na beztłuszczowej patelni), z garścią młodego szpinaku i 3 plastrami jakościowo dobrej wędliny, Drugie śniadanie - naturalny jogurt (200 gram), brzoskwinia obrana ze skórki, Obiad - 200 gram pstrąga pieczonego ze świeżym tymiankiem, gotowany ziemniak (150-200 gram), z gotowaną marchewką i młodym groszkiem, Podwieczorek - maczane w mleku sucharki, Kolacja - krem z dyni z kokosowym mlekiem.

Przepis na krem z dyni z mlekiem kokosowym:

Składniki:

• 2 korzenie pietruszki,
• 100 mleczka kokosowego,
• 500 gram dyni,
• 1 łyżka oleju kokosowego,
• ziele angielskie,
• pieprz,
• gałka muszkatołowa.

Sposób przygotowania:

Myjemy i kroimy pietruszkę, w garnku na oleju ogrzewamy ziele, dodajemy dynie, pietruszkę i dusimy około 10 minut. Do garnka wlewamy wodę (600-700 ml), gotujemy około 20 minut. 5 minut przed końcem dodajemy mleko kokosowe. Dodajemy przyprawy i blendujemy.

8.7. Dzień 7.

Śniadanie - 2-3 ugotowane na miękko jajka, młoda fasolka szparagowa gotowana, polana 1 łyżką oliwy z oliwek, Drugie śniadanie - pszenna bułka z masłem, dobrej jakości wędliną, pomidorem bez skórki i sałatą, Obiad - pulpety w pomidorowym sosie, z białym ryżem, Podwieczorek - dojrzały banan w szklance maślanki, Kolacja - gotowana pierś z kurczaka, puree z bardzo rozgotowanego brokuła i 1 łyżki masła.

Przepis na pulpety w sosie pomidorowym:

Składniki:

• 1 małe jajko,
• 300 gram mielonego mięsa drobiowego,
• przecier pomidorowy 300-400 ml,
• natka pietruszki,
• koperek,
• szczypta soli i pieprzu.

Sposób przygotowania:

Doprawiamy mięso, dodajemy zieleninę i jajko. Mieszamy i formujemy małe pulpety. Zagotowujemy 200 ml wody i dodajemy przecier pomidorowy. Mieszamy i doprawiamy. Wkładamy pulpety i dusimy przez około 30 minut.

Jeżeli stan twojego zdrowia zacznie się poprawiać, stopniowo do diety możesz wprowadzać:

• słabą, naturalną kawę z mlekiem,
• razowe pieczywo,
• gotowane na miękko jaja,
• brokuły,
• szpinak),
• kalafior,
• śliwki,
• kiwi,
• melona.