Durian – wygląd, smak i zapach, właściwości zdrowotne

Durian (Durio zibethinus), znany równiej jako zybuczkowiec lub rościan, to sezonowy owoc tropikalny uprawiany w Azji Południowo-Wschodniej. Pochodzi z rośliny o nazwie Durian właściwy (Durio zibethinus Murr), należącej do rodziny wełniakowatych (Bombacaceae). Najwięksi producenci duriana to Malezja, Tajlandia, Indonezja i Filipiny.

Z uwagi na specyficzny smak i zapach oraz wysoką wartość odżywczą durian jest nazywany królem owoców, ale i owocem najbardziej niebezpiecznym. Dla wielu to także zakazany owoc, a także najbardziej śmierdzący owoc na świecie (durian zawiera 44 związki zapachowe). Ma to związek z jego oryginalnymi atrybutami i właściwościami.

Drzewo pochodzi z Indonezji i Malezji, a uprawia się je na terenie Azji południowo-wschodniej. Roślina osiąga od 30 do 50 metrów wysokości. Posiada rozłożystą koronę i duże kwiatostany oraz owoce. Co charakterystyczne, kwiaty wyrastają również bezpośrednio z pnia i grubszych gałęzi (to kaulifloria). Nasiona mają wielkość kasztanów, smakują podobnie jak orzechy. W Azji smaży się je na oleju i podaje się z ryżem i cukrem.

Owoce duriana są bardzo duże. Ich długość wynosi od 20 do 40 cm, zaś średnica od 15 do 20 cm. Ważą około 4 kg. Mają kolczastą skórę w kolorze żółto-brązowym i intensywnie żółty miąższ o konsystencji budyniu lub surowego ciasta. Ich wnętrze kryje czarne nasiona otoczone bladożółtym miąższem, jadalną częścią owocu. Jeden owoc po obraniu (miąższ) waży około 500 g. Durian charakteryzuje się krótkim okresem przydatności do spożycia, który wynosi zaledwie od 2 do 5 dni. Nazwa owocu pochodzi od malajskiego słowa duri, które oznacza „kolce”. Nawiązuje do charakterystycznego wyglądu skórki. Kolejną ciekawostką jest to, że owoc jest bardzo drogi. Jeden durian kosztuje około 250 zł.

O rościanie mówi się także, że to najniebezpieczniejsze owoce świata. Ma to związek zarówno z jego kolcami, które mogą uszkodzić skórę, jak i gabarytami. Spadające z drzewa owoce mogą nie tylko zranić, ale i zabić.

Opinie na temat smaku duriana są bardzo różne. Niektórym przypomina on smak malin, czy serka waniliowego, inni wyczuwają nutę orzechów, ale także… sera czy czosnku.

Owoce duriana spożywa się głównie na surowo, wydrążając miąższ łyżeczką lub po prostu trzymając go w dłoniach. W Azji z miąższu duriana przygotowuje się koktajle, pasty, lody, a także dodaje do cukierków i wypieków. Duriany można także gotować i smażyć, traktując jako dodatek do potraw mięsnych.

Warto pamiętać, że durian pozostawia w ustach intensywny posmak i powoduje dość dokuczliwe wzdęcia. Nie należy również spożywać go wraz z alkoholem, ponieważ może to wywołać wiele działań niepożądanych.

Durian zawiera wiele witamin, minerałów i właściwości odżywczych. Jest źródłem:

• witaminy A,
• witamin z grupy B: witamina B1, B2, B3, B5, B6, B9 i B12,
• witaminy C,
• żelaza,
• miedzi,
• manganu,
• potasu,
• kwasu foliowego.

• Oznacza to, że zybuczkowiec ma nie tylko niesamowity smak, ale i walory prozdrowotne:

• wpływa na powstawania czerwonych krwinek,

• ma pozytywny wpływ na kości,
• może powodować obniżenie poziomu cholesterolu i zapobiegać chorobom układu krążenia,
• poprawia koncentrację,
• ma dobry wpływ na układ nerwowy,
• łagodzi dolegliwości ze strony układu pokarmowego, ma dobry wpływ na żołądek,
• działa odmładzająco na skórę,
• jest afrodyzjakiem,
• może wzmacniać obronę antyoksydacyjną organizmu i chronić przed wolnymi rodnikami.

Durian jest owocem o niskim indeksie glikemicznym (IG = 49). Składa się głównie z wody i węglowodanów. Porcja 100 g duriana dostarcza około 150 kcal.

Durian jest owocem, który w niektórych kręgach i okolicznościach jest zakazany. Ma to związek z jego oryginalnym i niezwykle przykrym zapachem. Można spotkać się z opinią, że to kompilacja woni zepsutego mięsa ze starym serem pleśniowym, ale i zapach zużytych skarpetek, zapuszczonej toalety, gnijącej cebuli czy wymiocin.

Zapach duriana jest na tyle intensywny, że nie można go jeść i posiadać, przebywając w miejscach publicznych: hotelach, restauracjach czy komunikacji miejskiej. W krajach, gdzie można kupić duriany, powszechne są tabliczki z przekreślonym owocem. Znaki "no durians" należy traktować poważnie, ponieważ za złamanie zakazu grozi kara grzywny. Oznacza to, że duriany można jeść wyłącznie w wyznaczonych miejscach lub w obrębie stoisk z durianami.