Witamina PP (niacyna) - rola w organizmie, występowanie, niedobór i nadmiar

Witamina PP, znana także jako niacyna lub witamina B3, produkowana jest w organizmie z tryptofanu. Witamina PP produkowana jest w organizmie jednak tylko w ograniczonych, niewielkich ilościach, zatem jej najważniejszym źródłem musi być nasza dieta. Witamina PP odgrywa ważną rolę w organizmie człowieka, współdziałając w syntezie oraz rozkładzie węglowodanów, aminokwasów i kwasów tłuszczowych i wielu innych procesach. Witamina PP reguluje również cholesterol, a jej niedobór przynosi groźne skutki.

1. Historia witaminy PP

Nikomu nie trzeba mówić, jak ważne w naszym życiu są witaminy i minerały. Jedną z nich jest witamina PP. Nazwa tej witaminy pochodzi od słów „pella” i „agra” - błędnej formy włoskich słów „pellis” i „aegra” (czyli „chora skóra”).

Pierwsze badania nad schorzeniem, wynikającym z niedoboru witaminy PP, czyli pelagrą były przeprowadzane w XVIII wieku. Choroba ta początkowo występowała w Hiszpanii, Portugalii i we Włoszech, z czasem rozprzestrzeniła się na inne kraje europejskie.

W Polsce pelagra upowszechniła się pod nazwą „rumień lombardzki”. Choroba atakowała przede wszystkim osoby źle żywione, a więc: ubogą ludność, więźniów, chorych umysłowo.

Zobacz film: "Jak zdrowo jeść i tracić na wadze?"

Początkowo myślano, że choroba wynika z uczulenia na światło (w pożywieniu znajdują się czynniki, które są za to odpowiedzialne). Jednak z czasem udowodniono, że przyczyną jest niedobór witaminy PP.

Pierwsze próby leczenia polegały na stosowaniu odpowiedniej diety, jak się z czasem okazało, były to produkty zawierające dużo tryptofanu, który ulega przekształceniu w kwas nikotynowy w komórkach człowieka.

2. Rola witaminy PP w organizmie

Witamina PP (niacyna) bierze udział w rozkładzie i syntezie kwasów tłuszczowych, węglowodanów oraz aminokwasów, a także wpływa na przemiany metaboliczne mające na celu uwalnianie energii.

Witamina PP uczestniczy w procesie tworzenia czerwonych ciałek krwi, a w przypadku zatrucia hamuje toksyczne działanie niektórych związków chemicznych oraz leków.

Witamina PP to ważny uczestnik procesu regulacji stężenia cholesterolu we krwi. Oprócz tego, witamina PP rozszerza naczynia krwionośne, korzystnie wpływa na nasz układ nerwowy i ogólnie poprawia samopoczucie psychiczne. Jedną z zalet spożywania witaminy PP jest też dobry wpływ na nasz wygląd, ponieważ niacyna zwiększa ukrwienie skóry i poprawia jakość włosów.

Niacyna uczestniczy w wielu ważnych procesach zachodzących w naszym organizmie:

• utlenianie i redukcja,
• regulacja poziomu cukru we krwi,
• regulacja poziomu cholesterolu,
• regulacja przepływu krwi w naczyniach,
• synteza żeńskich hormonów płciowych,
• utrzymanie odpowiedniego stanu skóry.

3. Gdzie występuje witamina PP?

Witamina PP występuje głównie w drożdżach, otrębach pszennych oraz orzeszkach ziemnych. Jest obecna w dużych ilościach w rybach, a zwłaszcza wędzonej makreli oraz w łososiu. Innym źródłem witaminy PP mogą również być produkty białkowe chude, pochodzenia zwierzęcego jak i roślinnego.

Chude mięsa, które zawierają witaminę PP, to głównie cielęcina (6,00-6,50 mg/100 g), indyk (3,26 mg/100 g) i kurczak (2,78 mg/100 g). Oprócz tego znajdziemy ją również w wieprzowinie, podrobach, nabiale, soi, migdałach, grochu i fasoli. Ponadto, witamina PP znajduje się w produktach, takich jak:

• drożdże piwne,
• suszone brzoskwinie,
• wądróbka,
• tuńczyk,
• migdały,
• grzyby,
• groszek.

Małe ilości witaminy PP znajdziemy w mleku i jego przetworach (jogurty, sery twarogowe), a także niektórych warzywach i owocach (ziemniakach, cebuli, marchewce, białej kapuście, gruszkach, jabłkach, pomarańczach i truskawkach).

4. Niedobór i nadmiar witaminy PP

Przyczyny niedoboru witaminy PP to:

• niedożywienie organizmu,
• dieta zawierająca niedostateczną ilość niacyny lub tryptofanu,
• alkoholizm,
• długotrwałe zażywanie leków przeciwgruźliczych z grupy izoniazydów,
• upośledzenie procesu wchłaniania z przewodu pokarmowego,
• spożywanie dużych ilości cukrów.

Objawy niedoboru witaminy PP to:

• bezsenność,
• bóle głowy,
• trudności z pamięcią,
• agresywne zachowanie,
• wybuchy złości,
• niepokój,
• depresja,
• nadmierna aktywność,
• pogorszenie stanu skóry,
• choroby skórne,
• owrzodzenie warg,
• obniżona odporność na zimno,
• zwiększona wrażliwość na światło słoneczne.

W przypadku niedoborów witaminę PP można uzupełniać preparatami witaminowymi. Chrom zwiększa wchłanianie witaminy PP.

Nadmiar witaminy PP może negatywnie wpływać na nasz organizm, to skutkuje: bólami głowy, uczuciem mrowienia, zaczerwienieniem skóry, swędzeniem głowy. Niekiedy witamina PP w nadmiarze powoduje szum w uszach, niestrawność, niewydolność wątroby, arytmię serca, a nawet psychozy.