Pieczonki z kociołka - jak zrobić, przepis, jak dbać o kociołek
Pieczonki z kociołka to niezwykle smaczna potrawa jednogarnkowa przygotowywana bezpośrednio na ogniu. Sekret polega na umieszczeniu mięsa i warzyw korzeniowych w żeliwnym, ciężkim garnku z pokrywą na śruby. Jak zrobić najlepsze duszonki i jak dbać o żeliwny kociołek?
1. Czym są pieczonki z kociołka?
Pieczonki z kociołka (duszonki, prażonki) to sycąca potrawa jednogarnkowa, przygotowywana w specjalnym garnku na ognisku lub grillu. Kociołek zazwyczaj wykonany jest z żeliwa, ma trzy przykręcane nóżki i solidną pokrywę na śruby. Wstawia się go bezpośrednio w żar ogniska, przysypując dodatkowo jego dół. Po odkręceniu podstawy można umieścić go również na grillu, po uprzednim zdjęciu rusztu.
Duszonki to danie, zawierające mięso, warzywa korzeniowe i podstawowe przyprawy. Składniki umieszczone w naczyniu zależą od indywidualnych upodobań i regionu Polski.
Kociołek myśliwski zawiera dziczyznę, węgierski - sporą ilość ostrej papryki, a kociołek klasyczny to zwykle połączenie warzyw z boczkiem i kiełbasą.
2. Jak zrobić pieczonki z kociołka?
Prażonki zwykle traktowane są jako danie obiadowe, ze względu na sporą ilość mięsa. Zazwyczaj w garnku znajdziemy ziemniaki, buraki, marchew, cebulę, czosnek, boczek i kiełbasę, choć wiele osób dodaje również grzyby, inne gatunki mięs, ryby, a nawet sery czy owoce.
Do przygotowania pieczonek niezbędny jest kociołek, cały wykonany z żeliwa lub np. emaliowany w środku. Tradycjonaliści przekonują, że jedynie żeliwo nadaje potrawie niepowtarzalnego smaku i zapobiega przywieraniu składników do dna.
Na spodzie musi znaleźć się źródło tłuszczu, zwykle w postaci słoniny lub skóry z boczku. Następnie układa się liście kapusty i wybrane składniki, posypując je solą i pieprzem.
Na samym wierzchu powinien znaleźć się solidny kawałek masła i kolejna warstwa liści. Nie wolno zapomnieć również o dokładnym dokręceniu pokrywy.
3. Przepis na pieczonki z kociołka
Składniki:
- 1 kg ziemniaków,
- 0,5 kg cebuli,
- 0,5 kg marchewki,
- 0,5 kg wędzonego boczku,
- 2 kiełbasy zwyczajne,
- 1 czerwona papryka,
- 1 główka kapusty,
- sól, pieprz,
- słodka mielona papryka,
- lubczyk.
Sposób przygotowania:
Warzywa obieramy, myjemy i kroimy w kostkę, a boczek i kiełbasę w cienkie plasterki. Kociołek wycieramy do sucha i nacieramy olejem, dno dokładnie pokrywamy liśćmi kapusty i układamy składniki warstwowo, posypując je przyprawami.
Najlepiej na dole ułożyć ziemniaki, następnie marchew, kiełbasę, cebulę i boczek, a na górze paprykę. Kolejność tę utrzymujemy do momentu aż skończą się składniki, wierzch dodatkowo posypujemy lubczykiem i okrywamy liśćmi kapusty.
Na wierzch możemy położyć kawałek masła lub margaryny, by mieć pewność, że składniki się nie przypalą. Kociołek należy szczelnie zamknąć, dokręcając pokrywę i ułożyć w rozpalonym ognisku na około 1,5 godziny.
Warto pamiętać, by otworzyć naczynie dopiero po upływie ok. 20-30 minut od zdjęcia go ze źródła ognia. Pieczonki z kociołka podajemy z dodatkiem maślanki lub kefiru.
4. Jak dbać o żeliwny kociołek do pieczonek?
Kociołek to ciężki żeliwny garnek z pokrywą i nóżkami. Nie wolno go myć w zmywarce, wymaga również specjalnego traktowania. Najważniejsze jest jego wypalenie przed pierwszym użyciem, w tym celu naczynie myje się ciepłą wodą z płynem, dokładnie płucze i wyciera do sucha, a następnie smaruje dużą ilością oleju.
Kociołek następnie stawia się na ruszcie, rozpala ognisko i czeka 15 minut. Po tego upływie czasu garnek należy zdjąć, poczekać aż ostygnie, ponownie umyć, osuszyć i natłuścić, dopiero wtedy jest gotowy do użycia.
Po zakończeniu gotowania pieczonek naczynie za każdym razem myjemy w ciepłej wodzie, wycieramy i smarujemy niewielką ilością tłuszczu, by nie rdzewiał. Mocno zapieczone resztki można zagotować z wodą, zabronione jest używanie ostrych myjek. Traktowany w ten sposób kociołek przetrwa lata w nienaruszonym stanie.
