Słód jęczmienny – czy jest zdrowy? Właściwości i przeciwwskazania
Słód jęczmienny to ziarna jęczmienia poddane kiełkowaniu, czyli słodowaniu. Wykorzystuje się go do produkcji piwa, ale znajduje zastosowanie także w przemyśle spożywczym. Można go również włączać do diety wzmacniającej. To odżywczy zamiennik cukru. Produkt ten jest polecany kobietom karmiącym piersią, ponieważ pobudza laktację. Kto nie powinien po niego sięgać?
1. Co to jest słód jęczmienny?
Słód jęczmienny to produkt końcowy procesu słodowania, czyli moczenia oczyszczonego ziarna i utrzymania jego wilgotności przez odpowiednio długi czas. Dzięki temu zawiera wszelkie substancje odżywcze zawarte w jęczmieniu.
Jęczmień (Hordeum L.) to rodzaj zbóż z rodziny wiechlinowatych. Roślina wywodzi się ze strefy umiarkowanej półkuli północnej, a jej gatunkiem typowym jest Hordeum vulgare L., czyli jęczmień zwyczajny. To zboże jednoroczne, osiągające maksymalnie metr wysokości, jest jednym z najważniejszych na świecie.
Znaczną część upraw przeznacza się na produkcję słodu. To najważniejszy surowiec produkowany z jęczmienia, ale nie jedyny. Popularnymi produktami jęczmiennymi są także płatki jęczmienne, kasza jęczmienna i mąka jęczmienna. Ceniony jest także młody jęczmień w postaci rozdrobnionej trawy lub sproszkowanego soku, który wspomaga odchudzanie i oczyszczanie organizmu.
2. Jak zrobić słód jęczmienny?
Proces otrzymywania sodu jęczmiennego trwa od 5 do 8 dni. Aby go uzyskać, oczyszczone i posortowane ziarna jęczmienia moczy się w wodzie. Gdy namiękną i wykiełkują, rozkładają się w nich cukry i białka, a skrobia zostaje przekształcona do cukrów prostych i dwucukrów. Ostatecznie dzięki temu produkt końcowy zyskuje słodki smak, a masa staje się słodka.
Następnie mokry słód jest poddawany suszeniu i mieleniu. Proces słodowania odbywa się w słodowni, która może być częścią browaru lub stanowić odrębny zakład. Słód jęczmienny można kupić w wielu sklepach, zwłaszcza online i stacjonarnych supermarketach. Można go również przygotować samodzielnie w domu.
3. Zastosowanie słodu jęczmiennego
Słód jęczmienny wykorzystuje się przede wszystkim do produkcji piwa i whisky. Znajduje również zastosowanie w przemyśle spożywczym. Jest dodatkiem do wielu produktów, takich jak pieczywo i ciasta, a także słodycze. Dodaje się go w celu podniesienia walorów odżywczych lub smakowych (to nośnik enzymów oraz słodzik, zamiennik cukru). Słód jęczmienny wpływa nie tylko na smak, ale i kolor oraz zapach.
Słód jęczmienny może być także elementem diety wzmacniającej. Z uwagi na wysoką wartość odżywczą mogą go stosować osoby, które chcą wzmocnić swój organizm, również sportowcy i rekonwalescenci oraz kobiety karmiące piersią. Słód jest też dobrym zamiennikiem cukru, który nie tylko sprawia, że potrawa czy napój jest słodki, ale i dostarcza wielu cennych składników odżywczych.
Słód jęczmienny na laktację
Okazuje się, że słód jęczmienny działa pobudzająco na laktację (ma działanie laktogenne). Wspiera produkcję pokarmu kobiecego poprzez wpływ na wydzielanie prolaktyny, hormonu białkowego przedniego płatu przysadki mózgowej, który odpowiada za wytwarzanie mleka.
Wystarczy pić go godzinę lub pół przed karmieniem. Na jego bazie produkuje się także suplementy diety dla kobiet karmiących piersią i zmagających się z problemami laktacyjnymi.
4. Wartości odżywcze i właściwości prozdrowotne
Słód jęczmienny jest bogaty w różne składniki odżywcze znajdujące się w jęczmieniu. To:
- węglowodany,
- białko,
- błonnik
- minerały takie jak fosfor, magnez, mangan, miedź, potas, selen,
- witaminy z grupy B (B1 i B9) i witamina E.
Dostrzega się również właściwości prozdrowotne słodu z jęczmienia. Okazuje się bowiem, że produkt korzystnie wpływa na metabolizm, wspomaga odchudzanie i zwiększa odporność organizmu. Ma nie tylko działanie wzmacniające i ochronne, ale i obniża ciśnienie krwi, poprawia pracę jelit i trawienie, zapobiega gromadzeniu się złogów w jelitach.
Ponadto słód jęczmienny wpływa korzystnie na stan skóry oraz jej przydatków (paznokci i włosów), łagodzi podrażnienia, odczyny alergiczne i stany zapalne. Dobrze działa na układ nerwowy, dbając o prawidłową pracę komórek. Redukuje zmęczenie, stres i napięcia nerwowe, poprawia samopoczucie.
5. Przeciwwskazania do spożywania słodu jęczmiennego
Warto przy tym pamiętać, że nie każdy może stosować słód jęczmienny. Muszą na niego uważać diabetycy, osoby zmagające się z insulinoopornością i zagrożone cukrzycą. To bowiem produkt wyróżniający się wysoką zawartość cukrów prostych.
Oznacza to, że skutkiem spożycia słodu jęczmiennego jest gwałtowny wzrost insuliny we krwi. O ile jęczmień w formie ziarna, mąki czy odwaru działa korzystnie na metabolizm cukrów, o tyle słód jest niedopuszczalny w diecie cukrzyków i osób borykających się z jego skokami i wysokim poziomem.
Przeciwwskazaniem do spożycia słodu jęczmiennego jest także celiakia, czyli nietolerancja glutenu zawartego w ziarnie jęczmienia. Powinny go unikać także osoby, które chcą schudnąć (skąd kwestia słód jęczmienny a tycie? Produkt jest wysokoenergetyczny i zasobny w cukry proste. Spożywanie go często i w dużych ilościach może prowadzić do nadwagi).