Sprawca raka trzustki. Polacy pochłaniają 43 kg rocznie
W ostatnich latach w Polsce obserwuje się znaczny wzrost spożycia cukru, co budzi coraz większe obawy specjalistów ds. zdrowia publicznego. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) roczna konsumpcja cukru na jednego mieszkańca wzrosła z 41,6 kg w 2021 roku do 43,2 kg w 2023 roku. Polacy spożywają dwa razy więcej cukru niż wynosi światowa średnia, co grozi nie tylko cukrzycą, ale i rakiem trzustki.
1. Zmieniające się nawyki konsumpcyjne
Dane wskazują na dwie wyraźne tendencje. Z jednej strony spadło spożycie nieprzetworzonego cukru stołowego - od 2008 do 2017 roku zmniejszyło się ono o 5,7 kg na osobę.
Z drugiej strony jednak znacznie wzrosła konsumpcja cukru w formie przetworzonej - w słodkich napojach, słodyczach i wypiekach. W ciągu tego samego okresu roczne spożycie cukru w tych produktach wzrosło o 11,8 kg. To oznacza, że choć coraz rzadziej sięgamy po cukier w czystej formie, jest on wszechobecny w naszej diecie.
Zobacz także: Dziennikarz zrezygnował z cukru i przetworzonej żywności. Taki jest skutek
2. Konsekwencje nadmiernego spożycia cukru
Nadmierne spożycie cukru prowadzi do wielu problemów zdrowotnych. Zalicza się do nich m.in.:
Otyłość i nadwaga: w Polsce, podobnie jak na całym świecie, rośnie liczba osób z nadwagą i otyłością. Według raportu World Obesity Atlas w 2020 roku 2,6 mld osób na świecie zmagało się z tym problemem, a prognozy na 2035 rok mówią o wzroście tej liczby do 4 mld.
Cukrzyca typu 2: w 2023 roku w Polsce zarejestrowano aż 5,5 tys. przypadków hospitalizacji związanych z dużą amputacją kończyny dolnej u pacjentów z cukrzycą. Oznacza to, że co godzinę i 35 minut dokonuje się takiego zabiegu.
Choroby sercowo-naczyniowe: badania wykazały, że spożycie ponad 25 proc. kalorii z cukrów prostych trzykrotnie zwiększa ryzyko zgonu z powodu chorób sercowo-naczyniowych. Regularne picie dwóch słodzonych napojów dziennie wiąże się z 35-procentowym wzrostem ryzyka tych schorzeń.
Nowotwory: cukier jest związany z rozwojem niektórych nowotworów, zwłaszcza raka trzustki.
Przyspieszone starzenie się organizmu: cukier przyczynia się do procesu glikacji kolagenu, co prowadzi do szybszego powstawania zmarszczek, a także osłabia strukturę DNA i zaburza wchłanianie białek.
3. Ukryty cukier w produktach spożywczych
Cukier często kryje się w produktach pod różnymi nazwami, takimi jak: glukoza, fruktoza, sacharoza, syrop glukozowo-fruktozowy, maltodekstryna, karmel czy sok owocowy. Czytanie etykiet staje się więc kluczowe dla ograniczenia jego spożycia.
WHO rekomenduje, aby spożycie cukrów prostych nie przekraczało 10 proc. dziennego zapotrzebowania kalorycznego. Dalsze ograniczenie do 5 proc. może przynieść dodatkowe korzyści zdrowotne. Dla przeciętnej osoby dorosłej oznacza to około 25-50 g cukru dziennie, co odpowiada 5-10 łyżeczkom.
Sprawdzaj skład kupowanych produktów i wybieraj te z mniejszą zawartością cukru. Unikaj też słodzonych napojów, zastąp je wodą, herbatą lub kawą bez dodatku cukru.
Nadmierne spożycie cukru jest jednym z największych wyzwań współczesnej diety. Świadome wybory żywieniowe oraz edukacja w zakresie zdrowego odżywiania mogą znacząco zmniejszyć ryzyko poważnych chorób w przyszłości.
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
