Brzoza brodawkowata – wygląd, właściwości i zastosowanie
Brzoza brodawkowata to drzewo ozdobne, które wykazuje właściwości lecznicze. Stosowane w postaci naparu, herbaty, nalewki i soku działa moczopędne, zwiększa potliwość organizmu. Z tego powodu wykorzystuje się je w leczeniu przewlekłych schorzeń dróg moczowych, kamicy nerkowej i skazy moczanowej. Odnajduje się także w kosmetyce. Jakie ma właściwości? Czy istnieją przeciwwskazania do jej stosowania?
1. Co to jest brzoza brodawkowata?
Brzoza brodawkowata (Betula pendula) jest drzewem z rodziny brzozowatych. Znana jest także jako brzoza biała, brzoza gruczołowata czy brzezina. Można je spotkać w parkach, ogrodach i zieleni miejskiej, także w lasach dębowych, brzozowych i sosnowych. Lubi gleby ubogie, kamieniste, a także piaski i gliny. Preferuje stanowiska dobrze nasłonecznione.
Jak wygląda brzoza brodawkowata? Drzewo osiąga do 30 m wysokości. Jej gałązki są brodawkowate, cienkie i zwisające, a liście trójkątne lub romboidalne, zaostrzone, nagie, jasnozielone liście. Jesienią przebarwiają się na żółto.
Korona brzozy brodawkowatej jest gęsta, z wiekiem staje się bardziej ażurowa. Charakterystyczną cechą drzewa jest gładka, biała kora. U młodych drzew jest brązowa, z czasem staje się biała, łuszcząca się okrężnie.
2. Właściwości brzozy brodawkowatej
Brzoza brodawkowata to nie tylko roślina ozdobna, ale i lecznicza, wykorzystywana w medycynie naturalnej. Surowcem zielarskim są liście brzozy (Betulae folium), także kora brzozowa (Cortex Betulae) będąca źródłem betuliny oraz pozyskiwany wiosną sok z brzozy. Młode liście i pączki to także surowiec zielarski posiadający olejek eteryczny.
Za właściwości brzozy brodawkowatej odpowiadają obecnie w niej związki czynne, takie jak poliprenole, triterpeny, flawonoidy, garbniki katechinowe, kwasy polifenolowe, olejki eteryczne, a także sole miedzi, cynku i magnezu. Za białe zabarwienie drzewa odpowiada betulina wykazująca właściwości antyseptyczne.
3. Działanie, wskazania i dawkowanie
Brzoza brodawkowata stosowana wewnętrznie ma działa silnie moczopędnie. Zwiększa również potliwość organizmu, usprawnia przemianę materii i wzmacnia organizm, obniża gorączkę, łagodzi ból gardła i wspiera regenerację organizmu.
Regeneruje tkanki, łagodzi ból mięśni. Dzięki temu przeciwdziała tworzeniu się złogów i kamieni moczowych, zapobiega anemii, wzmacnia odporność i tonuje bóle reumatyczne. Ekstrakt z kory regeneruje podrażnioną skórę, a i odbudowuje jej naturalną warstwę ochronną.
Wykorzystywana zewnętrznie kora brzozy (w postaci okładów) ma działanie odkażające. Z uwagi na to, że roślina ma właściwości przeciwgrzybicze, przeciwbakteryjne i przeciwzapalne, wykorzystuje sia ją w leczeniu trądziku, egzemy, AZS (atopowe zapalenie skóry) łojotoku, alergii czy łuszczycy.
Na co pomaga brzoza brodawkowata? Roślina, z uwagi na właściwości moczopędne, jest zalecana w leczeniu takich zaburzeń i chorób jak:
- przewlekłe schorzenia dróg moczowych ze zmniejszonym wydzielaniem moczu, zapalenie nerek,
- kamica nerkowa,
- skaza moczanowa,
- choroba gośćcowa,
- zapalenie węzłów chłonnych,
- choroby skóry,
- osłabienie organizmu.
Brzoza brodawkowata podawana jest w postaci naparu, herbaty, nalewki i soku (zwany dawniej oskołą). Można również kupić różne preparaty, które ją zawierają. To tabletki, kapsułki czy płyny ukierunkowane na cholesterol, zakażenia układu moczowego, infekcje i detoksykację organizmu.
Kosmetyki z brzozą brodawkowatą
Liście brzozy brodawkowatej są wykorzystywane w kosmetyce. Można je nie tylko znaleźć w produktach przeznaczonych do pielęgnacji włosów przetłuszczających i skłonnych do wypadania czy przeciwłupieżowych. W kosmetologii stosowane są również ekstrakt z betuliny oraz kwas betulinowy. Ponadto napary ze świeżych liści wykazują działanie antycellulitowe.
4. Skutki uboczne, przeciwwskazania i środki ostrożności
Choć brzoza brodawkowata jest rośliną bezpieczną, istnieją przeciwwskazania do jej stosowania. Stanowi ją nadwrażliwość na pyłki i liście brzozy, ale także ciąża, okres karmienia piersią oraz wiek. Preparatów z brzozą nie powinny zażywać dzieci do 12. roku życia. Do przeciwwskazań należy także niedrożność dróg moczowych i obrzęki spowodowane niewydolnością nerek bądź serca.
Brzoza stosowana zwykle nie wywołuje działań niepożądanych. Do potencjalnych skutków ubocznych należą trudności w oddawaniu moczu i krwiomocz, reakcje alergiczne (takie jak świąd, pokrzywka, wysypka), nudności i gorączka. Zwykle są one konsekwencją nieodpowiedniego stosowania surowca (zbyt często, w za dużych ilościach).
