Jemioła pospolita – właściwości lecznicze, zastosowanie i przeciwwskazania
Jemioła pospolita to roślina, która pasożytuje na drzewach liściastych, ale i iglastych. Pobiera od nich wodę i składniki mineralne. Jest także dostępna w formie suszu do przygotowywania naparów, ale też suplementów diety, leków i wyrobów medycznych. Najważniejsze wskazania do stosowania preparatów z jemiołą to choroby krążenia, nadciśnienie tętnicze i miażdżyca. Kiedy ją stosować?
1. Co to jest jemioła pospolita?
Jemioła pospolita (Viscum album L.) to krzew o kształcie kuli, który rośnie na drzewach i krzewach. Występuje w Europie i Azji. W Polsce obserwuje się trzy podgatunki. To jemioła pospolita typowa, jemioła pospolita rozpierzchła i jemioła pospolita jodłowa. Najrzadsza jest jemioła jodłowa.
Na jakich drzewach rośnie jemioła? Można ją dostrzec w koronach drzew liściastych za wyjątkiem jesionu, buka i dębu oraz na drzewach iglastych, takich jak modrzew, sosna, jodła. Zasiedla okazy tylko starsze. Jest pasożytem.
2. Jak wygląda jemioła pospolita?
Jemioła pospolita jest rośliną wyjątkową. Dożywa nawet 40 lat, osiąga średnicę 100 cm. Charakterystyczne dla niej jest to, że jej liście są zielone nawet zimą. Nie ma korzenia, a ssawki, które biegną pomiędzy korą a drewnem rośliny żywicielki i rozrastają się w gałęziach (dzięki temu pobierają od niej wodę i sole mineralne).
Liście jemioły są grube i skórzaste i tępo zakończone, a łodyga jest zielona, krótka i silnie rozgałęziona. Krzew kwitnie od lutego do marca. Jego kwiaty są żółtawe i tworzą się w rozwidleniach łodygi. Owoc to biała nibyjagoda (dojrzewa w grudniu). Jagody jemioły rozpierzchłej są żółte.
Skąd się bierze jemioła na drzewach? Jej jagody przyklejają się do dziobów ptaków. Te, czyszcząc je, trą nimi o gałązki. W ten sposób przenoszą nasiona na inne drzewa.
3. Właściwości i działanie jemioły
Jemioła pospolita kojarzy się z dekoracją bożonarodzeniową (gałązki jemioły wieszane są w domach przy suficie lub nad drzwiami, co ma zapewnić szczęście domostwu). Jest także rośliną leczniczą, która zawiera wiele różnych związków aktywnych. To peptydy, polisacharydy, lektyny aminokwasy, fitosterole, poliole, flawonoidy, minerały, takie jak potas i wapń oraz kwasy (oleanolowy, ursolowy, betulinowy).
Skład chemiczny jemioły (choć w dużej mierze zależy od drzewa, które jest jej żywicielem) sprawia, że roślina ma właściwości przeciwmiażdżycowe, przeciwkrwotoczne, immunostymulujące, hipocholesterolemiczne, rozgrzewające, uspokajające, przeciwskurczowe i przeciwnowotworowe.
Na co pomaga jemioła?
Preparaty, które zawierają jemiołę, stosuje się w leczeniu chorób układu sercowo-naczyniowego: nadciśnienia, miażdżycy, choroby wieńcowej oraz zaburzeń rytmu serca. Ma to związek z tym, że jemioła:
- obniża ciśnienie tętnicze krwi,
- rozszerza naczynia krwionośne,
- stabilizuje rytm pracy serca,
- łagodzi objawy towarzyszące żylakom,
- wspomaga pracę mózgu,
- chroni przed zawałem i udarem.
Ponadto jemioła pospolita:
- łagodzi zaburzenia miesiączkowania, tonuje bóle menstruacyjne,
- łagodzi ból,
- obniża stężenie cholesterolu we krwi,
- pozytywnie wpływa na odporność,
- wspomaga leczenie problemów ze snem.
4. Zastosowanie jemioły pospolitej
Surowiec leczniczy stanowi głównie ziele, ale też liście i pędy jemioły pospolitej. Roślinę można kupić w postaci suszu. Jemiołę można stosować pod postacią naparu, odwaru lub preparatów typu krople (wyciąg z jemioły).
Dostępne są także różne preparaty: płyny doustne, maści, suplementy diety i wyroby medyczne w formie tabletek i kapsułek. Można je nabyć w aptekach i sklepach zielarskich. Jemioła pospolita stanowi także składnik rozgrzewającej maści końskiej.
5. Ziele jemioły przeciwwskazania i skutki uboczne
Jemioła pospolita, choć jest uznawana za roślinę bezpieczną, nie może być stosowana zawsze i przez wszystkich. Wyciąg z jemioły na nadciśnienie nie może być wykorzystywany przez kobiety w ciąży i karmiące piersią. Przeciwwskazanie stanowi także młody wiek. Preparatów z jemiołą nie można podawać dzieciom i młodzieży.
Czy jemioła jest szkodliwa? Może. Okazuje się bowiem, ze w czasie zażywania preparatów zawierających jemiołę pospolitą mogą wystąpić różne działania niepożądane. Nawet stosowanie optymalnych dawek terapeutycznych może wywołać różne skutki uboczne to:
- zaburzenia widzenia,
- nudności, wymioty,
- gorączka,
- drgawki,
- bóle głowy,
- zwolnienie akcji serca,
- halucynacje.
Może także dojść do poronienia. Przedawkowanie jemioły pospolitej może stanowić zagrożenie zdrowia i życia.
