Dieta przy jaskrze - co jeść, a czego unikać?

Dieta przy jaskrze, która jest chorobą oczu związaną z uszkodzeniem nerwu wzrokowego, często wiążąca się z podwyższonym ciśnieniem wewnątrzgałkowym, może mieć istotny wpływ na jej rozwój leczenie, także zapadalność i progresję choroby. Niemniej należy pamiętać, że zmiana sposobu żywienia u osób, u których rozpoznano jaskrę, to za mało. Podstawą leczenia są leki, laseroterapia lub zabiegi chirurgiczne.

Jaka jest rola diety w leczeniu jaskry? Okuliści twierdzą, że odpowiedni sposób żywienia wpływa na ciśnienie wewnątrzgałkowe i na kondycję oczu, co może znacząco wpłynąć na stan narządu wzroku, ale i zapobiegać rozwojowi jaskry.

Składniki odżywcze wspomagające zdrowie oczu w diecie przy jaskrze to:

• kwasy tłuszczowe omega-3, obecne w tłustych rybach morskich (łosoś, makrela, sardynki). Rekomenduje się ich spożycie 3 razy w tygodniu. Kwasy tłuszczowe omega-3, które mogą pomóc w redukcji stanu zapalnego w organizmie, zawierają również orzechy włoskie (i inne) oraz nasiona lnu czy chia. Badania wskazują, że spożywanie większej ilości kwasów Omega-3 zmniejsza ciśnienie w oku,
• magnez, który może pomóc w regulacji ciśnienia krwi. Produkty bogate w magnez to banany czy migdały,
• cynk, który pomaga w przyswajaniu witaminy A, która jest kluczowa dla dobrego widzenia. Doskonałym źródłem cynku są ostrygi, wołowina, fasola, orzechy nerkowca,
• selen działający jako antyoksydant. Źródłem selenu są orzechy brazylijskie, tuńczyk, jaja,
• przeciwutleniacze, które unieszkodliwiają wolne rodniki wywołujące stres oksydacyjny, a w konsekwencji wiele różnych chorób, w tym jaskrę. Dowiedziono, że związki o działaniu antyoksydacyjnym mają największy wpływ na rozwój, występowanie i przebieg choroby. Tym samym antyoksydanty mogą pomóc w ochronie komórek nerwu wzrokowego przed uszkodzeniem.

Istotną rolę w diecie odgrywają warzywa i owoce oraz oleje bogate w witaminę C i E, beta-karoten, flawonoidy, karotenoidy oraz witaminę A. Szczególnie korzystna dla zdrowia oczu jest luteina i zeaksantyna.

W diecie osób chorujących na jaskrę nie może zabraknąć takich produktów jak:

• zielone warzywa liściaste (szpinak, jarmuż, brokuły, brukselka, zielony groszek),
• kolorowe warzywa i owoce (papryka, jagody, marchew, pomidory, fasola, ogórki, seler, awokado, owoce cytrusowe, kukurydza),
• orzechy i nasiona (migdały, nasiona słonecznika, różne gatunki orzechów),
• herbata zielona i czarna.

Trzeba pamiętać o spożyciu tłuszczów, w obecności których wchłaniane są witaminy ADEK (dobrze jest do potrawy dodawać łyżeczkę oleju lnianego lub oliwy z oliwek).

Kluczowe jest również picie odpowiedniej ilości wody: regularnie, małymi łykami, przez cały dzień. To pomoże uniknąć nagłych zmian ciśnienia wewnątrzgałkowego. Złą praktyką jest picie dużych ilości płynów w krótkim czasie.

Suplementy diety wspierające terapię jaskry

W walce z jaskrą mogą pomóc suplementy diety, które zawierają takie substancje jak:

• forskolina wyizolowana z korzenia pokrzywy indyjskiej, który obniża ciśnienie w oku. Dostępne są suplementy diety zawierające forskolinę razem z homotauryną, L-karnozyną oraz witaminami z grupy B,
• melatonina, która chroni komórki nabłonka siatkówki przed stresem oksydacyjnym,
• citikolina,
• magnez z witaminą B6,
• Gingko biloba (preparaty miłorzębu japońskiego).

Badania sugerują, że wysokie spożycie kofeiny może zwiększać ciśnienie wewnątrzgałkowe, co jest czynnikiem ryzyka rozwoju jaskry. Z tego powodu należy ograniczyć spożycie kawy, napojów energetycznych i mocnej herbaty. To konieczne, by utrzymać odpowiednie ciśnienie w oku.

Ponieważ dieta zasobna w sól może prowadzić do podwyższenia ciśnienia krwi, co z kolei może mieć wpływ na ciśnienie wewnątrzgałkowe, trzeba ograniczać jej spożycie (problemem jest nie tylko sól dodawana do domowych potraw, ale i żywności przetworzonej).

Bardzo ważne jest także ograniczenie tłuszczów trans i tłuszczów nasyconych, które mogą negatywnie wpływać na zdrowie serca i naczyń krwionośnych, a także kondycję i funkcjonowanie narządu wzroku. Kluczowe jest ograniczenie spożycia fast foodów, smażonych potraw, słodyczy i produktów piekarniczych.

Ponieważ racjonalna dieta pomaga utrzymać prawidłowe ciśnienie krwi i stężenie glukozy we krwi, a i pomaga zmniejszyć znaczne ryzyko jaskry, osoby na nią cierpiące powinny także unikać spożywania produktów, które przyczyniają się do rozwoju zespołu metabolicznego, otyłości, zaburzeń ciśnienia krwi i cukrzycy (są czynnikami ryzyka jaskry pierwotnej otwartego kąta). To na przykład przetworzona żywność, produkty o wysokiej zawartości cukru, soli czy tłuszczów nasyconych i trans, produkty z wysokim indeksem glikemiczny (IG) i alkohol.

Do wzrostu ciśnienia krwi, co z kolei może wpływać na ciśnienie wewnątrzgałkowe, może prowadzić również otyłość. To dlatego ważne jest, by stosować dobrze zbilansowaną dietę, ale i dbać o regularną aktywność fizyczną.