Mirabelki – wygląd, właściwości zdrowotne i wykorzystanie

Mirabelki to owoce jednej z odmian śliwy domowej. Roślina pochodzi z Azji. Jest mało wymagająca, do wzrostu potrzebuje jedynie słonecznego stanowiska. Choć te niepozorne, żółte śliweczki są bogate w witaminy, minerały i antyoksydanty, pozostają najbardziej niedocenianymi i niewykorzystanymi owocami w Polsce. Dlaczego warto je zbierać i jeść?

1. Co to są mirabelki?

Mirabelki to krzewy lub drzewa dorastające do 3-6 metrów wysokości. W Polsce śliwa domowa mirabelka (Prunus domestica subsp. syriaca) jest rośliną uprawną, często również porasta nieużytki, parki i skraje dróg. W zależności od systemu klasyfikacyjnego jest traktowana jako podgatunek lub odmiana rośliny z rodziny różowatych.

Śliwa domowa mirabelka pochodzi z Azji. Po raz pierwszy wyhodowano ją najprawdopodobniej w okolicach Anatolii. Pierwsze europejskie wzmianki na jej temat pochodzą z XIII w.

W Polsce rośliny upowszechniły się kilkaset lat temu. Obecnie rosną u nas dwie odmiany mirabelek. To:

• mirabelka z Nancy, najbardziej ceniona i najszlachetniejsza odmiana. Pochodzi z Lotaryngii. Ma złotożółte owoce, które zbiera się na przełomie lipca i sierpnia,
• mirabelka Flotowa, sprowadzona z Austrii. Ma małe, żółte owoce z intensywnym białawym nalotem. Są słodko-kwaśne. Zbiera się je w połowie sierpnia. Najczęściej rośnie na południu Polski.

2. Jak wyglądają mirabelki?

Mirabelka ma niewielkie liście i jadalne, kuliste, żółte lub czerwone owoce. Są małe, o średnicy 3-5 cm (różnią się wielkością i barwą w zależności od odmiany). Owoce mirabelki są słodkie, a gdy dojrzeją, ich miąższ łatwo oddziela się od pestki. Te są trujące, ponieważ zawierają amigdalinę.

Roślina kwitnie w kwietniu. Posiada małe, białe lub zielonkawe, pachnące kwiaty o okrągłych płatkach. W owoce, które są gotowe do zbioru od połowy lipca do września, przekształcają się po zapyleniu.

3. Właściwości zdrowotne mirabelki

Mirabelki są dość kaloryczne. Porcja 100 g zawiera około 60 kcal. Ich indeks glikemiczny, podobnie jak innych śliwek, wynosi 35 (IG=35). Ma to związek z dużą zawartością cukru (fruktozę, glukozę i sacharozę).

Mirabelki są nie tylko smaczne, ale zdrowe. Zawierają sporo witamin i minerałów, takich jak:

• witamina A,
• witaminy z grupy B (witamina B1, B2, B3, B6, B9),
• witamina C,
• witamina E,
• fosfor,
• magnez,
• potas,
• wapń,
• żelazo.

Mirabelki zawierają też kwasy organiczne: jabłkowy i cytrynowy, a także flawonoidy. To organiczne związki chemiczne występujące w roślinach. Pełnią funkcję barwników, przeciwutleniaczy i naturalnych insektycydów. Dzięki obecności pochodnych kwercetyny mirabelka posiada duży potencjał antyoksydacyjny.

Owoce mirabelki są także źródłem garbników, które mają działanie ściągające, antybakteryjne oraz przeciwzapalne, zwłaszcza w obrębie układu trawiennego. Poza tym, ponieważ zawierają sporo błonnika, pektyn i sorbitolu, wspierają trawienie.

Ze względu na swoje właściwości mirabelki przynoszą wiele korzyści dla zdrowia, ponieważ:

• przeciwdziałają miażdżycy, poprawiają krążenie krwi i szczelność oraz elastyczność naczyń krwionośnych, obniżają ciśnienie,
• obniżają poziom cholesterolu we krwi,
• posiadają właściwości przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybicze,
• opóźniają oznaki starzenia komórek,
• regulują trawienie i pracę jelit. To doskonały naturalny lek na zaparcia. Według specjalistów mirabelki mogą również chronić przed zachorowaniem na nowotwór jelita grubego,
• zmniejszają reakcje alergiczne na pyłki drzew, łagodzą stany zapalne w organizmie,
• przeciwdziałają anemii i osteoporozie,
• dobrze wypływają na wzrok i skórę,
• niszczą wolne rodniki, chroniąc od nowotworów,
• chronią organizm przed chorobą Alzheimera lub depresji.

4. Jak jeść mirabelki?

Mirabelki, ze względu na swoje właściwości, są polecane osobom w każdym wieku, niemniej z uwagi na obecność pektyn i sorbitolu (to alkohol cukrowy posiadający działanie przeczyszczające) nie należy przesadzać z ich ilością.

Jedząc mirabelki warto pamiętać, by wybierać wyłącznie te owoce, które nie rosną przy ulicach, ponieważ te zwykle zawierają metale ciężkie pochodzące ze spalin samochodowych. Najlepsze krzewy i drzewa rosną w sadach czy przydomowych ogrodach. Przed konsumpcją owoce należy dokładnie myć. Mirabelek nie powinny spożywać także cukrzycy (owoce zawierają węglowodanów (głównie fruktozę i glukozę).

Mirabelki można jeść na surowo, dodawać do deserów i ciast, a także mrozić. Są doskonałe na przetwory: dżemy mirabelkowe i powidła, syropy czy kompoty, a także soki, nalewki, likiery i wino. Sprawdzają się także jako dodatek mięsa.