Napar z nagietka – właściwości, zastosowanie i przygotowanie
Napar z nagietka to napój, po który warto sięgać z wielu powodów. Wykorzystuje się go w celu łagodzenia dolegliwości żołądka i jelit, przy bólu po operacjach żołądka i dróg żółciowych. W formie odwaru znajduje zastosowanie w chorobach i stanach zapalnych skóry. Jak go przygotować? Jakie ma właściwości?
1. Co to jest napar z nagietka?
Napar z nagietka to napój, który sprawdza się w wielu okolicznościach, zwłaszcza przy stanach zapalnych wątroby i dróg żółciowych oraz podczas leczenia wrzodów żołądka i dwunastnicy oraz żylaków. Co ważne, łagodzi także nieżyt jelit i żołądka.
Ziele nagietka w formie naparu może być stosowane również w leczeniu zaburzeń miesiączkowania oraz bolesnych miesiączek. Stosowany podczas klimakterium łagodzi przykre dolegliwości.
Nagietek świetnie radzi sobie także z problemami z jamą ustną i gardłem. Sprawdza się podczas przeziębienia.
Zewnętrznie stosuje się go przy stanach zapalnych skóry oraz błon śluzowych jamy ustnej i gardła, przy trudno gojących się ranach i owrzodzeniach.
2. Wygląd i wykorzystanie nagietka
Nagietek lekarski (Calendula officinalis L.) to jednoroczna roślina z rodziny astrowatych. Rośnie zazwyczaj na polach i nieużytkach oraz wzdłuż dróg. Pochodzenie gatunku jest niejasne.
Najpewniej wywodzi się z terenów śródziemnomorskich lub Iranu. Roślina jest także znana jako pazurki, paznokietki czy miesięcznica.
Jak wygląda nagietek? Roślina ma lancetowate liście oraz wzniesione i rozgałęzione łodygi o wysokości 20–50 cm. Na wierzchołkach łodyg tworzą się kwiatostany, koszyczki o średnicy 2–5 cm. Kwiaty kwitną od czerwca do września. Są żółte lub pomarańczowe.
Nagietek to roślina ozdobna, chętnie uprawiana w domowych ogródkach, ale i lecznicza. Bywa też wykorzystywany w kosmetyce, ponieważ skutecznie łagodzi zaczerwienienia i pęknięcia naskórka.
Można go znaleźć w kremach gojących dłonie po odmrożeniach lub oparzeniach. Jest także składnikiem maseczek, mleczek, kremów, past, szamponów oraz olejków do cery suchej, łuszczącej się i skłonnej do infekcji.
Ponadto wyciąg z nagietka stosowany jest jako składnik preparatów zwalczających uporczywe objawy klimakterium. Płatki, ale i liście nagietka bywają wykorzystywane w kuchni.
Są bowiem bogate w witaminy i minerały. Wykorzystuje się je także w przemyśle spożywczym do barwienia tłuszczów i żółtych serów. Przypisuje się właściwości magiczne. Nagietek lekarski można stosować zarówno zewnętrznie, jak i wewnętrznie. Najpopularniejsze produkty z nagietka to:
- napar z nagietka, herbata z nagietka, odwar z nagietka,
- wyciąg z nagietka,
- krem nagietkowy,
- nalewka z nagietka,
- olej z nagietka,
- maść z nagietka.
3. Właściwości lecznicze i działanie naparu z nagietka
Nagietek lekarski jako roślina lecznicza jest wykorzystywany od dawna. Surowiec zielarski stanowią kwiaty nagietka (Calendulae flos), całe lub rozdrobnione, wysuszone, w pełni rozwinięte, oddzielone od osadnika (wysuszone koszyczki nagietka lub wysuszone kwiaty języczkowe).
Koszyczki rumianku zawierają olejek eteryczny, glikozydy i saponiny triterpenowe, magnez, karotenoidy, flawonoidy, a także gorycze, związki śluzowe, kwasy organiczne, fitosterole.
To dlatego przygotowywany z kwiatów nagietka napar ma wiele leczniczych właściwości:
- wzmaga wydzielanie soku żołądkowego i żółci (ma działanie żółciopędne),
- łagodzi skurcze przewodu pokarmowego (ma działanie rozkurczowe),
- łagodzi objawy niestrawności,
- działa przeciwbakteryjnie i przeciwzapalnie, niszczy niektóre paciorkowce i gronkowce,
- wzmacnia odporność organizmu,
- działa uspokajająco,
- obniża ciśnienie krwi.
- ma działanie moczopędne.
4. Przeciwwskazania do spożywania naparu z nagietka
Nagietek spożywany w nadmiarze może zaszkodzić. Nie powinny go też spożywać zwłaszcza osoby uczulone na rośliny z rodziny astrowatych (istnieje ryzyko reakcji alergicznej) oraz przyjmujące leki na bezsenność, leki uspokajające i wyciszające (ponieważ roślina może wzmocnić ich działanie).
5. Jak przygotować napar z nagietka?
Aby przygotować napar z nagietka do picia, wystarczy łyżkę stołową kwiatów zalać kubkiem wrzącej wody. Napój trzeba parzyć pod przykryciem przez 10 minut.
Pije się go przestygnięciu i przecedzeniu. Zaleca się spożywać trzy szklanki naparu dziennie, każda na godzinę przed posiłkiem.
Do stosowania zewnętrznego należy przygotować odwar. W tym celu trzeba 3 łyżki stołowe kwiatów zalać małą ilością wrzątku i podgrzewać na małym ogniu pod przykryciem przez 10 minut. Co ważne, mikstury nie należy doprowadzać do wrzenia.
Surowiec na napar z nagietka można kupić w sklepach zielarskich bądź przygotować go samodzielnie. Kwiaty zbiera się w miarę zakwitania.
Suszy się je w warunkach naturalnych: w przewiewnych i zacienionym pomieszczeniu bądź w suszarni w temperaturze 35–45 stopni Celsjusza.
