Kasza jaglana - zalety, właściwości, przepisy, gotowanie

Kasza jaglana wróciła na polskie stoły w nowej odsłonie. Jest tania i smaczna, dlatego coraz częściej zastępuje ryż, ziemniaki i makaron. Jak kasza jaglana wpływa na zdrowie i czy zawiera gluten? Jak przechowywać i gotować kaszę jaglaną? Jakie potrawy można zrobić z użyciem kaszy jaglanej?

1. Historia kaszy jaglanej

Małe, żółte ziarenka kaszy jaglanej to tak naprawdę łuskane ziarna prosa, które stanowiło kiedyś główne źródło białka dla mieszkańców Azji, Afryki i Indii. Kasza jaglana to najstarszy gatunek kaszy, ponieważ proso uprawiano już w neolicie, czyli 4 000 lat temu.

W okresie międzywojennym jej wspaniałe właściwości doceniał Apolinary Tarnawski - lekarz i pionier przyrodolecznictwa w Polsce. W klinice leczniczej na Kresach Wschodnich często była podawana kasza jaglana, nazywana wówczas polskim ryżem.

Kasza jaglana była też określana jako jagła, krup lub królowa kasz. Od wieków dostarczała energii i wartości odżywczych miłośników naturalnego, zdrowego odżywania. Cenili ją również wegetarianie i weganie.

Zobacz film: "Jaglanka właściwości"

Kaszę jaglaną można traktować jako zamiennik ziemniaków, makaronu i ryżu. Jest zdrowsza od tych produktów i bardzo łatwa w przygotowaniu.

2. Właściwości zdrowotne kaszy jaglanej

Czym wyróżnia się kasza jaglana spośród innych produktów zbożowych? Jej sekret to bogactwo składników mineralnych – ma ich więcej niż pszenica, jęczmień czy żyto. Kasza jaglana zawiera witaminę B1, witaminę B2 oraz witaminę B6. Posiada też kwas foliowy.

100 gram suchej kaszy jaglanej zawiera:

• 346 kcal,
• 71,6 g węglowodanów,
• 2,9 g tłuszczu,
• 10,5 g białka,
• 3,3 g błonnika,
• tiamina 0,73 mg,
• niacyna 2,3 mg,
• wapń 10 mg,
• magnez 100 mg,
• cynk 2,2 mg,
• żelazo 4,8 mg.

Kasza jaglana jest lekkostrawna i może być podawana osobom, które mają problemy żołądkowe. Zaleca się rozszerzanie diety niemowląt od kaszy jaglanej, wprowadzając ją jako pierwszy produkt zbożowy.

Kasza jaglana pomaga w trakcie przeziębienia, ponieważ usuwa nadmiar śluzu z organizmu. Dzięki temu szybciej skończy się katar i kaszel. Poza tym kasza jaglana ma właściwości antywirusowe i rozgrzewające, co może znacząco skrócić czas infekcji.

Kasza jaglana działa odkwaszająco, umożliwiając naturalne oczyszczanie organizmu z toksyn. Posiada odczyn zasadowy, przez co neutralizuje toksyny pochodzące z jajek, alkoholu, kawy, słodyczy i produktów z mąki pszennej.

Kasza jaglana to prosty sposób na detoks organizmu, zamiast soków czy głodówki. Kasza nie wywoła pogorszenia samopoczucia i dostarcza wielu ważnych składników dla organizmu.

Dzięki dużej ilości witamin i minerałów kasza jaglana może być składnikiem diety antyrakowej. Regularne jedzenie kaszy jaglanej zmniejsza ryzyko wystąpienia nowotworów, ponieważ antyoksydanty likwidują wolne rodniki.

Kasza jaglana zawiera tryptofan, dzięki czemu podnosi poziom serotoniny i obniża poziom stresu. Z tego powodu medycyna ludowa radziła zjeść porcję kaszy przed snem, gdy ktoś miał problemy z bezsennością.

Kasza jaglana dostarcza organizmowi dużą dawkę energii i zapobiega tworzeniu się w żyłach blaszek miażdżycowych. Pobudza też regenerację mięśni i jest pomocna w budowaniu mięśni.

Kasza jaglana nie zawiera glutenu i jest idealnym składnikiem potraw dla chorych na celiakię. Lecytyna natomiast opóźnia przebieg procesów starzenia skóry i pozytywnie wpływa na stan wątroby.

Krzem wspomaga działanie stawów i ich odbudowę po urazach. Poprawia też wygląd skóry, włosów i paznokci oraz ułatwia odchudzanie, poprzez przyspieszenie przemiany materii.

3. Sposób przechowywania kaszy

Kaszę jaglaną najlepiej kupować w sklepach organicznych lub u sprawdzonych sprzedawców, którzy oferują produkty wysokiej jakości. Kaszę jaglaną w domu należy przesypać do szczelnego pojemnika oraz ustawić w chłodnym, zacienionym i suchym miejscu.

Taki sposób przechowywania nie wpłynie na smak ani zawartość składników odżywczych produktu. Kasza jaglana trzymana w otwartych opakowaniach szybko zgorzknieje i nie będzie nadawać się do użytku.

4. Dieta bezglutenowa

Kasza jaglana nie zawiera glutenu, dzięki czemu jest idealnym produktem dla osób cierpiących na celiakię. Nietolerancja glutenu uniemożliwia spożywanie wielu produktów zbożowych, ale kasza jaglana to dobre rozwiązanie. Jest lekkostrawna, pożywna, pełna witamin i łatwiej dostępna niż amarantus czy komosa ryżowa. Można ją przygotować na wiele różnych sposobów i modyfikować przepisy, dodając inne przyprawy lub składniki.

5. Kasza jaglana a niedoczynność tarczyczy

Chorzy na niedoczynność tarczycy powinni zachować umiar w spożyciu kaszy jaglanej. Produkt ten zawiera enzym, który hamuje wykorzystywanie jodu przez tarczycę. Duże ilości kaszy w diecie mogą wpłynąć negatywnie na choroby tarczycy i zwiększyć niedobór jodu.

Warto też porozmawiać z lekarzem i ewentualnie wybrać tabletki, które uzupełniają ilość jodu w organizmie. Tak samo powinny postąpić osoby na diecie wegetariańskiej i wegańskiej.

6. Gotowanie kaszy jaglanej

Kaszę jaglaną można gotować na dwa sposoby - do uzyskania sypkiej, kleistej lub kremowej konsystencji. Sposób przygotowania można dostosować w zależności od potraw lub wykorzystywać zamiennie. Warto również zalać kaszę jaglaną wodą z sokiem z cytryny na kilka lub kilkanaście godzin. Ta czynność zablokuje fityniany, które utrudniają przyswojenie wartości odżywczych. Jeżeli natomiast nie mamy wystarczająco dużo czasu, można od razu przejść do gotowania produktu.

Sypka kasza jaglana

Szklankę kaszy należy wysypać na suchą patelnię i prażyć przez 6 minut, mieszając co chwila. Następnie zalać całość 2 szklankami wrzącej wody i gotować przez 13-18 minut do wchłonięcia wody. Pozostawić na 10 minut pod przykryciem.

Kleista kasza jaglana

Przed gotowaniem szklankę kaszy jaglanej należy wymieszać z odrobiną wody lub mleka. Następnie przełożyć całość do 3,5 szklanki wrzącej wody. Gotować przez 30-40 minut.

Kremowa kasza jaglana

Do uzyskania idealnie kremowej konsystencji kaszy jaglanej potrzebny jest blender. Za pomocą urządzenia należy zmiksować szklankę kaszy. Otrzymany produkt najlepiej przesypać do garnka i zalać 5 szklankami wody lub mleka. Następnie należy całość doprowadzić do wrzenia, często mieszając i trzymać na ogniu przez około 15-30 minut.

7. Przepisy na kaszę jaglaną

Wielką zaletą kaszy jaglanej jest jej uniwersalność. Kaszę jaglaną można jeść o dowolnej porze – rano na ciepło (zastępując nią płatki owsiane), na obiad (zamiast ziemniaków albo w zupie), a na zdrową kolację w sałatce. Z kaszy jaglanej można przygotować też słodki deser.

7.1. Krupnik z kaszą jaglaną

Składniki:

• 3 litry wody,
• 2 ćwiartki z kurczaka,
• 2 cebule,
• 2 marchewki,
• 1 pietruszka,
• liść laurowy i ziele angielskie,
• 2 łyżki masła,
• 3 łyżki kaszy jaglanej,
• 3 ziemniaki,
• sól,
• dowolne zioła.

Przygotowanie:

Do garnka włóż kurczaka, zalej wodą i gotuj na wolnym ogniu. Po kilku minutach wsyp 1,5 łyżeczki soli i gotuj na wolnym ogniu przez godzinę. Dołóż obraną marchewkę, pietruszkę oraz cebulę. Gotuj przez godzinę, w trakcie tego czasu dodaj liść laurowy, ziele angielskie i pieprz.

W drugim garnku rozgrzej masło i zeszklij na nim pokrojoną drobno cebulę. Dodaj kaszę jaglaną i startą na tarce marchewkę. Podsmaż przez kilka minut, następnie dołóż pokrojone w kostkę ziemniaki. Po kilku minutach zalej całość bulionem, przecedzonym przez sito. Gotuj przez kilkanaście minut do miękkości. Na koniec dodaj dowolne zioła oraz pokrojone mięso.

7.2. Kotlety z kaszy jaglanej

Składniki:

• 1 kilogram ziemniaków,
• 1,5 szklanki kaszy jaglanej,
• 2 cebule,
• olej,
• sól,
• pieprz.

Przygotowanie:

Ziemniaki obierz, umyj i pokrój w drobniejsze kawałki. Zalej je zimną wodą i posól. Gotuj na wolnym ogniu do miękkości. W tym czasie ugotuj też 1,5 szklanki kaszy jaglanej.

Cebule posiekaj w drobną kosteczkę i podsmaż ją na złoty kolor na małej ilości oleju. Ziemniaki przepuść przez maszynkę i dokładnie wymieszaj z ugotowaną wcześniej kaszą jaglaną. Do masy dołóż cebulę, sól i pieprz.

Formuj małe kotleciki i smaż je aż się zarumienią. Możesz je też upiec w piekarniku w 180 stopniach, używając funkcji termoobiegu. Najlepiej podawać je z sałatką warzywną na obiad.

7.3. Paszteciki z kaszy jaglanej

Składniki na 6 porcji:

• szklanka kaszy jaglanej,
• łyżeczka oliwy z oliwek,
• mała cebula,
• ząbek czosnku,
• 3,5 szklanki wody,
• mała cukinia,
• marchewka,
• 1/4 szklanki tartego parmezanu,
• 0,5 łyżeczki suszonego tymianku,
• łyżeczka świeżo startej skórki z cytryny,
• 1/4 łyżeczki świeżo zmielonego pieprzu,
• 0,5 łyżeczki soli.

Przygotowanie:

Cebulę i czosnek drobno posiekaj. Cukinię i marchewkę zetrzyj na dużych oczkach. Rozgrzej tłuszcz w garnku, dodaj cebulę i smaż przez kilka minut.

Do garnka włóż czosnek i kaszę, wlej wodę i posól do smaku. Gotuj około 30 minut regularnie mieszając. Przełóż parmezan, cukinię, skórkę z cytryny, tymianek i pieprz. Gotuj przez około 10 minut, często mieszając. Odstaw do ostygnięcia.

W wilgotnych dłoniach uformuj małe paszteciki i ugotuj je w wodzie. Na koniec możesz je lekko zarumienić na patelni, ale nie jest to konieczne. Podawaj z sałatką lub polane dowolnym sosem jako danie obiadowe.

7.4. Deser z kaszy jaglanej

Składniki:

• 1 szklanka kaszy jaglanej,
• 1 łyżka masła orzechowego,
• 1 banan.

Przygotowanie:

Ugotuj szklankę kaszy jaglanej na sypko. Dodaj do masy łyżkę masła orzechowego i banana pokrojonego w kostkę. Deser smakuje świetnie na ciepło, ale również po schłodzeniu w lodówce.

7.5. Budyń jaglany

Składniki:

• pół szklanki kaszy jaglanej,
• szklanka mleka,
• sok jabłkowy,
• 1 łyżka miodu.

Przygotowanie:

Kaszę zalej szklanką mleka i gotuj pod przykryciem do wchłonięcia płynu. Następnie dodaj odrobinę soku jabłkowego oraz łyżkę miodu. Zblenduj całość do uzyskania gładkiej konsystencji. Podawaj z rodzynkami, orzechami lub pokrojonymi owocami.