Kiedyś uprawiana w ogrodach przypałacowych. Na trawienie i lepszą pracę wątroby

Pigwa jest polecana szczególnie w okresach zwiększonej zachorowalności. Owoce zawierają dużą ilość witaminy C, która wzmacnia odporność organizmu. Przetwory z pigwy są pyszne i aromatyczne. Sok, nalewka, konfitura i ciasta mają wielu zwolenników. Czym różni się pigwa od pigwowca? Ile kosztuje pigwa? Jakie ma właściwości zdrowotne i czy nadaje się do pielęgnacji ciała?

1. Charakterystyka pigwy

Pigwa pospolita (Cydonia oblonga) to niewielkie drzewko lub krzew, osiągający 5-7 metrów wysokości. Wywodzi się z Azji, ale rośnie w wielu miejscach na terenie Europy.

Posiada owalne liście o ciemnozielonej barwie z wierzchu oraz szarej od spodu. W zależności od odmiany mogą przybierać różne odcienie zieleni i inny rodzaj omszenia. Pigwa kwitnie pod koniec maja lub na początku sierpnia.

Pojawiają się wówczas jasnoróżowe lub białe kwiaty. Mają około 5 centymetrów wielkości i charakteryzują się przyjemnym, intensywnym zapachem. Woń czuć nawet z odległości kilkunastu metrów.

Zobacz film: "Nalewka z pigwy. Idealna na przeziębienie"

Drzewko jest samopylne i z tego względu może rosnąć samotnie, często odwiedzają je też owady zbierające pyłek i nektar. Owoce kształtem przypominają jabłka lub gruszki, na początku są omszone, a wraz z biegiem czasu pokrywają się woskowym nalotem.

Dojrzewają w październiku, u niektórych odmian jeden owoc potrafi ważyć nawet kilogram. Po zerwaniu powinny być przechowywane w domu przez kilka tygodni do momentu aż zmienią swój kolor z zielonej na żółtą.

Zdarza się, że owoce pigwy pękają. Jest to spowodowane zmienną pogodą, która charakteryzuje się okresami suszy i intensywnym opadów. Pęknięty owoc można wykorzystać, jeżeli nie zaczął gnić, nie nadaje się jednak do przechowywania.

2. Czym różni się pigwa od pigwowca?

Pigwa i pigwowiec to krzewy ozdobne i użytkowe. Pigwowiec jest mniejszy, osiąga jedynie 1-2 metry wysokości. Posiada czerwone, różowe lub pomarańczowe kwiaty. Jego owoce są sporo mniejsze (2-5 cm), ale bardzo aromatyczne.

Mają podobne właściwości jak owoce pigwy i również nie nadają się do spożywania na surowo, wspaniale smakują jedynie w różnego rodzaju przetworach. Uprawa pigwowca jest mało wymagająca, ponieważ odmiana jest odporna na suszę i mróz.

3. Pochodzenie pigwy

Pigwa pochodzi z Azji Mniejszej, prawdopodobnie z Kaukazu. W stanie dzikim występuje w lasach w pobliżu Morza Kaspijskiego. W starożytności rosła na Krecie, skąd przeniosła się do Rzymu.

Przez bardzo długi czas była uprawiana w basenie Morza Śródziemnego. Stała się złotym jabłkiem, którym Parys nagrodził Afrodytę. Wraz z upływem czasu pigwa przeniosła się z Włoch na terytorium Europy.

Jest to gatunek amatorski, rocznie produkowanym jest około 300 ton owoców. Największe uprawy zlokalizowane są w Turcji, Chinach, Iranie i Argentynie. W Polsce krzew nie jest zbyt popularny, mimo że wiele lat temu był uprawiany w ogrodach, otaczających pałace.

4. Odmiany pigwy

Istnieje kilka odmian pigwy, które różnią się wyglądem i sposobem uprawy. Niektóre wymagają szczególnej pielęgnacji, a inne dostosowują się do większości warunków.

5. Pigwa wielkoowocowa Bereczki

To odmiana serbska, uprawiana w przedwojennej Polsce pod nazwą Bereczkeno. Jej owoce są podłużne i jajowate, nieco przypominają gruszki. Niedojrzałe pokrywa gęsty, szary kutner, który później ściera się i odsłania błyszczącą, cytrynowożółtą skórkę.

Miąższ pigwy wielkoowocowej jest delikatny, lekko aromatyczny i kwaskowato-słodki. Odmiana jest silna i odporna na choroby oraz szkodniki. Cechuje się długowiecznością, może rosnąć nawet 200 lat.

6. Pigwa wielkoowocowa Champion

Pochodzi z New Jersey i do tej pory jest jedną z czterech podstawowych odmian w USA. Posiada duże, gruszkowate owoce, pokryte cytrynowożółtą lub złotą skórą.

Miąższ przybiera żółtawy lub białawy odcień, jest średnio soczysty ale przepięknie pachnie. Jego smak można określić jako kwaskowato-słodki.

Owoce pigwy Champion dojrzewają dopiero w drugiej połowie października. Odmianę charakteryzują duże korony i słaba wytrzymałość na mróz oraz zarazę ogniową.

7. Pigwa wielkoowocowa Konstantynopol

Odmiana wywodzi się z Turcji, ale rośnie również w Rumunii i Mołdawii. Jej owoce są średnie lub duże, kształtem przypominają jabłko. Wyróżnia je nietypowa, pofałdowana powierzchnia - zagłębienia od szypułki do kielicha, zwykle jest ich pięć.

Podczas zbiorów owoce mają zielonożółtą skórę, która po kilku tygodniach staje się złotożółta. Miąższ jest kwaskowato-słodki, delikatny i średnio soczysty.

Krzewy w tej odmianie tworzą rozłożyste korony, są stosunkowo odporne na niskie temperatury i suszę. Pigwa Konstantynopol ma duże wymagania co do gleby i stanowiska. Preferuje żyzne podłoże oraz słoneczne miejsce.

8. Pigwa wielkoowocowa Portugalia

Pigwa Portugalia to bardzo stara odmiana, którą obecnie można spotkać we Francji, Włoszech i Austrii. Ma średniej wielkości owoce, przypominające wydłużone gruszki. Często są asymetryczne i posiadają ukarbowania od strony szypułki oraz kielicha.

W smaku są chrupiące i kwaskowate-słodkie z lekko cierpkim posmakiem. Po ugotowaniu zmieniają barwę na czerwoną lub ciemnopurpurową.

Drzewa nie rosną duże, są bardzo wrażliwe na mróz, a na suszę reagują zatrzymaniem wzrostu i zrzuceniem zawiązków. Odmiana najlepiej rośnie na glebach żyznych, ale można ją uprawiać również na innym podłożu.

9. Pigwa wielkoowocowa Lescovar

Odmiana pochodzi z Serbii, charakteryzują ją duże owoce, przypominające jabłka. Cała ich powierzchnia jest pofałdowana, a od strony szypułki można zauważyć ordzawienie.

Skórka kolorem przypomina stare złoto, miąższ jest soczysty, przyjemnie kwaskowaty i ma jedynie delikatny aromat. Ma dużą zawartość pektyn, więc świetnie sprawdza się do galaretki.

Odmiana jest odporna na warunki atmosferyczne, ale wymaga żyznej gleby. Jest podatna na zarazę ogniową, ale owocuje bardzo obficie i regularnie.

10. Pigwa wielkoowocowa Vranja

Pigwa Vranja posiada duże owoce o gruszkowatym kształcie. Po dojrzeniu są złocistożółte i bardzo aromatyczne. Żółty miąższ jest raczej miękki i stosunkowo słodki.

Drzewka łatwo uformować, ale owocują dopiero cztery lata po posadzeniu. Przymrozki mogą uszkadzać pąki kwiatowe.

11. Pigwa wielkoowocowa z Mołdawi

To klon pigwy o nieznanym pochodzeniu, który rośnie w Polsce. Ma duże lub bardzo duże owoce o kulistym kształcie z delikatnymi wyżłobieniami. Skórka staje się żółta i jest pokryta białawym omszeniem.

Miąższ jest zwarty i kruchy. Krzewy tworzą gęste korony, złożone z dużych owalnych liści. Odmiana jest samopylna i może być sadzona pojedynczo. Jest wrażliwa na zarazę ogniową i mróz.

12. Uprawa pigwy

Pigwa najlepiej rośnie w ciepłych rejonach bez ryzyka przemarzania. Ma spore wymagania w związku z glebą, powinna być żyzna, ciepła i dobrze zdrenowana.

Nie lubi stanowisk, w których przez długi czas utrzymuje się woda. Wówczas znacznie słabiej rośnie i zrzuca zawiązki, podobnie dzieje się przy nadmiernym przesuszeniu gleby.

Najbardziej sprawdzi się wilgotne podłoże o kwaśnym odczynie (pH 5,9-6,5), zasadowe pH wywoła z kolei chlorozy związane z nieodpowiednim poborem żelaza.

Zalecane jest sadzenie pigwy na wiosnę i obkładanie ziemi dookoła pnia obornikiem. Warto trzymać się palika, ponieważ system korzeniowy rośliny nie jest dobrze rozbudowany.

Dzięki temu sadzonka przyjmie pozycję pionową, a palik będzie można usunąć po kilku latach. Ważne, by pamiętać o przycięciu drzewka po posadzeniu na wysokość 70-80 centymetrów.

Cięcie pigwy jest bardzo ważne, ponieważ powoduje pojawienie się wielu gałązek z pąkiem kwiatostanowym. W pierwszych latach formuje się w ten sposób koronę, a w późniejszych latach należy skupić się na usuwaniu chorych i zeschniętych gałęzi.

Pigwa nie wymaga corocznego nawożenia, wręcz należy unikać nadmiaru azotu na glebach żyznych. Składnik przyspiesza wzrost roślin, ale opóźnia ich owocowanie.

Na obfite plony polecany jest nawóz potasowy oraz fosforowy. Wiosną najlepiej sięgnąć z kolei po nawóz wieloskładnikowy. Częstotliwość podawania składników odżywczych powinna być dostosowana do rodzaju gleby.

Na pigwie występują te same szkodniki co na gruszy. W przypadku zarazy ogniowej liści zasychają i stają się brązowe. Ryzyko pojawienia się chorób zwiększa silne cięcie i częste nawożenie azotem.

Krzewy nie powinny być też sadzone w bliskim sąsiedztwie roślin żywicielskich. Dobrze sprawdza się również stosowanie preparatów wiosennych w okresie wiosennym. Po zauważeniu objawów choroby należy szybko wyciąć uszkodzone części około 15 centymetrów poniżej.

13. Właściwości pigwy

Pigwa ma wiele cennych właściwości zdrowotnych. Dzięki dużej zawartości witaminy C oraz pierwiastków mineralnych, jak wapń fosfor, magnez, potas i żelazo, skutecznie chroni organizm przed przeziębieniem i grypą.

Pigwa wpływa na prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego. Z tego względu jest polecana szczególnie osobom, które często chorują. Sok z pigwy jest natomiast skutecznym środkiem na kaszel.

Pigwa z dodatkiem miodu i cytryny wzmocni organizm oraz przyspieszy powrót do zdrowia. Owoce i skórka zawierają pektyny, garbniki i aminokwasy. Dzięki temu okłady bezpośrednio na skórę wspomagają jej regenerację i utrzymują nawilżenie.

Działają też dobrze na podrażnienia skóry i przyspieszają gojenie ran. Nasiona owoców pigwy mają dobre działanie w przypadku niestrawności, zgagi oraz refluksu żołądkowo-przełykowego.

Ponadto, pomagają w zwalczaniu stanów zapalnych zlokalizowanych w okolicy brzucha. Pigwa usprawnia trawienie i pracę wątroby, przyspiesza także przemianę materii, co utrudnia gromadzenie tkanki tłuszczowej.

Pektyny znajdujące się w miąższu sprzyjają pozbyciu się toksyn i metali ciężkich z organizmu. Pigwa posiada też polifenole, które hamują rozwój wolnych rodników i zmniejszają ryzyko zachorowania na raka.

14. Pigwa w pielęgnacji ciała

Pigwa ze względu na swoje cenne właściwości jest stosowana zarówno do celów kulinarnych, jak i kosmetycznych. Kobiety chętnie sięgają po kosmetyki na bazie tej rośliny. Kremy z pigwy nadają się do różnych typów cery, skutecznie chroniąc ją przed działaniem szkodliwych czynników zewnętrznych.

Pigwa wpływa na jej nawilżenie, zapewniając piękny i młody wygląd. Owoce pigwy doskonale sprawdzają się również jako środek do prawidłowej pielęgnacji włosów.

Dzięki zawartości składnikach mineralnych znakomicie odżywiają cebulki, sprawiają, że włosy stają się mocniejsze i pełne blasku. Do odświeżania cery idealnie nadaje się z kolei ekstrakt z nasion pigwy.

Bogactwo antyoksydantów spowalnia procesy starzenia się skóry oraz zapobiega pojawianiu się zmarszczek. Zawarta w pigwie witamina C odżywia cerę i wzmacnia naczynka. Kosmetyki z zawartością pigwy można także przygotować w domowym zaciszu.

Dużą popularnością cieszą się przede wszystkim domowe maseczki do twarzy. Z kolei z połączenia skórki, wody oraz niewielkiej ilości alkoholu można uzyskać tonik do pielęgnacji twarzy.

15. Przepisy z pigwą

Pigwa nie nadaje się do jedzenia na surowo, konieczne jest jej przetworzenie. Na szczęście przygotowanie przetworów nie wymaga zbyt wiele wysiłku, a zachwyca smakiem i aromatem. Najlepiej sprawdzą się dojrzałe owoce, ponieważ szybciej zmiękną.

16. Konfitura z pigwy

Składniki:

• 1,5 kg pigwy,
• 4 szklanki wody,
• 4 szklanki cukru,
• cynamon.

Przygotowanie:

Pigwę dokładnie myjemy, wycinamy gniazda nasienne i kroimy w drobną kostkę. Owoce przekładamy do garnka, zalewamy wodą i gotujemy przez około pół godziny. Rozgniatamy masę za pomocą tłuczka lub przecieramy przez sitko.

Do całości dodajemy cukier, odrobinę cynamonu i trzymamy na ogniu przez 30 minut, mieszając regularnie. Konfiturę można zapasteryzować w słoikach i odstawić w chłodne, zacienione miejsce. Konfitura pigwowa smakuje wspaniale z naleśnikami, na kanapkach, a także jako dodatek do herbaty. Można ją podawać również do serów, mięs i wędlin.

17. Nalewka z pigwy

Składniki:

• 1 kg pigwy,
• 750 g cukru,
• 1 l wódki.

Przygotowanie:

Owoce myjemy, pozbywamy się nasion i kroimy w drobne kawałki. Przekładamy je do dużego słoja i zasypujemy cukrem. Odstawiamy naczynie na ok. 3 tygodnie, ale codziennie poruszamy słojem by wymieszać składniki.

Następnie przelewamy sok do butelki, a pozostałe owoce zalewamy wódką i odstawiamy na 3 tygodnie. Następnie ponownie łączymy owoce z sokiem, wlewamy do butelek i odstawiamy na pół roku. Po tym czasie nalewka jest gotowa do spożycia.

18. Sok pigwowy

Składniki:

• 1 kg pigwy,
• 1,2 kg cukru.

Przygotowanie:

Pigwę myjemy, wycinamy gniazda nasienne i drobno kroimy. Przekładamy kawałki do naczynia, zasypujemy cukrem i przykrywamy ściereczką. Kilka razy dziennie przez tydzień mieszamy składniki. Przez ten czas powinien pojawić się sok, a cukier nie powinien być widoczny. Następnie wlewamy sok przez sitko do butelek do słoików, pasteryzujemy oraz odstawiamy w chłodne miejsce.

19. Kompot

Składniki:

• 3 duże pigwy,
• 2 litry wody,
• cynamon,
• kilka goździków,
• cukier,
• sok z cytryny.

Przygotowanie:

Pigwę myjemy i kroimy w kostkę. Przekładamy do garnka, zalewamy wodą, dodajemy cynamon oraz goździki. Przykrywamy pokrywką i czekamy aż całość się zagotuje. Następnie dodajemy cukier i odrobinę soku z cytryny. Gotujemy przez około 15-20 minut.

20. Ciasto pigwowo-orzechowe

Składniki:

• 7-8 owoców pigwy,
• 3 jabłka,
• garść orzechów włoskich,
• 60 dag mąki,
• 3 żółtka,
• 1 całe jajko,
• pół szklanki cukru,
• 4 łyżki mleka,
• 1 opakowanie margaryny,
• 1 łyżeczka proszku do pieczenia,
• cukier puder,
• 2 łyżki kakao.

Przygotowanie:

Jabłka myjemy, obieramy i ścieramy na tarce. Pigwę oczyszczamy, wycinamy gniazda nasienne, obieramy i ścieramy na tarce o grubych oczkach. Owoce przekładamy do rondelka, dodajemy 4 łyżki cukru, pół szklanki wody i gotujemy przez 35-40 minut. Pamiętając, żeby mieszać od czasu do czasu.

Na stolnicę przesiewamy mąkę z proszkiem do pieczenia, dokładamy margarynę i siekamy nożem. Dodajemy żółtka, całe jajko, pozostały cukier, mleko i ręcznie wyrabiamy ciasto.

Masę dzielimy na mniejszą i większą część. Większy kawałek rozwałkowujemy i przekładamy na blachę, którą najlepiej zabezpieczyć papierem do pieczenia lub tłuszczem i bułką tartą. Na ciasto wykładamy owocową masę i równo rozkładamy na powierzchni.

Do odłożonego ciasta wsypujemy kakao, ugniatamy i ścieramy na tarce. Wiórkami posypujemy masę w blaszce. Na wierzchu układamy orzechy podzielone na mniejsze części. Wstawiamy całość do piekarnika nagrzanego do 180 stopni i pieczemy przez 40-50 minut do momentu aż ciasto się zarumieni.

21. Szarlotka

Składniki na ciasto:

• 300 g mąki,
• 200 g margaryny,
• 100 g cukru,
• 2 łyżeczki proszku do pieczenia,
• 2 łyżki kwaśnej śmietany,
• 4 żółtka.

Składniki na masę:

• 500 ml konfitury z pigwy,
• 2 budynie waniliowe lub śmietankowe,
• 2 szklanki wody.

Przygotowanie:

Na stolnicę wysypujemy mąkę, proszek do pieczenia i cukier. Dodajemy zimną margarynę, żółtka i śmietanę. Zagniatamy ciasto i dzielimy na dwie części: proporcje 1/4 i 3/4. Mniejszy kawałek owijamy folią spożywczą i wkładamy do zamrażarki. Większy rozwałkowujemy, układamy w formie i wstawiamy do lodówki na czas przygotowania owoców.

Do garnka przekładamy konfiturę z pigwy, wlewamy 1,5 szklanki wody i doprowadzamy do wrzenia. W pozostałej ilości wody rozpuszczamy budynie. Powstały płyn dodajemy do wrzącej masy w garnku, mieszamy i ponownie czekamy aż się zagotuje. Następnie odstawiamy do ostygnięcia.

Wyjmujemy ciasto z lodówki, na wierzch wylewamy chłodną masę z owoców i ścieramy zamrożone wcześniej ciasto. Pieczemy ok. 50 minut w piekarniku nagrzanym do 180 stopni. Wystudzone ciasto posypujemy cukrem pudrem. Można podawać je na zimno lub lekko podgrzane z dodatkiem ulubionych lodów.

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl